Sáng kiến kinh nghiệm Phương pháp giúp học sinh yếu học tốt môn Toán Lớp 4

 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
PHƯƠNG PHÁP GIÚP HỌC SINH 
 YẾU
 HỌC TỐT MÔN TOÁN LỚP 4 Số tự nhiên , các phép tính với số tự nhiên : cộng ,trừ ,nhân, chia. Các đại 
 lượng : Bảng đơn vị đo khối lượng , đo diện tích , đo độ dài . các dạng toán có lời 
 văn :Tìm trung bình cộng , tìm hai số khi biết tổng hiệu , tìm hai số khi biết tổng 
 tỉ của hai số đó , tìm hai số khi biết hiệu tỉ của hai số đó . Phân số các phép tính 
 với phân số .
 Bài nghiên cứu hoàn toàn dựa trên kinh nghiệm của các tiết dạy trên lớp .Qua 
 các năm dạy khối 4.
 NỘI DUNG
 I. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ
 Nếu ví chương trình toán tiểu học như một bực thang thì chương trính toán 
 khối 4 là một bậc thang hơi cao so với các bậc thang khác như từ 1 lên 2 từ 2 lên 
 3 . Tuy nhiên Khối 5 học sinh được ôn lại kiến thức của khối 4 nhiều hơn học kiến 
 thức mới , và học sinh nắm vững kiến thức hơn ở lớp 5 để chuẩn bị hành trang 
 cho cấp học tiếp theo .
 Ở lớp 4 các em được học thêm các môn học mới như lịch sử địa lí , số lượng 
 tiết học tăng lên khá nhiều tăng thêm áp lực cho các em .
 Còn một số giáo viên chưa tích cực trong giảng dạy ,chưa thật sự quan tâm 
 nhiều đến học sinh yếu Hs chưa nắm vững kiến thức toán ở khối 3 : chưa thuộc 
 bản nhân chia , thuộc nhưng thuộc theo kiểu học vẹt ,thuộc nhưng chậm .
 ví dụ ; 6x 8 = ? Hs phải đọc cả bảng nhân 6 rồi mới trả lời được , chia cũng vậy 
 24 : 3 hs phải đọc cả bảng chia 3 rồi mới tìm ra kết quả . Điều này làm mất thời 
 gian rất nhiều trong tiết dạy dẫn đến chất lượng không cao .
 •Đa phần học sinh yếu nhiều ở phép tính chia đây là phép tính khó nhất trong 
 các phép tính , hs không biết cách ước lượng
 Ví dụ 4532: 26 = ?
Đặt tính 45’32 26 lấy hai chữ số 42 chia 26
 42 chia 26 được mấy ? Hs yếu không ước lượng được Đây là vấn đề cần phải giải quyết
 Neả giaủi quyeát vaán neà treân ta phaủi laam gì?
II / CÁC BIÊN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ :
Qua nhiều năm đứng trên bục giảng tôi nhận thấy chúng ta cần phải cố gắng giải 
quyết nhũng vướng mắc khó khăn để nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và 
môn toán nói riêng chính là nhiệm vụ hàng đầu của người giáo viên .
 > Về chương trình toán khối 4 có cao nhưng chỉ đối với một số vùng , một số 
 địa phương .Đối với xã Tân Phú một xã nghèo vùng sâu vùng xa ít được sự 
 quan tâm của phụ huynh học sinh thậm chí có một số phụ huynh không biết 
 chữ nên việc học ở nhà của các em gặp nhiều khó khăn ,chính vì thế mà 
 giáo viên phải nhiệt tình , tích cực hơn nữa . Ngoài những tiết học trên lớp 
 Giáo viên phụ đạo 2 tiết toán mỗi tuần thì chắc chắn học yếu giảm đáng kể 
 . Trong năm học vừa qua tôi thấy đây là cách làm có hiệu quả rất tốt , lớp 
 tôi đã giảm học sinh yếu rất nhiều .
 > Mỗi ngày giáo viên đến lớp sớm hơn một chút để quản lí việc truy bài đầu 
 giờ ,cho hs đọc bảng nhân ,chia cứ đọc hàng ngày nhất là đối với học sinh 
 yếu để học sinh thực hiện tốt các phép tính nhân chia và giảm tình trạng 
 cháy giáo án vì hs không thuộc bản nhân chia làm tiết học bị loảng dẫn tới 
 nhàm chán . Gv chọn cán bộ lớp thật sự có năng lực để đảm bảo việc truy 
 bài có hiệu quả , giao nhiệm vụ cho hs khá kiểm tra hs yếu .
 > Đối với các môn ít tiết Gv giúp hs thuộc bài học tại lớp ngay trong tiết học 
 bằng những câu hỏi cũng cố một cách nhẹ nhàng nhằm giảm áp lực cho hs 
 ,từ đó hs có thời gian đầu tư cho môn toán nhiều hơn .
 > Nếu thấy học sinh lớp mình còn yếu chưa nắm vững kiến thức thì gv dừng 
 lại ngay và ôn lại những kiến thức cũ có liên quan đến bài học mới rồi tiếp 
 tục dạy bài mới đừng dể học sinh trở thành “cây không gốc” .
 Ví dụ : Dạy bài nhân cho số có ba chữ số ,nếu học sinh chưa nhân được số có 
 hai chữ số thì gv không thể dạy được .Gv cần phải dừng lại và nhắc lại kiến 
 thức cũ : Cách đặt tính , cách viết tích thứ nhất , viết tích thứ hai ... - Nhẩm 1 trăm chia 1 trăm được 1 nhân 2 được 2,4 trừ 2 còn 2 viết 2 .
- Vậy thương đầu tiên là chữ số 1 *Tìm - 1 nhân 6 được 6,9 trừ 6 còn 3 viết 3
chữ số thứ hai của thương. - 1 nhân 1 được 1, 1 trừ 1 còn 0 viết 0
- 324 :162 * Hạ 4 , được 324,324chia 162 được 2
- Nhẩm 3 trăm chia 1 trăm được 3 ,viết 2 ở thương .
- 2 chục chia 6 chục không được 3 nên - 2 nhân 2 được 4 ,4 trứ 4 còn 0 ,viết 0.
 thương giảm 1 còn 2
- Thương thứ hai là 2
Gv nhắc nhở HS cách ước lượng như 
trên ,
Gv kiểm tra từng bước . - 2 nhân 6 được 12 ,12 trừ 12 còn 0 .
1944 : 162 = 12
 - 2 nhân 1 được 2 thêm1 được 3 , 3 trừ 3 
 còn 0
• Hoạt động 2 : Trường hợp chia có
 dư
8469: 241 =? * Hs nhắc lại cách thực hiện ( 3 hs yếu )
Tiến hành tương tự thực hiện từng bước 8469 241
( chia , nhân , trừ , hạ ) 1239 35
Lưu ý số dư luôn luôn nhỏ hơn số chia. 034
_ Gv giúp học sinh ước lượng tìm
thương trong mỗi lần chia . • Lần chia thứ nhất
_ Chia lần thứ nhất : 846 chia 241 được 3 viết 3 ở thương .
Ta có 846 : 241 _ 3 nhân 1 được 3 ,6 trừ 3 còn 3 viết 3 .ở số
8 trăm chia 4 trăm được 2 lần. dư .
4 chục chia 4 chục không được 2 _ 3 nhân 4 bằng 12,14 trừ 12 còn 2 viết 2 ở
Vậy số lần giảm còn 1 . thương thứ số dư . ... ____... ,. .________. 3 4 3x6 18 4x5 20
 Nhưng khi thi hs sai -+—— —— — —-+—— — —-
 5 6 5x6 30 6x5 30
 Sai vì trong những tiết đầu học cộng phân số gv yêu cầu hs trình bày theo các 
 bước
 3x6 _Ị8
 5x6 — 30
Qui đồng 4 x5 _ 20
 6 x5 — 30 (2)
 18 20 38
 ---- ---- —
 30 30 30
 F —
 Cộng kết quả qui đồng 
 Nhưng khi thi thì bài thi cho hs một dòng trình bày hs lúng túng vừa qui đồng 
 vừa cộng thế là sai .
 3 4 3x6 "—- 
 — ——~ 18 4x5—10 (3)
 5 6 5x6— "—-— 30
 —
 30 6x5
 Vậy sau khi dạy tiết học đầu tiên về cộng hai phân số gv nên hướng cho hs cách 
 trình bày . Lấy kết quả qui đồng rồi cộng không phải làm từ bước . Bài toán trở 
 nên ngắn gọn hơn hs dể hiểu hơn . Trình bày như cách (1) .Khi dạy bài cộng, 
 trừ hai phân số khác mẫu Gv cho học sinh thực hiện nhiều lần trên một bài toán 
 , để học sinh nắm chắc cách trính bày cách thực hiện phép tính .
 2 , 3
 a/— + —
 2 2x4 8
Ví dụ : Bài 1 Trang 127 3 3x4 12 (1)
 3 3x3 9 và nêu ra phép tính thích hợp để từ đó tìm được đáp số bài toán .
Trong chương trình lớp 4 tuy có nhiều dạng toán có lời văn nhưng các bước giải 
phải qua các trình tự
.Sát định được 2 yếu tố trong bài toán : (1) phần cho biết ,(2) phần câu hỏi
❖Sát định mối quan hệ giữa phần đã biết và phần chưa biết từ đó nhận ra dạng 
 toán cơ bản đã học để áp dụng vào việc giải toán .
❖Lập kế hoạch giải bài toán
❖Thực hiện các phép tính theo trình tự kế hoạch .
❖Thử lại đáp số tìm được có trả lời đúng câu hỏi bài toán không .
Đối với lớp yếu toán có lời văn khi hướng dẫn giải toán có lời văn giáo viên cần 
cho hs thực hiện đủ các bước không bỏ sót chi tiết nào .
Ví dụ :Bài toán : Lớp 4A có 35 học sinh và lớp 4B có 33 học sinh cùng tham gia 
trồng cây . Lớp 4A trồng nhiều hơn 4B 10 cây . Hỏi mỗi lớp trồng được bao nhiêu 
cây , biết rằng mỗi học sinh đều trồng số cây như nhau ?
• Các bước hướng dẫn :
- Học sinh đọc bài toán ít nhất 3 lần .
+ Bài toán cho biết gì ?
+ Bài toán hỏi gì ?
+ Số cây trồng của hai lớp có quan hệ nhau như thế nào ? so sánh số hs của hai 
lớp ( phần này không thể thiếu )
+Lớp 4A hơn bao nhiêu cây ? số học sinh hơn bao nhiêu ? ( đây là mấu chốt 
của bài toán .)
+ Muốn biết mỗi lớp trồng bao nhiêu cây ta phải biết gì?
+ Dựa vào sự kiện nào của bài toán để biết số cây trồng của mỗi hs ? ( hơn hai 
hs , hơn 10 cây )
+ Đây là dạng toán gì đã được học ? • Để Hs giải toán tốt hơn tự tin hơn GV tổ chức cho học sinh học nhóm bạn bè 
 học hỏi lẫn nhau . HS tự đặt câu hỏi cho nhau dưới sự quản lí của GV . Cho 
 bạn hỏi những gì chưa biết .
Ví dụ : Hs A hỏi Hs B
Bài toán cho biết gì ?
Bài toán hỏi gì ?
Để tìm được bạn phải có những gì ? làm gì ?
 > Ngoài những biện pháp thực hiện trên tiết dạy Gv tận dụng thêm công tác 
 ngoài giờ , công tác chủ nhiệm : í dụ :Gv đến gia đình tìm hiểu những HS 
 khó khăn , khó khăn ở mức độ nào ,ở khía cạch nào ?
 Có thể là nhà nghèo phải làm việc vất vả không có thời gian quan tâm đến 
 con .Khó khăn vì không biết chữ không thể hướng dẫn con em tự học thêm 
 ở nhà . Khó khăn vì khả năng tiếp thu của các em kém , tình trạng sức khỏe 
 không tốt . Tùy theo hoàn cảnh mà giáo viên cùng gia đình giúp đỡ các em 
 học tốt hơn .
 > Tạo sự tự tin hứng thú trong học tập , nhẹ nhàng nhắc nhở học sinh khi em 
 không nhớ bài , lựa chọn câu hỏi phù hợp với từng đối tượng học sinh .
 Ví dụ :Trong bài toán chia cho số có ba chữ số giáo viên cho học sinh yếu trả 
 lời các câu hỏi
 - Tích thứ hai viết dưới chữ số nào ?
 - Khi có đủ ba tích riêng bước tiếp theo ta làm gì ?
 III / HIỆU QUẢ CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU .
 Năm học 2010 - 2011 học sinh yếu giảm rõ rệt cụ thể là:
 Đầu năm 2010-2011 Cuối năm 2010-2011 > Tính tỉ mỉ nhiệt tình của gv không thể thiếu khi dạy toán , Gv không bỏ qua 
 chi tiết nào bước nào khi hướng dẫn làm tính hay giải toán , dành những 
 câu hỏi dễ cho Hs yếu giúp học sinh tự tin có hứng thú học tập không có 
 cảm giác bị bỏ quên
 > Giúp HS lấp các lỗ hỏng kiến thức ngay nếu HS vắng nhiều ngày ,bằng 
 cách phụ đạo trái buổi .
 II/ Ý nghĩa của việc nghiên cứu : Qua việc nghiên cứu đề tài “ biện pháp 
giúp học sinh yếu toàn khối 4” . Bằng những biện pháp trên tôi nhận thấy hiệu 
quả khá cao .Trong thời gian nghiên cứu tôi thấy có nhiều điều thật lí thú , có lẽ 
nó không mới với chương trình toán tiểu học nhưng nó lại mới với bản thân tôi và 
đó là việc mà người Gv nên làm .
 III/ Khả năng ứng dụng triển khai
 Bằng những biện pháp trên trong năm học 2010 -2011 lớp 4A số lượng học 
 sinh yếu giảm đáng kể , với 2 năm tiếp xúc chương trình khối 4 mới ,bản thân 
 rút ra được một số kinh nghiệm giảng dạy , trong đó có kinh nghiệm rèn học 
 sinh yếu toán những kinh nghiệm này đã được trao đổi cùng đồng nghiệp trong 
 tổ và được đồng nghiệp thống nhất cao .
 IV / Kiến nghị -đề xuất
 1. Đối với giáo viên .
 - Gv không ngừng học hỏi trao dồi kiến thức , nâng cao trình độ chuyên môn 
 : Thường xuyên dự giờ thăm lớp lắng nghe ý kiến học hỏi kinh nghiệm lẫn 
 nhau , phát huy cái hay cái tốt đồng thời khắc phục khuyết điểm của bản thân 
 .
 - Quan tâm nhiều hơn với học sinh yếu : Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình , lí do 
 học sinh nghỉ học kịp thời giúp đỡ các em ,từ đó các em đi học đều hơn khắc 
 phục tình trạng hỏng kiến thức .
 - Bản thân giáo viên phải nắm rõ tình hình lớp , nắm rõ đối tượng hs yếu, yếu 
 chỗ nào ?