SKKN Nâng cao chất lượng dạy học môn Toán Lớp 4

 Nâng cao chất lượng dạy học môn toán
 I. PHẦN MỞ ĐẦU. 
1. Lý do chọn đề tài.
 Môn toán góp phần rất quan trọng trong việc rèn luyện phương pháp suy luận, 
phương pháp suy nghỉ, phương pháp giải quyết có vấn đề. Nó góp phần phát triển 
trí thông minh, cách suy nghỉ độc lập, linh hoạt sáng tạo và đóng góp vào việc 
hình thành các phẩm chất cần thiết, quan trọng của người lao động như : cần cù, 
cẩn thận, có ý chí vượt khó khăn, làm việc có kế hoạch, có nề nếp và tác phong 
khoa học.
 Qua khảo sát chất lượng đầu năm của lớp 4 B cho thấy: học sinh yếu kém môn 
toán là khá cao. Song làm thế nào để không còn học sinh yếu kém, không còn 
học sinh bỏ học vì không đuổi kịp kiến thức lại là một bài Toán hết sức nan giải. 
Tôi trăn trở là tìm ra con đường để vực dậy số học sinh yếu kém giúp các em theo 
kịp với chương trình để từng bước xoá bỏ tỷ lệ học sinh bỏ học giữa chừng. 
 Năm học  tôi đã được phân công chủ nhiệm lớp 4B với tổng số là 24 học 
sinh, trong đó học sinh dân tộc Êđê là 10 em . 
 Điều đó đã thôi thúc tôi tìm tòi, nghiên cứu viết nên sáng kiến kinh nghiệm này 
để đưa ra những giải pháp tốt nhất giúp các em có kiến thức cơ bản về môn Toán 
để theo kịp chương trình làm tiền đề cho việc tiếp thu kiến thức ở các lớp sau. 
2 .Mục tiêu , nhiệm vụ của đề tài.
 Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp bốn tôi muốn đưa ra "Một số biện 
pháp phụ đạo học sinh yếu môn toán ". Với mong muốn được học hỏi, trao đổi 
kinh nghiệm với đồng nghiệp, làm thế nào cho học sinh học toán đạt hiệu quả 
cao.
 Người giáo viên cần nắm được mục tiêu của môn toán ở tiểu học là nhằm giúp 
học sinh :
-Có những kiến thức cơ bản ban đầu về số học các số tự nhiên , phân số , các đại 
lượng cơ bản và một số yếu tố hình học , thống kê đơn giản .
-Hình thành và rèn kỹ năng thực hành tính đo lường , giải bài toán có nhiều ứng 
dụng thực tế trong cuộc sống .
 1 nhưng cũng có những em tiếp thu bài rất chậm, thậm chí là không hiểu gì thông 
qua các hoạt động trên lớp .
 Vậy là một giáo viên chủ nhiệm thì ta phải làm gì đối với những học sinh yếu, 
kém về tiếp thu này ? Đó chính là vấn đề mà tôi rất quan tâm và nó luôn thôi thúc 
tôi trong suốt quá trình dạy học .
 Thật may mắn cho tôi, qua nhiều năm được phân công giảng dạy và làm công 
tác chủ nhiệm khối lớp 4 đó là điều kiện tốt nhất giúp tôi tìm hiểu rõ về đặc điểm 
tâm sinh lí của lứa tuổi và đề ra các biện pháp giáo dục thích hợp để rèn cho những 
em học sinh yếu có thể nắm được bài học và hoà nhập vào hoạt động học trên lớp 
cùng các bạn.
 Bên cạnh đó, trong quá trình công tác tại trường Tiểu học Ngô Quyền, Tôi luôn 
được sự hướng dẫn tận tình của BGH nhà trường, sự hỗ trợ tận tình của tập thể 
HĐSP. Đặc biệt là những khó khăn mà tôi gặp phải trong quá trình công tác luôn 
được sự chia sẽ và quan tâm của tập thể. Chính vì sự chia sẽ nhiệt tình đó đã góp 
phần tạo nên nhiều sáng kiến hữu ích được áp dụng thành công. Sáng kiến kinh 
nghiệm " Phụ đạo học sinh yếu môn Toán lớp 4" là vấn đề mà tôi hết sức quan 
tâm.
 Với những đặc thù của các trường học vùng dân tộc thiểu số, mỗi học sinh ở lại 
lớp cũng đồng nghĩa với khả năng em đó sẽ bỏ học trong khi việc vận động học 
sinh đi học lại rất khó. Tỷ lệ học sinh yếu kém về cảc bộ môn Toán và Tiếng Việt 
của học sinh dân tộc thiểu số thường cao hơn so với học sinh người Kinh vì các 
em vừa đồng thời phải tiếp thu những kiến thức khoa học hoàn toàn mới mẻ vừa 
phải học Tiếng Việt. Khối lượng kiến thức mà các em phải tiếp thu là rất lớn, các 
em lại không có thói quen tự học ở nhà, cha mẹ cũng không thể hướng dẫn cho 
con em học vì nhiều lý do. Bên cạnh đó có học sinh yếu kém do chưa nhận thức 
đúng mục đích, động cơ học tập, .
 2. THỰC TRẠNG 
2.1.Thuận lợi - khó khăn: 
* Thuận lợi.
 Trường  được sự quan tâm của các bậc cha mẹ học sinh. Học sinh đến 
trường với đầy đủ sách vở và đồ dung học tập. Đa số học sinh ở các thôn, buôn 
lân cận nên các em đi học đều và đúng giờ. Trường có đội ngũ giáo viên trẻ , có 
tâm huyết với nghề . Giáo viên luôn nêu cao tinh thần tự học nên trình độ giáo 
viên ngày càng được nâng cao đáp ứng với nhu cầu dạy học trong giai đoạn hiện 
 3 Sự thân thiện của giáo viên là điều kiện cần để những biện pháp đạt hiệu quả 
cao. Thông qua cử chỉ, lời nói, ánh mắt, nụ cười giáo viên tạo sự gần gũi, cảm 
giác an toàn nơi học sinh để các em bày tỏ những khó khăn trong học tập, trong 
cuộc sống của bản thân mình.
Giáo viên luôn tạo cho bầu không khí lớp học thoải mái, nhẹ nhàng, không đánh 
mắng hoặc dùng lời thiếu tôn trọng với các em, đừng để cho học sinh cảm thấy sợ 
giáo viên mà hãy làm cho học sinh thương yêu và tôn trọng mình.
Bên cạnh đó, giáo viên phải là người đem lại cho các em những phản hồi tích cực. 
Ví dụ như giáo viên nên thay chê bai bằng khen ngợi, giáo viên tìm những việc 
làm mà em hoàn thành dù là những việc nhỏ để khen ngợi các em. 
 - Phân loại các đối tượng học sinh
 Giáo viên cần xem xét, phân loại những học sinh yếu đúng với những đặc điểm 
vốn có của các em để lựa chọn biện pháp giúp đỡ phù hợp với đặc điểm chung và 
riêng của từng em. Một số khả năng thường hay gặp ở các em là: Sức khoẻ kém, 
khả năng tiếp thu bài chậm, lười học, thiếu tự tin, nhút nhát
Trong thực tế người ta nhận thấy có bao nhiêu cá thể thì sẽ có chừng ấy phong 
cách nhận thức. Vì vậy hiểu biết về phong cách nhận thức là để hiểu sự đa dạng 
của các chức năng trí tuệ giúp cho việc tổ chức các hoạt động sư phạm thông qua 
đặc trưng này.
 Trong quá trình dạy học trên lớp, giáo viên quan tâm phát hiện và phân loại 
những lỗ hổng kiến thức, kĩ năng của học sinh. Những lỗ hổng nào điển hình mà 
trên lớp chưa đủ thời gian khắc phục thì cần có kế hoạch tiếp tục giải quyết trong 
nhóm học sinh yếu kém.
Thông qua quá trình học lý thuyết và làm bài tập của học sinh, giáo viên cũng cần 
tập cho học sinh, kể cả học sinh yếu kém có ý thức tự phát hiện những lỗ hổng 
của bản thân mình và biết cách tự lấp những lỗ hổng đó.
Trong quá trình thiết kế bài học, giáo viên cần cân nhắc các mục tiêu đề ra nhằm 
tạo điều kiện cho các em học sinh yếu được củng cố và luyện tập phù hợp. Ví dụ 
khi học bài: Giải toán về tìm số trung bình cộng (Toán–lớp 4 ), đối với các em 
học sinh yếu thì các em chỉ cần nắm bài toán cụ thể áp dụng trực tiếp quy tắc. 
 Trong dạy học cần phân hóa đối tượng học tập trong từng hoạt động, dành cho 
đối tượng này những câu hỏi dễ, những bài tập đơn giản để tạo điều kiện cho các 
em được tham gia trình bày trước lớp, từng bước giúp các em tìm được vị trí đích 
thực của mình trong tập thể. Yêu cầu luyện tập của một tiết là 4 bài tập, các em 
này có thể hoàn thành 1, 2 hoặc 3 bài tuỳ theo khả năng của các em..
 5 3.2.2. Những biện pháp cụ thể:
- Tạo tiền đề xuất phát 
Việc học tập có kết quả trong một tiết học thường đòi hỏi những tiền đề nhất định 
về trình độ kiến thức, kĩ năng sẵn có của học sinh. Thế nhưng các em yếu kém 
nhiều khi chưa có đủ những tiền đề này. Một trong những nội dung làm việc với 
các học sinh yếu, kém là phải giúp các em tạo tiền đề xuất phát cho những tiết lên 
lớp. Việc tạo tiền đề xuất phát thường được tiến hành theo quy trình sau: 
 - Trước hết, bản thân GV phải nắm vững nội dung và khối lượng kiến thức, kĩ 
năng cần có trong những tiền đề xuất phát. Muốn vậy điều quan trọng là cần 
nghiên cứu sâu sắc những tài liệu chỉ đạo của Bộ, Sở, Phòng Giáo dục; chuẩn 
kiến thức kĩ năng, SGK, sách GV
 - Thứ hai, GV cần biết những kiến thức kĩ năng cần thiết đã có sẵn ở các HS 
yếu, kém tới mức độ nào. Điều này có thể được thực hiện nhờ quá trình theo dõi 
từ trước hoặc bằng biện pháp kiểm tra.
 - Thứ ba là cho tái hiện những kiến thức và kĩ năng cần thiết, tức là GV cho HS 
ôn tập trước khi dạy nội dung mới hoặc ôn tập những lúc thích hợp trong mối liên 
quan với từng nội dung.
 - Lấp lỗ hổng kiến thức
Như chúng ta đã biết, kiến thức có nhiều lỗ hổng là một bệnh phổ biến của HS 
yếu kém môn toán. Việc tạo tiền đề xuất phát cũng chính là nhằm lấp lỗ hổng kiến 
thức và kĩ năng. Vì vậy, trong quá trình dạy học trên lớp, tôi thường quan tâm 
phát hiện những lỗ hổng kiến thức của HS. Những lỗ hổng nào điển hình đối với 
HS yếu mà trên lớp chưa đủ thời gian khắc phục thì tôi có kế hoạch tiếp tục giải 
quyết riêng trong nhóm HS yếu .
 Thông qua quá trình hình thành kiến thức và rèn luyện kĩ năng của HS, tôi 
thường tập cho HS, kể cả HS yếu có ý thức tự phát hiện những lỗ hổng của bản 
thân mình và biết cách tra cứu sách vở, học lại để tự lấp những lỗ hổng đó.
 Ví dụ: Những HS chưa thuộc bảng nhân chia, ngay từ đầu năm học, tôi yêu cầu 
các em tìm lại SGK lớp 3 để học cho thuộc.
Trong lớp bản thân chủ nhiệm có một số em thì hầu như là không biết tính khi 
học toán. Nguyên nhân thì có rất nhiều, bản thân chỉ xin nêu một số nguyên nhân 
tiêu biểu: Không nắm được các phép tính cộng, trừ có nhớ, không thuộc bảng 
nhân, bảng chia. Không nắm được lí thuyết (công thức, quy tắt).
 Không nắm được cấu tạo số tự nhiên (hàng, lớp, cách đặt tính) 
 7 Với HS yếu tôi thường xuyên hướng dẫn nhắc nhở các em từ những cách thức 
học toán sơ đẳng như: nắm được kiến thức lí thuyết mới làm bài tập, đọc kĩ đầu 
bài trước khi làm, vẽ hình hoặc vẽ sơ đồ phải sáng sủa, viết nháp rõ ràng, phát 
biểu thành câu đủ ý, trình bày bài khoa học, không tẩy xoá, giải toán xong phải 
kiểm tra lại đáp số và biết thử lại 
Tạo phong trào thi đua sôi nổi giữa các nhóm, tổ nhằm nâng cao chất lượng học 
tập, tính đoàn kết, thi đua lành mạnh giữa các nhóm, tăng cường trách nhiệm đối 
với những bạn nhóm truởng, về chất lưọng học tập của nhóm mình. Tổ chức bình 
bầu nhóm học tốt vào các tiết sinh hoạt lớp hàng tuần .
Khuyến khích các em tự rèn vào vở bài tập đối với các dạng bài thường sai, xem 
trước bài mới
4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm , giá trị khoa học của vấn đề nghiên 
cứu.
 Qua 6 tháng thực nghiệm ở lớp kết quả thu được khá tốt về mọi phương diện. 
Qua đợt kiểm tra chất lượng cuối học kỳ I học sinh lớp tôi tiến bộ hẳn lên. Chỉ 
còn có 1 học sinh yếu so vời 8 em hồi đầu năm ; các em đã có sự tiến bộ vượt bậc. 
Học sinh khá giỏi cũng được nâng lên 50 % so vơi đầu năm là 20,8 % .
 Kết quả trên khảng định biện pháp mà tôi thực hiện là có hiệu quả, từ lúc áp dụng 
các các biện pháp trên học sinh tích cực, hào ứng với những tiết học toán các em 
không còn rụt rè thiếu tự tin như trước. 
 9 TÀI LIỆU THAM KHẢO
01: Tạp chí: Dạy và học ngày nay ( Cơ quan tw hội khuyến học)
02: Chuyên đề giáo dục tiểu học( tập 23,24, 25)
03: Sách giáo viên toán 4
04: Thiết kế bài giảng Toán 4
05: Một số trang mạng của ngành giáo dục.
 11