Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức một số trò chơi các môn học ở Lớp 4 giúp học sinh hứng thú học tập

 Tổ chức một số trò chơi trong các môn học ở lớp 4 giúp học sinh hứng thú học tập
 TỔ CHỨC MỘT SỐ TRỊ CHƠI
 TRONG CÁC MƠN HỌC Ở LỚP 4
 GIÚP HỌC SINH HỨNG THÚ HỌC TẬP
 I/ ĐẶT VẤN ĐỀ:
 Trước khi lên lớp, mỗi giáo viên đều phải chuẩn bị bài giảng của mình. 
 Cĩ chuẩn bị thì kiến thức mới vững vàng, lời giảng mới hấp dẫn, phương 
 pháp mới sinh động, song muốn tạo được sự chú ý và gây hứng thú học tập 
 cho học sinh để khơng khí vui tươi nhẹ nhàng trong giờ học là cả một nghệ 
 thuật.
 Những năm qua nhiều phương pháp và hình thức dạy học mới đã được 
 đưa vào trường Tiểu học, nhờ đĩ chất lượng dạy và học nâng cao rõ rệt. Thiết 
 nghĩ, việc tìm tịi, tích lũy những phương pháp và hình thức dạy học đạt hiệu 
 quả cao chính là việc làm cần thiết và thường xuyên của mỗi giáo viên.
 Do đặc điểm học sinh tiểu học “Tiềm tàng khả năng phát triển” nên 
 người giáo viên cần sáng tạo, sử dụng hài hịa các phương pháp, hình thức 
 dạy học khác nhau để giúp học sinh lĩnh hội được kiến thức, giúp học sinh cĩ 
 điều kiện “Trải nghiệm và thử thách”. Qua đĩ, học sinh sẽ hình thành được 
 kĩ năng, kĩ xảo để từ đĩ vận dụng vào cuộc sống.
 Vậy ngồi các phương pháp giảng dạy như: Quan sát, đàm thoại, thảo 
 luận, thí nghiệm, và các hình thức: học nhĩm - cá nhân - cả lớp, liệu giáo 
 viên cĩ thể tạo ra một hình thức học khác để học sinh “Học mà chơi – chơi 
 mà học” hay khơng? Điều đĩ chắc chắn là được. Đĩ chính là “Tổ chức các 
 trị chơi học tập”.
Hoàng Thị Quyết Trang 1 Tổ chức một số trò chơi trong các môn học ở lớp 4 giúp học sinh hứng thú học tập
 Nếu giáo viên biết tổ chức tốt, hợp lí “Các trị chơi học tập” thì đây sẽ 
 là một hình thức học tập hết sức hứng thú đối với học sinh vì lẽ: Những hình 
 thức này chỉ tiến hành vài phút nhưng hấp dẫn học sinh, học sinh học tập kiến 
 thức mới và ơn tập củng cố kiến thức cũ trong một khơng khí thoải mái, 
 khơng gị bĩ và giúp học sinh biết ứng dụng những trị chơi đã học vào hoạt 
 động tự vui chơi hàng ngày.
 Xuất phát từ những suy nghĩ đĩ, cộng với quá trình trực tiếp đứng lớp. 
 Bản thân tơi thường trao đổi với các đồng nghiệp nên mạnh dạn làm một số 
 đồ dùng dạy học và tổ chức hướng dẫn học sinh tham gia vào các trị chơi học 
 tập. Tơi thấy những trị chơi ấy thật sự đạt hiệu quả, lại dễ tổ chức thực hiện 
 khơng chỉ ở khối lớp 4 mà cịn cĩ thể thực hiện ở tất các khối lớp khác.
 Sau đây là một số hình thức trị chơi mà bản thân tơi đã vận dụng trong 
 thực tế giảng dạy ở trường:
 1. Một trị chơi học tập thường được tiến hành:
 - Giới thiệu trị chơi:
 + Nêu tên trị chơi.
 + Hướng dẫn cách chơi: vừa mơ tả, vừa thực hành.
 + Phân chia nhĩm chơi.
 - Chơi thử.
 - Nhấn mạnh luật chơi, nhất là những lỗi thường gặp ở phần chơi thử.
 - Chơi thật. Cĩ hình thức “phạt” vui nhẹ nhàng những HS phạm luật chơi.
 - Nhận xét kết quả trị chơi, thái độ của người tham dự. 
 - Giáo viên cĩ thể nêu thêm những tri thức được học tập qua trị chơi, 
những sai
 lầm cần tránh.
Hoàng Thị Quyết Trang 3 Tổ chức một số trò chơi trong các môn học ở lớp 4 giúp học sinh hứng thú học tập
 - Giáo viên giới thiệu trị chơi, cách chơi và điều khiển cuộc chơi. Cơ cĩ 
 một tập phong bì cĩ các thư cĩ nội dung (tên các biển báo hiệu giao thơng 
 đường bộ mà các em đã học ở bài 1) là các lệnh truyền đi cho các trạm giao 
 thơng.
 - Lớp phĩ văn nghệ cho cả lớp hát lần lượt các bài hát vui. Học sinh vừa 
 hát vừa chuyền tay tập phong bì. Khi cĩ lệnh “Dừng !”, tất cả phải dừng hát 
 và dừng chuyền tay. Học sinh đang cĩ tập phong bì trong tay, rút chọn 1 
 phong bì và đọc tên của biển báo, nĩi điều phải làm theo nội dung hiệu lệnh 
 của biển báo đĩ. Cuộc chơi tiếp tục đến hết tập phong bì.
 - Cả lớp đứng tại chỗ và cùng tham gia trị chơi, theo dõi, đánh giá kết 
 quả. Trong khi chơi những học sinh trả lời đúng cả lớp tuyên dương, giáo 
 viên tặng hoa điểm 10 và phạt vui đối với những học sinh trả lời khơng đúng.
 c. Một số trị chơi khác được áp dụng đầu giờ học như các trị chơi:
 - Dài , ngắn , cao, thấp.
 - Thị , thụt
 - Cua kẹp.
 - Tặng hoa cho bạn
 3. Trị chơi giữa tiết học , cuối tiết học:
 - Những trị chơi này để tìm kiến thức mới hoặc để thực hành củng cố 
 bài.
 - Thời gian chơi: khoảng 5 – 10 phút.
 a. Thi đọc nhanh, thuộc giỏi:
 Chuẩn bị :
 - Giáo viên làm 3 bộ (hoặc nhiều hơn tuỳ theo số học sinh tham gia) băng 
 giấy ghi từng câu thơ trong bài thuộc lịng, mỗi bộ gồm một số băng tuỳ theo 
 nội dung bài đọc ở SGK.
Hoàng Thị Quyết Trang 5 Tổ chức một số trò chơi trong các môn học ở lớp 4 giúp học sinh hứng thú học tập
 Lưu ý : Trị chơi này để củng cố bài hoặc để thi đọc thuộc lịng bài thơ.
 b. Thi thả thơ: 
 Chuẩn bị : Giáo viên viết vào các phiếu câu thơ đầu (hoặc giữa) của mỗi khổ 
 thơ, hoặc 2 – 3 từ đầu của mỗi câu thơ trong bài HTL.
 Ví dụ 1 : 
 Dạy bài : Đồn thuyền đánh cá ( Tập đọc 4 – HTL)
 Phiếu 1 : Mặt trời xuống biển như hịn lửa
 Phiếu 2 : Hát rằng : cá bạc Biển Đơng lặng,
 Phiếu 3 : Gõ thuyền đã cĩ nhịp trăng cao,
 Ví dụ 2 : 
 Dạy bài : Chợ Tết ( Tập đọc 4 – HTL)
 Phiếu 1: Dải mây trắng .
 Phiếu 2: Sương trắng 
 Phiếu 3 : Tia nắng .
  ( cho đến hết bài thơ )
 Tiến hành :
 - Giáo viên hướng dẫn cách chơi và nêu yêu cầu.
Hoàng Thị Quyết Trang 7 Tổ chức một số trò chơi trong các môn học ở lớp 4 giúp học sinh hứng thú học tập
 Giáo viên nêu cách chơi:
 - Lấy một số que từ 12 que trên để xếp được thành hình vuơng.
 Nhĩm nào xếp được nhiều hình vuơng hơn , trong khoảng thời gian quy 
 định, là thắng.
 - Chia lớp ra thành các nhĩm, mỗi nhĩm khoảng 5 – 6 em. Mỗi nhĩm 
 cùng làm với nhau. Nhĩm nào xếp được nhiều hình vuơng khác nhau nhất sẽ 
 được tuyên dương. (Chú ý : khơng được xếp hình vuơng từ các que cĩ độ dài 
 giống nhau, nghĩa là khơng được lấy lẫn các que từ các “bộ 10 que” khác 
 nhau). 
 Lưu ý :
 + Chu vi hình vuơng (bằng tổng độ dài của các que được xếp) là một số 
 chia hết cho 4, nên muốn xếp nhanh phải chọn lấy số que cĩ tổng độ dài là 
 một số chia hết cho 4.
 Ví dụ : Nếu lấy cả 12 que cĩ tổng độ dài (3 + 4 + 5 + 6 +  + 13 + 14 = 
 102) thì khơng thể xếp được thành hình vuơng.
 + Trị chơi này được tến hành sau phần lí thuyết của bài.
 d. Trị chơi: Truyền điện
 GV nêu luật chơi:
 Các em lần lượt hỏi và trả lời các câu hỏi trong bài tập.
 Ở lượt chơi đầu tiên giáo viên chỉ định một em bất kì, em đĩ đứng lên 
 hỏi và gọi một em khác trả lời. Nếu em đĩ trả lời đúng sẽ được cả lớp tuyên 
 dương và được hỏi câu hỏi kế tiếp rồi gọi tên bạn khác trả lời.
 Cứ như thế cho đến hết bài tập.
 Ví dụ :
 Dạy bài: Mở rộng vốn từ Du lịch – Thám hiểm (bài tập 4, Luyện từ và 
câu 4)
 Tiến hành:
Hoàng Thị Quyết Trang 9 Tổ chức một số trò chơi trong các môn học ở lớp 4 giúp học sinh hứng thú học tập
 *Nội dung ơ chữ và những gợi ý cho từng ơ:
 ( 1 ) Ở trường ngồi hoạt động học tập, các em cịn cĩ hoạt động này.
 ( 2 ) Nhĩm thức ăn này rất giàu năng lượng và giúp cơ thể hấp thụ các vi-
 ta-min : A, D, E, K.
 ( 3 ) Con người và sinh vật đều cần hỗn hợp này để sống.
 ( 4 ) Một loại chất thải do thận lọc và thải ra ngồi bằng đường tiểu tiện.
 ( 5 ) Lồi gia cầm nuơi lấy thịt và trứng.
 ( 6 ) Là một chất lỏng con người rất cần trong quá trình sống cĩ nhiều trong 
 gạo, ngơ, khoai,
 ( 7 ) Đây là một trong 4 nhĩm thức ăn cĩ nhiều trong gạo, ngơ, khoai, 
  cung cấp năng lượng cho cơ thể.
 ( 8 ) Chất khơng tham gia trực tiếp vào việc cung cấp năng lượng nhưng 
 thiếu chúng cơ thể sẽ bị bệnh.
 ( 9 ) Tình trạng thức ăn khơng chứa chất bẩn hoặc yếu tố gây hại do được 
 xử lí theo đúng tiêu chuẩn vệ sinh.
 ( 10 ) Từ đồng nghĩa với từ “dùng”.
Hoàng Thị Quyết Trang 11 Tổ chức một số trò chơi trong các môn học ở lớp 4 giúp học sinh hứng thú học tập
 f. Một số trị chơi khác được áp dụng giữa tiết học, cuối tiết học như:
 - Luyện đọc: áp dụng các trị chơi:
 + Thi đọc tiếp sức.
 + Thi đọc thơ truyền điệu
 - Tốn : áp dụng các trị chơi như :
 + Ai nhanh – ai đúng. (Dạy các bài : Phép cộng, Phép trừ, )
 + Thi xếp được nhiều hình chữ nhật. (Dạy bài : Thực hành vẽ hình chữ 
 nhật.)
 + Điền số thích hợp. (Dạy các bài : ơn tập về 4 phép tính trên số tự 
 nhiên.)
 - Khoa học: áp dụng các trị chơi:
 + Tơi là ai. (Dạy bài: Mây được hình thành như thế nào? Mưa từ đâu ra?) 
 + Em tập làm bác sĩ. (Dạy bài: Ăn uống khi bị bệnh)
 + Ghép chữ vào sơ đồ. (Dạy bài: Trao đổi chất ở người)
 - Đạo đức: áp dụng các trị chơi:
 + Phỏng vấn (Dạy bài: Biết bày tỏ ý kiến)
 + Hãy nghe và đốn.(Dạy bài: Yêu lao động)
 + Những dịng chữ kì diệu.(Dạy bài: Tích cực tham gia các hoạt động 
 nhân đạo)
Hoàng Thị Quyết Trang 13 Tổ chức một số trò chơi trong các môn học ở lớp 4 giúp học sinh hứng thú học tập
 + Nghiêm chỉnh chấp hành luật chơi.
 + Cố gắng vươn lên để “thắng”
 + Luơn giữ vững tinh thần đồn kết, thân ái dù “thắng” hay “thua”. 
 4. Nếu thấy học sinh thờ ơ khơng tham gia chơi cần xem lại cách tổ
 chức hoặc trị chơi khơng hấp dẫn. 
 VI/ ƯU ĐIỂM CỦA VIỆC TỔ CHỨC CÁC TRỊ CHƠI HỌC TẬP :
 1. Về phía học sinh :
 - Tổ chức trị chơi như đã nêu trên khi dạy bài mới hay khi ơn tập là tạo 
 điều kiện và là động cơ để học sinh học tập một cách tích cực, chủ động, tự 
 giác, sáng tạo với nhận thức sâu sắc.
 - Qua trị chơi học sinh xây dựng được cho mình thĩi quen tìm hiểu kĩ 
 càng, cĩ mục đích, cĩ khoa học các vấn đề xung quanh, chuẩn bị tốt bài học 
 trước khi lên lớp để cĩ lời trình bày hợp lí hấp dẫn người nghe.
 - Qua trị chơi giúp học sinh phát huy năng lực, năng khiếu mà các em 
 chưa thể hiện được ở những mơn học .
 Ví dụ: Năng lực về phân tích, quan sát, xử lí tình huống, 
 - Học sinh được trình bày những điều “tự mình khám phá” nên cảm thấy 
 vinh dự trước các bạn, đĩ cũng là một động cơ để khuyến khích, khêu gợi các 
 em ý thức học tập, làm việc tốt hơn.
 - Khi cùng nhau chơi, học sinh mạnh dạn hỏi bạn những vấn đề chưa rõ 
 ràng (mà các em khơng giám hỏi giáo viên) do đĩ những nội dung học tập 
 đưa ra được hiểu một cách đầy đủ, cặn kẽ, cụ thể hơn.
 - Khi học bằng cách “chơi các trị chơi”, học sinh rất chăm chú (vì thích 
 chơi và
 hiếu kì) do đĩ những hình ảnh, những lời nĩi, những kiến thức được đề cập 
đến 
Hoàng Thị Quyết Trang 15