SKKN Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm Lớp 4

 Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 4 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
 I. Phần mở đầu
 1. Lý do chọn đề tài
 Trường học là nơi đào tạo nhiều thế hệ học trò, là môi trường tạo dựng 
cho đất nước những con người xã hội chủ nghĩa – có đủ tài năng trí tuệ và những 
phẩm chất đạo đức cách mạng, để sau này thực sự là những chủ nhân tương lai 
của đất nước. Người trực tiếp đào tạo những con người như thế không ai khác là 
giáo viên, giáo viên giảng dạy bộ môn, giáo viên chủ nhiệm lớp. Đặc biệt người 
đặt nền móng đầu tiên cho các em đó chính là giáo viên Tiểu học. Người giáo 
viên chủ nhiệm ở Tiểu học được ví như là một người “hiệu trưởng nhỏ” - có một 
vị trí vô cùng quan trọng trong việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban 
đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ 
và các kĩ năng sống cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở. Vì vậy 
công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là rất nặng nề, vất vả và 
vô cùng phức tạp.
 Trong thực tế, chủ nhiệm lớp là công tác vô cùng khó khăn, phức tạp, thành 
công cũng có, thất bại cũng không phải là hiếm. Bởi lẽ, mỗi một tập thể lớp đều 
có những đặc thù riêng của từng lớp. Nhưng chắc chắn rằng mỗi lớp đều có học 
sinh có năng khiếu về học tập, về đạo đức, hoặc ngược lại cũng có lớp có học 
sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn về kinh tế, con mồ côi, bố mẹ li thân, bố 
mẹ đi làm ăn xa vì vậy vai trò của giáo viên chủ nhiệm càng trở nên quan 
trọng hơn bao giờ hết. Trong suốt quá trình giảng dạy cũng như trong nhiều 
năm làm công tác chủ nhiệm, bản thân tôi đã từng gặp phải những khó khăn rất 
lớn khi làm chủ nhiệm lớp. Những khó khăn ấy cũng xuất phát từ nguyên nhân 
chủ quan về phía năng lực, nhận thức của tôi; cũng có những nguyên nhân từ 
phía gia đình học sinh hay chính các em. Tuy nhiên, đó chỉ là những khó khăn 
khi những năm đầu mới được phân công làm công tác chủ nhiệm. Nhưng hơn 10 
năm được làm chủ nhiệm lớp, bản thân tôi tự nhận ra rằng giáo viên chủ nhiệm 
mới là người có ảnh hưởng lớn nhất quyết định về chất lượng cũng như mọi hoạt 
động giáo dục của lớp. Chính vì lí do đó, bản thân tôi đã từng trăn trở, suy nghĩ 
để tìm ra những giải pháp có thể áp dụng nâng cao công tác chủ nhiệm. Sau 
nhiều năm nghiên cứu, tìm tòi và học hỏi, bản thân đã tìm ra được một số giải 
pháp để làm tốt công tác chủ nhiệm, đã áp dụng những kinh nghiệm đó vào công 
tác chủ nhiệm lớp đó chính là lý do tôi chọn đề tài: “Một vài biện pháp làm tốt 
công tác chủ nhiệm lớp 4 ở trường Tiểu học Nguyễn Viết Xuân ”. 
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 
 Giáo viên: Lê Thị Oanh –TrườngTH Nguyễn Viết Xuân
 1 Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 4 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
 II PHẦN NỘI DUNG
 1. Cơ sở lí luận 
 Giáo dục hướng vào việc phát triển toàn diện mỗi cá nhân. Xây dựng gương 
điển hình về mọi mặt văn hóa cũng như năng lực, phẩm chất của các em. Để 
thực hiện mục tiêu đề tài này, người giáo viên chủ nhiệm phải là người có năng 
lực quản lí toàn diện học sinh của lớp, quản lí và giáo dục học sinh là hai thể 
thống nhất có liên kết trực tiếp với nhau. Muốn giáo dục tốt phải quản lí tốt, 
quản lí tốt sẽ giúp giáo dục tốt. . .Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy 
và học của giáo viên và học sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo 
viên đã hoàn thành tốt việc giảng dạy các bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện 
đạo đức cho học sinh. Đặc biệt trong nhà trường Tiểu học, vai trò của người 
giáo viên chủ nhiệm hết sức quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà 
trường quản lý điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành 
nhân cách cho học sinh, là cầu nối giữa ba môi trường giáo dục gia đình, nhà 
trường và xã hội. Trong giai đoạn hiện nay công tác chủ nhiệm đòi hỏi sự dày 
công của mỗi giáo viên bởi đời sống vật chất có phần ảnh hưởng đến việc học 
tập cũng như tác động đến sự phát triển tư duy của các em. 
 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu 
 Đối với trường TH Nguyễn Viết Xuân, lãnh đạo nhà trường luôn chú trọng, 
quan tâm đến việc giáo dục phát triển học sinh một cách toàn diện “ đức- trí- 
thể-mỹ”. Đồng thời HS trong trường đa phần đều là người Kinh, các em được 
trang bị đầy đủ SGK, dụng cụ học tập, cơ sở vất chất của trường tương đối. Bên 
cạnh đó, ban lãnh đạo nhà trường luôn thường xuyên quan tâm đến công tác chủ 
nhiệm cũng như năng lực chủ nhiệm của giáo viên làm công tác chủ nhiệm. Để 
có những định hướng mới nhằm xây dựng những tập thể lớp chất lượng theo 
tiêu chí “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
 Các đoàn thể trong nhà trường luôn quan tâm đến công tác chủ nhiệm lớp, 
luôn có tinh thần tự nguyện hợp tác với các giáo viên làm công tác chủ nhiệm để 
việc giáo dục đạo đức và kết quả học tập của học sinh đạt kết quả tốt nhất.
 Gia đình học sinh phần lớn đã có sự quan tâm đến việc học tập và rèn luyện 
ở trường, nên sự phối kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh học sinh 
có nhiều thuận lợi. Bản thân các em đều có nhận thức tốt, tương đối ngoan, có ý 
thức trong học tập và rèn luyện, luôn cố gắng vươn lên học tốt...
 Trong trường tiểu học Nguyễn Viết Xuân mỗi năm có tới hơn 10 thầy cô 
được giao nhiệm vụ làm công tác chủ nhiệm lớp. Cũng có thầy cô nhiều năm 
liền đều được làm công tác chủ nhiệm của một khối lớp nhưng cũng có thầy cô 
mỗi năm lại đảm nhiệm công tác chủ nhiệm của một khối lớp khác. Nhưng dù 
cho thầy cô nhận nhiệm vụ ở hình thức nào đi chăng nữa thì cũng có những 
thuận lợi và cũng không ít những khó khăn. Đối với bản thân tôi có nhiều năm 
liền được nhà trường giao nhiệm vụ giáo viên chủ nhiệm lớp 4, thì cũng có một 
phần thuận lợi là bản thân đã hiểu sâu về tâm lý lứa tuổi của học sinh khối lớp 4, 
 Giáo viên: Lê Thị Oanh –TrườngTH Nguyễn Viết Xuân
 3 Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 4 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
 - Nghiên cứu nắm vững tình hình học sinh của lớp chủ nhiệm.
 - Xây dựng ban tự quản của lớp.
 - Thiết lập các mối quan hệ trong tập thể.
 - Tổ chức các hoạt động đa dạng cho tập thể học sinh(trong đó có các hoạt 
động về học tập, các hoạt động về Đội thiếu niên,)
 - Tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ thể dục thể thao.
 - Tổ chức các hoạt động giáo dục.
 - Xây dựng quản lý hồ sơ quản lý lớp chủ nhiệm.
 Trong công tác chủ nhiệm lớp có hàng loạt biện pháp nhằm hỗ trợ việc làm 
cho giáo viên thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Trong khuôn khổ đề tài này tôi 
chú trọng vào 3 biện pháp sẽ trình bày dưới đây. Vì đối với học sinh lớp 4B của 
tôi các em đã được làm quen với môi trường ở tiểu học 3 năm rồi nên mọi nền 
nếp, nội quy trường lớp các em đã hiểu và thực hiện tương đối tốt. Vả lại công 
tác làm hồ sơ sổ sách quản lý lớp là việc làm thường xuyên của mọi thầy cô 
(theo mẫu); việc này đối với tôi quá nhuần nhuyễn - một cô giáo có thâm niên 
làm công tác chủ nhiệm hơn 10 năm rồi. 
 * Nội dung 1: Thiết lập các mối quan hệ trong tập thể lớp. 
 Như tôi đã trình bày ở trên, năm học 2015 - 2016 lớp 4B do tôi chủ nhiệm 
có một em học sinh khuyết tật đó là em Nguyễn Như Quỳnh, em Quỳnh khi lọt 
lòng mẹ thì mắc phải bệnh liệt hệ thống dây thần kinh bên phải nên tay phải em 
không làm được gì, tay trái em cầm bút cũng rất khó khăn do cơ tay yếu và thị 
giác của em kém do mắc bệnh( mắt lé ). Bên cạnh đó, em cũng gặp vấn đề về 
phát âm nên đọc hay nói thì các bạn rất khó để nghe được. Mặc dù Quỳnh lớn 
hơn các bạn cùng lớp đến 2 tuổi nhưng lúc nào em cũng phải quàng chiếc khăn 
ở cổ vì nước giãi rất hay chảy. Gia đình em lại vô cùng khó khăn, bố em mất khi 
đi làm phụ hồ để kiếm tiền cho em ra Hà Nội chữa trị. Thế là ước mơ của em 
được trở thành người lành lặn như bạn bè đành khép lại. Vì từ đây mẹ em một 
nách phải nuôi hai đứa con, đất đai nương rẫy không có, mọi chi tiêu trong gia 
đình là tiền mẹ em bán hàng lặt vặt và may vá quần áo cho hàng xóm láng 
giềng. Để lo miếng ăn cho ba mẹ con hàng ngày còn khó thì lấy đâu ra tiền cho 
em chữa trị. Cũng chính vì lẽ đó mà khi được phân công chủ nhiệm lớp tôi xác 
định được trách nhiệm của mình, trong đầu tôi đặt ra bao nhiêu câu hỏi làm gì để 
em có thể học tập những kiến thức đơn giản? Làm thế nào để em không cảm 
thấy cô đơn khi đến lớp? Và làm sao để gắn kết được em với các thành viên 
trong lớp? Đó là những câu hỏi mà bất kỳ người giáo viên có tâm huyết nào 
cũng phải trăn trở. Nên việc đầu tiên khi được phân công chủ nhiệm lớp tôi đã 
gặp gỡ giáo viên chủ nhiệm cũ để trao đổi và nắm tình hình. Sau đó, tôi lên kế 
hoạch giáo dục cụ thể cho năm; kỳ, tháng. Hàng tháng tôi xem xét kết quả học 
tập của học sinh và điều chỉnh kế hoạch tháng sau cho phù hợp.
 Để em Quỳnh tự tin vui chơi cùng các bạn, tôi thường nhắc cả lớp rủ bạn 
cùng chơi, cùng tham gia các hoạt động của lớp. Em nào có tinh thần tương thân 
tương ái giúp bạn vượt khó sẽ được tuyên dương trước lớp, trước cờ. Trong các 
 Giáo viên: Lê Thị Oanh –TrườngTH Nguyễn Viết Xuân
 5 Đề tài: Một vài biện pháp làm tốt công tác chủ nhiệm lớp 4 ở trường TH Nguyễn Viết Xuân
 Thường xuyên xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, 
sẵn sàng giúp đỡ nhau trong học tập, các hoạt động khác. Để làm được điều đó 
người giáo viên chủ nhiệm phải luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự 
hợp tác của nhiều học sinh.
 Thích sinh hoạt tập thể và tham gia các trò chơi bổ ích là nhu cầu, là sở 
thích của hầu hết các học sinh tiểu học. Vì vậy, khi tổ chức cho các em sinh hoạt 
tập thể và tham gia các trò chơi là giáo viên đã giúp các em “học mà chơi, chơi 
mà học”, kiến thức và kĩ năng ở mỗi em sẽ được hình thành và rèn luyện một 
cách nhẹ nhàng, tự nhiên, không gây căng thẳng, gò bó đối với các em. 
 Trong các tiết sinh hoạt lớp cuối tuần thì hoạt động sau cùng là vui chơi, 
giúp các em bớt căng thẳng, hòa mình trong trò chơi. Và cũng chính các tiết sinh 
hoạt lớp này tôi mời một, hai thầy cô như cô tổng phụ trách hoặc ( cô dạy mĩ 
thuật, cô dạy hát nhạc, thầy, cô trong Ban Giám hiệu trường..) đến dự với lớp. 
Việc làm này không chỉ giúp các em ngày tự tin hơn, đỡ lo sợ tâm lý khi có giáo 
viên tới lớp, tạo tâm lý tự tin. Chính vì vậy mà trong các tiết sinh hoạt lớp, học 
sinh nào cũng có tâm lý chuẩn bị tốt trong tiết sinh hoạt để được cô khen. Kỹ 
năng giao tiếp ứng xử của các em ngày một chuyển biến tốt.
 * Nội dung 2: Tổ chức các hoạt động đa dạng cho tập thể học sinh (trong 
đó có các hoạt động về học tập, các hoạt động về Đội thiếu niên.
 Trong mỗi tiết học, tôi thường xuyên chia nhóm ngẫu nhiên. Tiết học này, 
các em chung nhóm với bạn này, nhưng tiết sau các em lại chung nhóm với bạn 
khác. Có nhóm học sinh tuy ngồi chung nhóm nhưng chưa hợp tác làm việc dẫn 
đến không hoàn thành nhiệm vụ. Trước tình trạng này tôi ân cần dành nhiều thời 
gian hơn cho nhóm này để gợi ý, phân công nhiệm vụ các thành viên trong 
nhóm. Hết thời gian thảo luận đề nghị tổ trình bày ý kiến, các nhóm khác bổ 
sung. Tôi khen ngợi kịp thời sự cố gắng của tổ, của từng thành viên, đề nghị 
nhóm cố gắng phát huy. 
 Tổ chức cho học sinh ôn luyện kiến thức bằng các trò chơi như: Rung 
chuông vàng, Hái hoa dân chủ, Thi tìm hiểu về An toàn giao thông, làm báo 
tường, vẽ tranh chào mừng các ngày lễ lớn.
 Hướng dẫn các em trang trí góc học tập và làm một số đồ chơi đơn giản để 
trưng bày hoặc để tặng người thân bạn bè. Dựa trên hướng dẫn của tôi, các 
em 
cùng làm, cùng giúp đỡ nhau làm việc. Chẳng hạn như cho các em tự làm thiệp 
chúc mừng bạn trong lớp nhân ngày sinh nhật, bạn trai làm thiệp chúc mừng bạn 
gái nhân ngày 8-3, thăm các bạn bị ốm, viết nhật kí lớp.
 Giáo viên: Lê Thị Oanh –TrườngTH Nguyễn Viết Xuân
 7