Sáng kiến kinh nghiệm Công tác chủ nhiệm Lớp 4

 SKKN:" Công tác chủ nhiệm lớp "
 MỤC LỤC
TT NỘI DUNG TRANG
1 TÊN ĐỀ TÀI . 1
 A. MỞ ĐẦU
2 I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:................................................... 1
 II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU  ..  1
 III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU : ........................................ 1
 IV. ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT THỰC NGHIỆM:........................... 1
 V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:. 1
 VI. PHẠM VI VÀ KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU:
3 B. NỘI DUNG 1-2
 I. CƠ SỠ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 2
 1. Cơ sở lý luận 2
 2. Cơ sở thực tiễn. 2
 II. THỰC TRẠNG 2-3
 III. BIỆN PHÁP 3
 Biện pháp 1: Xây dựng nề nếp lớp học: 3-4
 Biện pháp 2: Tiếp tục xây dựng “lớp học thân thiện, học sinh tích 
 cực”và “ Xây dựng văn hóa học đường và giáo dục kỹ năng sống 
 cho học sinh”. 4-11
 Biện pháp 3: Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà 11-12
 IV. KẾT QUẢ. 12
 C. PHẦN KẾT LUẬN 12-13
 I. BÀI HỌC KINH NGHIỆM   13
 II. KIẾN NGHỊ  13
 Tài liệu tham khảo 12-13
4
 Giáo viên: Hồ Thị Tư - Trường Tiểu học Hướng Phùng 1 SKKN:" Công tác chủ nhiệm lớp "
1. Phạm vi nghiên cứu: Đề tài sáng kiến kinh nghiệm của tôi chỉ hướng vào 
Một số kinh nghiệm nâng cao công tác chủ nhiệm lớp 4C trường Tiểu học 
Hướng Phùng .
2. Kế hoạch nghiên cứu: 
- Thời gian nghiên cứu: Trong thời gian 8 tháng . Bắt đầu từ tháng 9 năm 2016 
cho tới tháng 4 năm 2017.
- Kế hoạch nghiên cứu:
 + Tháng 9 và tháng 10 năm 2016: Thu thập số liệu.
+ Tháng 11 và tháng 12 năm 2016: Hình thành đề cương.
+ Tháng 1 và tháng 2 năm 2017: Lấy ý kiến của học sinh thông qua phiếu kháo 
sát.
+ Tháng 3 và tháng 4 năm 2017: Hoàn thành sáng kiến kinh nghiệm.
 C: NỘI DUNG
 I. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1 . Cơ sở lí luận:
 “Quá trình giáo dục diễn ra sự tác động qua lại tích cực giữa nhà giáo dục 
và người được giáo dục. Nếu không có sự tác động qua lại này thì sẽ không có 
bản chất của quá trình giáo dục theo đúng nghĩa của nó, trích “Giáo dục học đại 
cương” Trang 139 của Đặng Vũ Hoạt nhà xuất bản giáo dục.
 Nếu không có người học thì sẽ không xảy ra quá trình giáo dục. Mà một 
khi quá trình giáo dục không được thực hiện thì: mục đích, nhiệm vụ, nội dung 
giáo dục cũng sẽ không thực hiện được. Tóm lại người học đóng vai trò rất quan 
trọng trong quá trình giáo dục, và không thể thiếu được .
2. Cơ sở thực tiễn:
 Thực tế việc duy trì sĩ số tại điểm trung tâm trong những năm qua cho 
thấy đây là một vấn đề mà các cấp rất quan tâm. Học sinh vắng học nhiều dẫn 
đến chất lượng chưa cao . 
 II. THỰC TRẠNG:
 Năm học 2016-2017, lớp tôi có tổng số 25 học sinh. Các bạn trong lớp 
thường gây ồn ào, mất trật tự trong giờ học nhưng lại học rất yếu; có một số em 
thường xuyên nghỉ học theo cha mẹ đi rẫy; nhiều em có hoàn cảnh khó khăn nên 
không có góc học tập ở nhà, đi học về là vứt sách vở lung tung, đến lớp thì 
thường xuyên quên vở, quên viếtBao nhiêu chuyện rắc rối, bao nhiêu tình 
huống khó xử khiến tôi phải đau đầu.
 Trong số 25 em HS đều là con em người đồng bào dân tộc Vân Kiều. Đa 
số các em thuộc diện hộ nghèo và cận nghèo, điều kiện kinh tế gia đình rất khó 
khăn làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống sinh hoạt vui chơi của các em. 
Bên cạnh đó cộng đồng các em ở toàn là người dân tộc Vân Kiều cho nên ngôn 
ngữ mà các em dùng thường ngày để giao lưu và trao đổi với nhau là bằng tiếng 
mẹ đẻ của mình, đây chính là rào cản để các em học ngôn ngữ thứ hai là Tiếng 
Việt.
 Phong tục tập quán lạc hậu dẫn đến đời sống sinh hoạt của các em không 
được lành mạnh và văn minh để tiếp cân với thế giới hiện đại bên ngoài.
 Giáo viên: Hồ Thị Tư - Trường Tiểu học Hướng Phùng 3 SKKN:" Công tác chủ nhiệm lớp "
 Sau khi đã bầu chọn được Ban Cán sự của lớp, tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho 
từng em như sau: 
 Nhiệm vụ của lớp trưởng:
 - Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.
 - Điểm danh và ghi sĩ số của lớp vào góc trên (bên phải bảng) ngay sau khi 
xếp hàng vào lớp.
 - Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp 
hàng tập thể dục.
 - Giữ trật tự lớp khi giáo viên chấm bài, khi giáo viên có việc phải ra khỏi 
lớp và khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần.
 - Đề nghị giáo viên tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể.
 Nhiệm vụ của lớp phó học tập: 
 - Tổ chức lớp 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn học yếu học bài, làm bài.
 - Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học 
khi giáo viên yêu cầu.
 - Theo dõi việc học tập của lớp trong quá trình tham gia hoạt động học tập.
 - Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
 Nhiệm vụ của lớp phó lao động:
 - Phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm tắt 
đèn, quạt khi ra về.
 - Phân công các bạn tưới cây trong lớp, chăm sóc cây trồng của lớp.
 - Theo dõi, kiểm tra các bạn khi tham gia các buổi lao động do trường, lớp 
tổ chức.
 - Phối hợp với lớp trưởng, lớp phó học tập giữ trật tự lớp. 
 Nhiệm vụ của mỗi em, tôi ghi rõ ràng trong một cuốn sổ, sau đó phát cho 
các em. Tôi hướng dẫn từng em cách ghi chép trong sổ một cách khoa học, cụ 
thể, rõ ràng. Mỗi em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của mình. Ngoài ra, lớp trưởng 
và 2 lớp phó phải đoàn kết và hợp tác chặt chẽ với nhau trong công việc chung. 
 Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, lớp trưởng, lớp phó báo 
cáo các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng em, tôi nắm được 
khả năng quản lí lớp của từng em. Và cứ cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp Ban 
Cán sự lớp 1 lần để tổng kết các mặt làm được của lớp, động viên khen ngợi 
những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ những thiếu sót và hướng dẫn các 
em cách khắc phục. 
Biện pháp 2: Tiếp tục xây dựng “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”và “ 
Xây dựng văn hóa học đường và giáo dục kỹ năng sống cho học sinh”.
 Xây dựng “Trường học thân thiện –học sinh tích cực” là phong trào thi đua 
do Bộ GD&ĐT phát động từ năm học 2008-2009. Đây là phong trào thi đua 
nhằm phát triển toàn diện, trong đó mối quan hệ, cách ứng xử, kỹ năng sống... 
của các em học sinh trong Nhà trường rất quan trọng.
 Xây dựng Văn hoá Học đường sẽ góp phần tích cực trong việc xây dựng 
“Trường học thân thiện –học sinh tích cực” Góp phần củng cố hệ thống các giá 
trị đạo đức của học sinh và hoàn thành sứ mệnh của chiến lược phát triển giáo 
dục giai đoạn 2000-2020.
 Giáo viên: Hồ Thị Tư - Trường Tiểu học Hướng Phùng 5 SKKN:" Công tác chủ nhiệm lớp "
- Quan tâm xây dựng khung cảnh bên ngoài Nhà trường (Cổng trường, tường 
rào...)
- Chủ động quy hoạch khuôn viên Nhà trường, khu vực sân chơi, bãi tập, khu 
học tập ... tạo không gian hợp lý mang tính giáo dục cao.
- Tiếp tục đầu tư trồng cây xanh, cây bóng mát... đảm bảo tiêu chí môi 
trườnghọc đường an toàn, xanh, sạch đẹp.
- Tổ chức trang trí lớp học, hành lang các phòng học, trang trí phòng làm 
việc...trang trí các bảng, biểu tuyên truyền về tầm nhìn, sứ mệnh, mục tiêu và hệ 
thống các giá trị của Nhà trường; tạo nên môi trường nhẹ nhàng, hài hoà giảm 
bớt sự căng thẳng. Áp lực cho giáo viên và học sinh.
2. Chú trọng từng bước xây dựng trang phục của CBGV và học sinh khi đến 
trường: Thực hiện mọi CBGV và học sinh thực hiện đúng quy định về trang 
phục khi đến trường, góp phần làm cho mỗi người tự mình phải trau dồi, rèn 
luyện phong cách,phẩm chất cho phù hợp với mục tiêu của việc xây dựng văn 
hoá học đường.
3. Quan tâm đến các hoạt động văn hoá trong trường học: Chú trọng đưa các 
hoạt động văn hoá có ý nghĩa thiết thực, phù hợp với truyền thống văn hoá của 
dân tộc.
4. Hình thành thói quen ứng xử có văn hoá trong CBGV-NVvà học sinh trong 
nhà trường và với cộng đồng:
- Thói quen giữ gìn vệ sinh trường lớp, vệ sinh cộng đồng chống ô nhiểm môi 
trường; tiết kiệm năng lượng; không nói tục,chửi thề; không hút thuốc lá; không 
sử dụng điện thoại di động khi hội họp, giảng dạy, học tập...
- Chống các biểu hiện thiếu công bằng, thiếu dân chủ, thiếu trung thực;
- Bắt tay, chào hỏi, tặng hoa...lúc nào cho phù hợp...
- Giao tiếp đi lại, đứng ngồi, xưng hô, nói năng, để xe... sao cho có văn hóa.
5. Tập trung xây dựng phần “chìm” của văn hoá học đường:
- Khuyến khích mối quan hệ hợp tác, chia sẽ kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau giữa 
các giáo viên và học sinh: Làm cho nhà trường thực sự là một tổ ấm thứ hai sau . 
Gia đình, mỗi giáo viên đều cảm thấy thoải mái, dễ dàng trao đổi, thảo luận, chia 
sẽ kinh nghiệm, giúp đỡ nhau trong chuyên môn và cuộc sống.
- Tạo bầu không khí tin cậy, thúc đẩy giáo viên quan tâm đến chất lượng và hiệu 
quả giảng dạy học tập: Tạo bầu không khí thân thiện, gắn bó nhưng phải có sự 
phân cấp trong công việc, không nên đề cao uy quyền mà xác định mỗi người 
phụ trách mỗi lĩnh vực công tác khác nhau, nhưng tất cả đều hướng đến mục 
đích chung là chất lượng và hiệu quả công tác.
- Tạo môi trường học tập thuận lợi nhất cho học sinh: Có môi trường học tập 
thuận lợi học sinh mới ham học, vui vẻ, thoải mái... Do vậy phải tạo được môi 
trường thân thiện giữa CBGV với học sinh.
- Tạo môi trường thân thiện cho CBGV và học sinh: Phải xây dựng nhà trường 
là nơi thực sự an toàn, cởi mở và chấp nhận các nhu cầu hoàn cảnh khác nhau 
của học sinh, khuyến khích học sinh phát biểu bày tỏ quan điểm cá nhân của 
mình, xây dựng mối quan hệ ứng xử tôn trọng, hiểu biết, học hỏi lẫn nhau giữa 
thầy và trò.
 Giáo viên: Hồ Thị Tư - Trường Tiểu học Hướng Phùng 7 SKKN:" Công tác chủ nhiệm lớp "
 - Khi giao việc, tôi chỉ nói một lần, nhưng chỉ nói khi lớp trật tự. Với cách 
làm này, tự nhiên thầy sẽ trở nên nói ít, học trò sẽ làm nhiều. Làm việc như thế 
nào thì đạo đức, ý thức sẽ kèm theo như thế ấy. Làm đến nơi đến chốn thì ý thức 
kỉ luật cũng đến nơi đến chốn.
 - Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình 
thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú ý đến cả cách đi đứng, 
nói năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi theo. 
Không vì bất cứ lí do gì mà tôi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xòa, qua loa 
trước mặt học sinh. 
 - Khi học sinh nào làm bài chưa đúng, tôi yêu cầu học sinh đó phải làm lại. 
Tôi giúp đỡ, hướng dẫn học sinh làm lại ngay tại lớp. Với cách nói đúng, làm 
đúng trong học tập, các em trở thành những con người tự tin, trung thực, không 
gian dối. 
 - Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn cố gắng kiềm chế và tôn 
trọng học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ 
các em sửa chữa. Tôi không bao giờ có những lời nói, cử chỉ xúc phạm các em. 
Ở tuổi này, lòng tự trọng của các em rất cao, chỉ một lời nói xúc phạm sẽ làm 
tan nát tâm hồn trẻ thơ. Thậm chí có em sẽ oán hận, căm ghét thầy cô, bỏ học và 
không bao giờ trở lại lớp học nữa cho dù có nhiều người đến nhà vận động.
 Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi biết rằng có những em học 
yếu hoặc có hôm không học bài, làm bài nhưng lỗi không phải hoàn toàn là do 
các em. Có em ham chơi nên quên học bài, có em do bị mất căn bản, hạn chế về 
ngôn ngữ. Nhưng cũng có em học yếu, hoặc không học bài làm bài là do những 
điều kiện khách quan. Gia đình của các em đâu phải lúc nào cũng đầm ấm, hạnh 
phúc; đâu phải em nào cũng may mắn được bố mẹ, ông bà động viên trong mỗi 
bước học tập.Và có biết bao nhiêu bố mẹ phải lo làm thuê, làm mướn kiếm sống, 
bất đồng ngôn ngữ hoặc vì ăn chơi, rượu chè hay ốm đau ,...nên không ngó 
ngàng gì đến việc học của con cái, thậm chí các em còn bị mắng chửi, bị đánh 
đập ... Những sóng gió đó đã tác động đến tâm lí trẻ thơ, cản trở việc học tập của 
các em. Nếu như giáo viên không biết được những nguyên nhân đó thì rất dễ nổi 
giận đùng đùng, rồi la mắng, trừng phạt các em. Điều đó rất bất lợi cho quan hệ 
thầy- trò sau này.
 - Hàng ngày, tôi luôn khích lệ và biểu dương các em kịp thời, khen ngợi 
những ưu điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tôi cố tìm ra 
ngững ưu điểm nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen, 
tôi cũng không quên chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng 
hoàn thiện hơn. 
 - Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của 
học sinh, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người 
thầy đối với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy trước 
sau cũng sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao dung, đức 
vị tha của người thầy luôn có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh. 
“Lớp học thân thiện” chỉ có được khi người thầy có tấm lòng nhân hậu, bao 
 Giáo viên: Hồ Thị Tư - Trường Tiểu học Hướng Phùng 9