SKKN Một số biện pháp tạo hứng thú học trực tuyến môn Toán cho học sinh Lớp 4

 A. ĐẶT VẤN ĐỀ
 I. Lý do chọn đề tài
 Chương trình Toán của Tiểu học có vị trí và tầm quan trọng rất lớn, nó góp 
phần không nhỏ trong việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Môn Toán 
ở Tiểu học bước đầu hình thành và phát triển năng lực trừu tượng hóa, khái quát 
hóa, kích thích trí tưởng tượng, phát triển hợp lí khả năng suy luận và biết diễn đạt 
đúng bằng lời, góp phần rèn luyện phương pháp học tập và làm việc khoa học, linh 
hoạt, sáng tạo.
 Ở Tiểu học, mỗi lớp môn Toán có một vị trí, yêu cầu, nhiệm vụ khác nhau. 
Riêng lớp 4 có một vị trí quan trọng vì chương trình của nó mang tính hệ thống, 
khái quát và phát triển ở mức độ cao hơn nội dung môn Toán ở các lớp dưới. Nó 
giúp cho học sinh có những cơ sở ban đầu về số học, các số tự nhiên, phân số, các 
đại lượng cơ bản và một số yếu tố hình học đơn giản giúp học sinh học tiếp các lớp 
trên, hình thành kỹ năng thực hành tính, đo lường, giải bài toán có nhiều ứng dụng 
thiết thực trong cuộc sống. 
 Ở lứa tuổi học sinh lớp 4, các em hiếu động, thích khám phá kiến thức mới 
nhưng cũng rất dễ bị phân tán, chóng chán nếu các em không hứng thú với việc 
học. Đặc biệt, năm học 2021- 2022 là năm học thứ hai ngành giáo dục thực hiện 
nhiệm vụ kép “vừa dạy và học, vừa phòng, chống dịch COVID 19” đã đặt ra nhu 
cầu thực sự cho việc học tập của học sinh bằng hình thức trực tuyến. Trước tình 
hình dịch bệnh phức tạp, đã nghiêm túc thực hiện theo sự chỉ đạo của Phòng 
GD&ĐT huyện Quốc Oai về chương trình dạy và học trực tuyến. Nhiệm vụ được 
quan tâm và đặt lên hàng đầu là làm thế nào để nâng cao hiệu quả cho học sinh khi 
tham gia học tập trực tuyến trong bối cảnh dịch bệnh covid – 19 bùng phát mạnh?
 Cũng như các thầy cô giáo khác, tôi luôn trăn trở, tìm tòi, từng bước thực 
hiện việc đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học để làm cho những tiết B. NỘI DUNG
I. THỰC TRẠNG QUA KHẢO SÁT ĐIỀU TRA
 1. Thuận lợi:
 - Có sự quan tâm của phụ huynh học sinh, phụ huynh giám sát, hỗ trợ học 
sinh học tập thường xuyên
 - 100% học sinh có đủ thiết bị để tham gia học trực tuyến, đường truyền 
tương đối ổn định.
 2. Khó khăn:
 - Học sinh khó tập trung học tập lâu bên máy tính hoặc điện thoại do sự hấp 
dẫn bởi mạng xã hội hoặc cá trang Web khác, 
 - Vẫn có những học sinh chưa có ý thức tự giác tham gia học nghiêm túc 
như tập trung nghe giảng, thực hiện các yêu cầu của giáo viên.
 - Dạy học trực tuyến khác dạy truyền thống nên đòi hỏi giáo viên phải có 
hiểu biết việc sử dụng các trang thiết bị, phần mềm dạy học. Vì không được gặp 
mặt trực tiếp với học sinh nên giáo viên phải thay đổi phương pháp dạy học khác 
cho phù hợp với dạy trực tuyến.
 3. Nội dung và cách tiến hành điều tra thực trạng
 Năm học 2021 – 2022, tôi được nhà trường phân công giảng dạy lớp 4 với 44 
học sinh. Sau một vài tuần dạy học trực tuyến, tôi đã xây dựng phiếu thăm dò hứng 
thú học tập môn Toán trực tuyến của học sinh lớp tôi bằng Google form: Kết quả trên cho thấy tỉ lệ học sinh chưa đạt còn cao (27,2%). Hầu hết các học 
sinh chưa đạt là những em có khả năng tập trung hạn chế và một số em nhận thức 
được nhưng chưa ham học. 
 II. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
 1. Một số biện pháp nâng cao hiệu quả học trực tuyến môn Toán
 Dạy học online qua mạng Internet là một hình thức nhằm thực hiện mục 
 đích của giáo dục. Việc học online qua mạng Internet đảm bảo nguyên tắc cơ bản 
 của quá trình nhận thức trong giáo dục. Bên cạnh đó việc học online còn có 
 nhiều ưu điểm phù hợp với xu thế phát triển của xã hội, tạo nền tảng cho học 
 sinh có các kĩ năng học lên các bậc học cao hơn. Trong quá trình dạy học trực 
 tuyến, tôi đã áp dụng các biện pháp sau:
 Biện pháp 1: Giáo viên truyền cảm hứng, năng lượng tích cực cho học 
sinh trước mỗi giờ học
 Hiệu quả học tập được bắt nguồn từ động cơ học tập. Để tạo được động cơ 
học tập trực tuyến nói riêng, động cơ học tập nói chung thì giáo viên chính là người 
khơi dậy động cơ, truyền cảm hứng và tình yêu học tập cho các em.
 Động cơ học tập được hình thành từ những cảm xúc, nhu cầu học tập của 
học sinh. Học sinh có động cơ học tập đúng đắn sẽ kích thích, thúc đẩy tính tích 
cực, tự giác chiếm lĩnh kiến thức. Đối với học sinh Tiểu học thì động cơ học tập 
không có sẵn. Đa số các em đều chưa ý thức được mục đích của việc học toán vì 
thế trong quá trình học tập và rèn luyện, giáo viên là người dẫn dắt hình thành động 
cơ học toán cho các em. 
 Theo quan sát của mình, tôi thấy có 2 nguyên nhân khiến các em chưa có 
động cơ học trực tuyến môn Toán: Một là các em thực sự không thấy môn Toán thú 
vị với mình hoặc không thấy ý nghĩa thực sự của việc học toán ngoại trừ việc vượt Ngoài ra, tôi luôn luôn tìm ra cách giới thiệu để tạo hứng thú cho các em mỗi 
khi bắt đầu 1 bài học mới làm cho tiết học trực tuyến môn Toán trở lên sinh động, 
hấp dẫn hơn.
 Chẳng hạn như: Khi dạy bài “ Yến, tạ, tấn ( SGK Toán 4 trang 23) tôi cho học 
sinh xem đoạn phim thí nghiệm đổi đơn vị đo.
 Bên cạnh đó, tôi thận trọng trong việc giao các nhiệm vụ học tập cho các em ở 
trên lớp và ở nhà để đảm bảo các em có đủ thời gian hoàn thành bài tập được giao 
(Chia các nhỏ các nhiệm vụ học tập để các em dễ dàng giải quyết)
 Từ những việc làm cụ thể và tỉ mỉ đó, tôi đã giúp học sinh dần hình thành 
động cơ học tập đúng đắn trong mỗi giờ học trực tuyến. Các em đã tích cực, chủ 
động hơn trong việc chiếm lĩnh kiến thức. Đây không chỉ là một việc làm thiết thực 
để tạo hứng thú học toán mà còn có giá trị gắn kết toán học với cuộc sống và mang 
cuộc sống vào trong toán học.
 Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch bài dạy phù hợp với trình độ học sinh
 Một trong những định hướng đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích 
cực là ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học, điển hình là sử dụng giáo án điện 
tử. Ngày nay, giáo án điện tử được đón nhận một cách tích cực bởi hình ảnh trực 
quan sinh động, cụ thể giúp học sinh nhớ lâu hơn, giờ dạy của giáo viên nhẹ nhàng 
mà hiệu quả, không khí học tập sôi nổi, thu hút sự chú ý của học sinh. Đặc biệt, 
trong dạy học trực tuyến thì việc sử dụng giáo án điện tử có vai trò quan trọng 
trong việc nâng cao hiệu quả giờ học.
 Trong xây dựng bài giảng dạy học trực tuyến, giáo viên có những giải pháp 
khác nhau để ghi nhận, đánh giá được kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của từng 
học sinh, như: Các bài kiểm tra trên hệ thống dạy học trên môi trường Internet hoặc 
ghi nhận thông qua quá trình dạy học, trao đổi, đặt câu hỏi cho học sinh trả lời. Các 
bài tập cần được xây dựng đa dạng, nhiều hình thức khác nhau, bao gồm trắc 
nghiệm và tự luận, giáo viên lưu đầy đủ minh chứng quá trình dạy học, đánh giá Thứ tư, khi soạn giáo án, giáo viên nên chia nhỏ nội dung học một cách hợp 
lý để khi giáo án được trình chiếu trên màn hình ngắn gọn, câu chữ dễ hiểu, dễ nhớ.
 Thứ năm, giáo viên giao bài tập cho học sinh, giúp các em củng cố lại kiến 
thức và biết cách vận dụng lý thuyết vào bài tập.
 Thứ sáu, trong giáo án dạy trực tuyến giáo viên nên sử dụng các câu hỏi 
nhanh, các câu hỏi nêu vấn đề để học sinh tập trung giải quyết một cách tích cực 
tránh tình trạng học sinh sao nhãng trong giờ học...
 Thứ bảy, kết thúc bài học một cách cô đọng thông qua phần luyện tập và vận 
dụng như: nhắc lại kiến thức chính, củng cố kiến thức đã học, làm bài tập. Phần kết 
thúc bài học đặc biệt quan trọng đối với bài giảng online, giúp học sinh hệ thống lại 
những kiến thức vừa học và khắc sâu được những nội dung chính mà mục tiêu bài 
học đã đặt ra.
 Dạy học trực tuyến vất vả hơn nhiều so với dạy trực tiếp trên lớp. Vì vậy, để 
soạn giáo án chất lượng, giáo viên cần đầu tư thời gian, công sức, trí tuệ và sự tận 
tâm với nghề giúp học sinh tiếp thu được hết kiến thức trong bài.
 Giáo viên cần soạn PowerPoint rõ ràng theo các ý lớn, tránh đưa nhiều chữ lên 
các slide, chọn lựa hình ảnh minh họa đẹp mắt. Kết hợp với các trang hỗ trợ trực 
tuyến; ví dụ: padlet (dùng để chia sẻ, thảo luận nhóm), class kick (dùng để làm bài 
cá nhân) ... Giáo viên cũng cần phân rõ hoạt động cần học sinh làm ở nhà, sản 
phẩm cần có và hoạt động trên lớp để học sinh có tâm thế sẵn sàng với tiết học 
online. Giáo viên có thể chia nhóm cố định suốt các tiết học online để học sinh có 
thói quen thảo luận, giúp tăng tính tương tác trong bài giảng.
 Biện pháp 3: Vận dụng phù hợp các trò chơi học tập 
 Để học sinh lớp 4 có hứng thú học trực tuyến môn Toán thì giáo viên cần sử 
dụng đa dạng các phương pháp dạy học. Một trong những phương pháp dạy học có 
khả năng kích thích hứng thú cao nhất là trò chơi học tập. Để trò chơi mang lại hiệu quả cao thì khi thiết kế và tổ chức trò chơi trong 
giờ học toán cần lưu ý:
 - Lựa chọn trò chơi mang ý nghĩa giáo dục 
 - Thời gian chơi mỗi trò chơi từ 5 – 7 phút
 - Trong mỗi tiết học không nên lạm dụng tổ chức nhiều trò chơi
 - Hình thức trò chơi đa dạng, phong phú. Khi tổ chức trò chơi giáo viên có 
thể lồng ghép vào trò chơi các nhân vật hoạt hình, các câu chuyện cổ tích quen 
thuộc mà trẻ yêu thích để làm cho trò chơi thêm hấp dẫn.
 Trò chơi học tập được sử dụng như một phương pháp tổ chức cho học sinh 
khám phá và chiếm lĩnh nội dung học tập hoặc thực hành, luyện tập một 
kĩ năng nào đó trong chương trình môn học. Đây là một phương pháp có tác 
dụng hòa đồng sâu rộng và thu hút mức độ tập trung của học sinh mà ít có
phương pháp nào sánh kịp. 
 Biện pháp 4: Chủ động đánh giá quá trình học tập của học sinh, động viên 
khích lệ kịp thời.
 Khen ngợi là một phần thưởng tinh thần to lớn đối với học sinh tiểu học. Lời 
khen giúp các em tạo động lực và cải thiện kết quả học tập. Hiện nay, cả giáo viên 
và phụ huynh đều đánh giá cao sự khích lệ, động viên học sinh của thông tư 22. 
Việc động viên, khích lệ học sinh kịp thời sẽ giúp học sinh tự tin, nhân cách của 
học sinh ngày càng được kiện toàn, hành vi tích cực sẽ được phát huy. Ngược lại, 
phê bình, trách mắng, chỉ trích làm cho lòng tự trọng của trẻ bị tổn thương.
 Trong quá trình dạy trực tuyến môn Toán, để tạo động lực, nâng cao chất 
lượng học trực tuyến cho học sinh, tôi đã thực hiện khen thưởng như sau:
 * Có chế độ thi đua khen thưởng: 
 Thay đổi hình thức khen thưởng bằng cách tặng điểm cộng cho học sinh 
ngay khi trả lời đúng, có cố gắng, có tiến bộ. Quy định đủ 10 sao thì đổi được một 
điểm tốt. Cuối mỗi tháng sẽ tổng kết điểm tốt, ai được nhiều điểm tốt sẽ có quà. * Quay video nội dung trọng tâm bài học thời lượng chỉ 5 – 10 phút gửi 
lên nhóm zalo.
 Sau mỗi buổi học, giáo viên cần chọn và quay video kiến thức trọng tâm cần 
ghi nhớ của mỗi bài gửi lên nhóm lớp cho học sinh xem lại nếu sau bài học vẫn 
chưa nắm chắc kiến thức. 
 Các buổi học trực tuyến, giáo viên cần linh hoạt công tác đánh giá học sinh 
theo phương pháp tự học, giải quyết vấn đề, vận dụng kiến thức để tham gia các 
hoạt động trò chơi qua các ứng dụng phần mềm Trong quá trình dạy, giáo viên 
luôn kiểm tra, theo dõi, giám sát tiến trình hoạt động, kết quả của các hoạt động của 
từng học sinh để có sự động viên khuyến khích hay giúp đỡ kịp thời. 
 Bước đầu, những đổi mới này đã đem lại hiệu quả, đồng thời giúp học sinh 
thích thú, khám phá, nghiên cứu và tìm hiểu các vấn đề, kiến thức trước khi tham 
gia lớp học. Đánh giá kết quả học tập của học sinh không chỉ có giáo viên là người 
“Cầm cân nảy mực” mà nên cho học sinh tham gia vào việc đánh giá kết quả học 
tập của bạn cũng như của bản thân mình. 
 2. Hiệu quả của biện pháp đã thực hiện
 * Đối với giáo viên
 - Tôi đã có thêm kinh nghiệm tạo hứng thú học trực tuyến, nâng cao chất 
lượng học trực tuyến cho học sinh. 
 - Các tiết học trực tuyến nói chung và học trực tuyến môn Toán nói riêng của 
lớp tôi diễn ra nhẹ nhàng, sôi nổi, hấp dẫn góp phần xây dựng lên những giờ học 
hạnh phúc. 
 - Nhận được sự tin tưởng và ủng hộ cao của phụ huynh. 
 * Đối với học sinh
 Sau hơn một học kì, tôi cùng đồng nghiệp áp dụng giải pháp vào quá trình dạy 
trực tuyến môn Toán cho học sinh lớp 4 của trường tôi, chúng tôi thu được kết quả 
như sau: