Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp phụ đạo học sinh yếu, kém môn Toán Lớp 4

 MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU, KÉM - MÔN TOÁN LỚP 4 
 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 ĐỀ TÀI
 MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU, KÉM MÔN TOÁN LỚP 4
 I. MỞ ĐẦU
 1. Lý do chọn đề tài
 Chương trình toán lớp 4 là một bộ phận của chương trình toán ở tiểu học, 
là sự kế thừa và phát triển những thành tựu về dạy toán 4 ở nước ta. Thực hiện 
đổi mới cấu trúc nội dung và phương pháp dạy học, mục tiêu chương trình toán 
lớp 4, yêu cầu giáo viên trang bị cho học sinh một số chuẩn kiến thức và kỉ 
năng cơ bản để các em áp dụng kiến thức và kỹ năng vào học tập và cuộc 
sống . 
 Năm học 2013 -2014 tôi được phân công dạy lớp 4C. Đầu năm nhận lớp 
qua khảo sát chất lượng, tôi đã phát hiện một số em còn yếu toán tiếp thu bài 
quá chậm không nắm được kiến thức cơ bản. Các em còn lơ là trong việc học 
toán ảnh hưởng đến giờ học của các em trong thời gian kế tiếp. Các em thực 
hiện sai đối với những bài toán rất đơn giản. Trên lớp các em không hứng thú với môn 
học này. Điều đó đã thôi thúc tôi tìm tòi, nghiên cứu để đưa ra những giải pháp tốt 
nhất giúp các em có kiến thức cơ bản về môn Toán để theo kịp chương trình làm tiền 
đề cho việc tiếp thu kiến thức ở các lớp sau. Đó chính là lý do tôi chọn nghiên cứu đề 
tài: “Một số biện pháp phụ đạo học sinh yếu, kém môn Toán lớp 4” nhằm chia sẻ 
cùng đồng nghiệp.
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
 Qua thực tế giảng dạy tôi thấy còn rất nhiều học sinh khi học bài mới nhưng 
nhũng kiến thức cũ có liên quan thì không nắm được, chẳng hạn: Khi học phép cộng, 
phép trừ số có nhiều chữ số nhưng các em chưa biết đặt tính sao cho các chữ số “Cùng 
hàng phải thẳng cột”, học phép nhân nhưng các em không thuộc bảng nhân, học chia 
cho số có 2,3 chữ số các em lại chưa thạo chia cho số có 1 chữ số Có những em 
nắm được nội dung lý thuyết nhưng khi vận dụng thực hành lại không áp dụng được, 
 1
 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Người thực hiện: Phạm Thị Huế Trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU, KÉM - MÔN TOÁN LỚP 4 
 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 + Điều tra trực tiếp từng học sinh bằng cách giáo viên phát phiếu học tập cho các 
em học sinh.
 + Điều tra gián tiếp: Thông qua phụ huynh học sinh, giáo viên chủ nhiệm các lớp 
khối 4 để biết thêm được ý thức, kết quả học tập của các em.
 Với phương pháp này, có thể nắm bắt được khá chính xác về đối tượng. Từ đó tôi 
có những phương pháp phù hợp để dạy giải toán cho học sinh.
 * Phương pháp khảo nghiệm
 Để so sánh đối chiếu khả năng nhận thức của học sinh thông qua phương pháp 
truyền đạt của giáo viên giữa phương pháp cũ và phương pháp mới, tôi đã tiến hành 
dạy cho 2 đối tượng (thử nghiệm và đối chứng) và kiểm tra chất lượng thông qua một 
bài kiểm tra để so sánh kết quả một cách cụ thể.
 II. NỘI DUNG
 1. Cơ sở lí luận 
 Môn Toán là môn học mà chúng ta cần phải học và vận dụng vào trong cuộc 
sống sau này, cho dù làm bất cứ công việc gì cũng có sự tính toán mới đạt được mục 
đích và yêu cầu mà mình mong muốn. Môn toán ở tiểu học là một môn học độc lập, 
chiếm phần lớn thời gian trong chương trình học của các em. Nó là một môn khoa học 
nghiên cứu có hệ thống phù hợp với hoạt động nhận thức tự nhiên của con người. 
 Đối với môn Toán là môn học tự nhiên nhưng rất trừu tượng, đa dạng, lôgic và 
hoàn toàn gắn với thực tiễn cuộc sống hàng ngày. Bởi vậy, nếu học sinh không có 
phương pháp học đúng sẽ không nắm được kiến thức cơ bản về Toán học.
 Môn Toán là một trong những môn học có vị trí rất quan trọng. Nó là chìa khoá 
để mở ra các môn học khác. Đồng thời nó có khả năng phát triển tư duy lôgic, phát 
triển trí tuệ cần thiết giúp con người vận dụng vào cuộc sống hàng ngày. Trong giờ 
toán, bên cạnh việc tìm tòi và sáng tạo phương pháp giảng dạy phù hợp với yêu cầu 
bài học và đối tượng học sinh. Mỗi giáo viên cần phải giúp các em có phương pháp 
lĩnh hội tri thức toán học. Học sinh có phương pháp học toán phù hợp với từng dạng 
 3
 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Người thực hiện: Phạm Thị Huế Trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU, KÉM - MÔN TOÁN LỚP 4 
 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 *Thành công : Thành công của tôi trong những năm thực hiện đề tài này là đã 
giúp đỡ được một số em học yếu môn toán có tiến bộ hơn. Từ việc học tốt môn toán, 
các em có được nền tảng vững chắc để học tốt các môn học khác. Do đó việc lắp chỗ 
hổng kiến thức toán giúp học sinh nắm một cách có hệ thống kiến thức toán theo 
chuẩn kiến thức kỹ năng qui định là cần thiết. Khắc phục được tình trạng học sinh yếu 
kém giảm, tạo điều kiện cho học sinh hứng thú say mê học tập, tạo ra mối đoàn kết 
thương yêu giúp đỡ lẫn nhau trong học tập của học sinh, các em thi đua học tập kết 
quả ngày càng tiến bộ.
 *Hạn chế : Ban đầu một số học sinh chưa tự giác học tập, giáo viên mất nhiều 
thời gian cho đối tượng học sinh yếu.
 c) Mặt mạnh, mặt yếu
 *Mặt mạnh : Tạo ra phong trào thi đua học tập giữa các em học sinh và các 
nhóm học tập xây dựng được không khí học tập trong lớp học sôi nổi hứng thú và đưa 
kết quả học tập ngày càng cao.
 *Mặt yếu: Hoàn cảnh của các em học sinh yếu đều khó khăn, bố mẹ làm nông, 
4 trong số phụ huynh của các em chưa học hết lớp 5. Đa số phụ huynh đều thiếu quan 
tâm đến việc học hành của con em mình. Chưa ý thức được tầm quan trọng của việc 
học đối với các em. Có em còn phải đi làm thêm những công việc như mót cà phê, 
nhặt hạt điềucó em ở lứa tuổi này phải chứng kiến cảnh chia tay của bố mẹ dẫn đến 
em đó dường như mất niềm tin trong cuộc sống. Các em có cảm giác sợ cô giáo hỏi 
bài hoặc chú ý đến mình chứ không phải là tích cực học tập. Thường có tư tưởng chán 
học và nếu không được coi trọng đầu tư phụ đạo rất có thể các em học đã yếu lại càng 
yếu hơn. Nguy cơ bỏ học sẽ là điều sớm muộn.
 d) Nguyên nhân và các yếu tố tác động 
 Tỷ lệ học sinh yếu kém bộ môn Toán của một số học sinh là vì các em không có 
thói quen tự học ở nhà, cha mẹ cũng không thể hướng dẫn cho con em học vì nhiều lý 
do. Bên cạnh đó, có học sinh yếu kém do chưa nhận thức đúng mục đích, động cơ học 
 5
 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Người thực hiện: Phạm Thị Huế Trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU, KÉM - MÔN TOÁN LỚP 4 
 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------
được, hoặc nhớ bài một cách máy móc. Đặt tính chưa đúng. Từ việc lĩnh hội kiến thức 
thiếu vững chắc đó, các em có thái độ thờ ơ với việc học không chịu cố gắng ngại khó 
thiếu tự tin thụ động chán nản trong học tập.
 3. Giải pháp, biện pháp.
 a) Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
 Trong quá trình học tập, học sinh yếu kém thường không hứng thú với tiết học 
toán, thiếu kiến thức cơ bản về môn Toán. Trong giờ học, các em thường không tự 
phát hiện ra kiến thức, mà chỉ dừng lại ở mức nhắc lại rập khuôn một quy tắc có sẵn. 
Nhìn chung các em lười tư duy. Khi thảo luận nhóm các em thường ỷ lại các bạn cùng 
nhóm, không dũng cảm đưa ra ý kiến của cá nhân. Khi nhận xét bài của bạn làm thì 
thường trả lời đúng hoặc sai mà không có lý giải vì sao đúng? Vì sao sai ?. Ở nhà 
thường không có góc học tập dành riêng cho mình, sách vở không bao bọc cẩn thận, 
chu đáo. Các em thường có tâm lý tự ti, mặc cảm với bạn bè cùng trang lứa, kém 
chuyên cần trong học tập, ít tham gia các hoạt động tập thể có ý nghĩa như lao động, 
văn nghệ Nhận thức được rõ vấn đề này do đó cần có những mục tiêu giải pháp phù 
hợp với lứa tuổi và thực tế để tạo điều kiện cho các em có điều kiện tham gia học tập 
tốt nhất.
 b) Nội dung và cách thức thực hiện. 
 Vào những ngày đầu năm học, giáo viên theo dõi từng học sinh trong quá trình 
học tập và kết quả khảo sát phát hiện ra các em học yếu toán, cộng , trừ, nhân, chia sai 
tính toán chậm và không nắm cách tính. Tìm hiểu lý do học yếu từng em, sau đó liên 
hệ với gia đình học sinh đề ra kế hoạch phụ đạo phù hợp. Ngay sau khi khảo sát chất 
lượng của lớp đầu năm, giáo viên đã theo sát lớp tìm hiểu kĩ từng đối tượng. Sau 2 
tuần lễ, giáo viên lên kế hoạch phụ đạo học sinh yếu toán, giúp các em nhớ lại các 
kiến thức đã hỏng dần dần giúp các em lắp lại chổ hỏng kiến thức, nắm chắc kiến thức 
cơ bản đã học để các em tiếp tục học tốt trong thời gian còn lại.
 7
 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Người thực hiện: Phạm Thị Huế Trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU, KÉM - MÔN TOÁN LỚP 4 
 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Để thực hiện được biện pháp này tôi đã đăng ký với BGH nhà trường cho các 
em tổ chức học nhóm vào các buổi chiều thứ 3, thứ 6 và sáng thứ 7 hàng tuần. 
Chương trình giảng dạy đựơc tiến hành theo các bước sau:
* Tổ chức học nhóm vào các buổi chiều ngày thứ 4 ,6
 Bước 1: Tiến hành kiểm tra lại chất lượng 4 học sinh để đánh giá thực chất (ngày 
10/10/2013) * Đề kiểm tra:
Bài 1: Đọc, viết số
 a) Đọc số : 10 672
 b) Viết số : Sáu mươi hai nghìn ba trăm bốn mươi hai.
Bài 2: Đặt tính rồi tính 
 a) 1486 + 2740 = ? c) 65 x 7 =?
 b) 8314 - 195 = ? d) 189 : 9 =?
 Kết quả cụ thể một số em học yếu:
STT Họ và tên ĐÁNH GIÁ 
 BÀI 1 BÀI 2
 a b a b c d
 1 Y Wel Đúng Đúng Sai Sai Sai Sai
 2 Y Si-măn Đúng Đúng Sai Sai Đúng Sai
 3 HVon Đúng Đúng Sai Sai Sai Sai
 4 Y Tũ Đúng Đúng Đúng Sai Sai Sai
 9
 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Người thực hiện: Phạm Thị Huế Trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHỤ ĐẠO HỌC SINH YẾU, KÉM - MÔN TOÁN LỚP 4 
 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 a) 7282 + 1386 = c) 126 x 8=
 b) 981287 – 783299 = d) 18418 : 4 =
Bài 2. Thùng thứ nhất có 16 lít dầu. Thùng thứ hai nhiều gấp đôi thùng thứ nhất. Hỏi 
thùng thứ hai có bao nhiêu lít dầu?
 Kết quả bài làm của 4 em đó như sau: 
STT Họ và tên ĐÁNH GIÁ 
 BÀI 1 BÀI 2
 a b c d
 1 Y Wel Đúng Đúng Đúng Đúng Đúng
 2 Y Si-măn Đúng Đúng Đúng Sai Đúng
 3 HVon Đúng Đúng Đúng Đúng Sai 
 4 Y Tũ Đúng Đúng Đúng Đúng Đúng
 * Phụ đạo vào buổi sáng thứ 7
 Trong những buổi học phụ đạo, tôi hướng dẫn cho học sinh giải các dạng toán đã 
học trong tuần. Ưu tiên 4 bạn này được thường xuyên lên bảng thực hiện trước. Các 
bạn khác nhận xét, bổ sung. Nếu các bạn đó thực hiện sai thì được các bạn khác phát 
hiện và yêu cầu bạn đó nêu lại cách thực hiện, nêu rõ xem mình sai ở bước nào.
 Tôi tiến hành ôn lại những kiến thức cũ có liên quan đến nội dung những bài học 
sẽ học trong tuần kế tiếp và đồng thời cho các em thực hành lại những kiến thức dã 
học ở tuần qua bằng cách cho những bài tập vừa sức với học sinh.
 Chẳng hạn: trước khi học phần phép chia, tôi ôn cho học sinh về phép chia cho 
số có 1 chữ số, đồng thời ôn lại bảng chia nhằm giúp các em dễ dàng ước lượng tìm 
thương của phép chia cho số có 2, 3 chữ số. Do là học sinh yếu nên việc hiểu và nhớ 
 11
 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 Người thực hiện: Phạm Thị Huế Trường Tiểu học Đinh Tiên Hoàng