Sáng kiến kinh nghiệm Vài kinh nghiệm thu hút sự chú ý trong giờ học Tiếng Anh đối với các em học sinh Lớp 4 người Êđê

 Phần thứ nhất: PHẦN MỞ ĐẦU
 I. Đặt vấn đề
 Lý do lý luận: Tiếng Anh là một mơn học mới và lạ, dễ thu hút sự chú ý 
của học sinh Tiểu học đặc biệt là các em ở khu vực vùng sâu, vùng xa, các em 
học sinh người Êđê. Mặc dù các loại sách ngoại ngữ cĩ chứa nhiều hình ảnh 
minh họa sinh động và vốn từ ngữ gần gũi với từng lứa tuổi học sinh, nhưng 
Tiếng Anh vẫn là một mơn học khá bỡ ngỡ. Bước đầu học làm quen từ lớp 3 
nhưng khi lên lớp 4, việc tiếp tục học Tiếng Anh đối với các em học sinh người 
Êđê vẫn cịn là một vấn đề nan giải, khơng tránh khỏi sự nhàm chán, mất tập 
trung khi phải cố gắng nắm bắt kiến thức mới. Bên cạnh đĩ, các em cịn phải 
học cùng một lúc ba thứ tiếng(Tiếng Việt, Tiếng Êđê, Tiếng Anh) cho nên đã 
gây khơng ít khĩ khăn trong quá trình dung nạp kiến thức, khĩ cĩ được sự tập 
trung chú ý trong tiết học.
 Lý do thực tiễn: Điều tơi sắp nĩi ở đây khơng phải là một vấn đề mang tầm 
tư duy thời đại, theo cách mà cĩ thể làm thay đổi thế giới hoặc thay đổi một nền 
giáo dục, nhưng khơng thể phủ nhận rằng, nĩ đang tác động đến tất cả các giáo 
viên, một cách đơn giản, mỗi buổi sáng khi chúng ta bắt đầu một ngày với cơng 
việc giảng dạy, điều khiến chúng ta cảm thấy mệt mỏi nhất đĩ là, học sinh 
khơng tập trung chú ý khi giáo viên dạy.
 Làm cho các em học lớp 4B, 4C chú ý tập trung nghe giảng trong tiết học 
khơng phải là điều dễ dàng. Những năm đầu tiên khi tơi bắt đầu cơng việc giảng 
dạy, tơi luơn tưởng tượng ra một viễn cảnh học sinh sẽ ngồi yên nắm bắt từng 
lời giảng của giáo viên, nhưng ngay từ buổi học đầu tiên tơi đã cảm thấy vơ 
cùng căng thẳng khi mà một số học sinh đang cố gắng nghe giảng, ngược lại 
một số em thì lại rất ồn ào, vì vậy tơi đã phải tìm đến nhiều biện pháp khác nhau 
để truyền tải kiến thức đến các em.
 Cần phải chú ý rằng, nhiều “chiến thuật” thực sự chỉ được thực hiện dựa 
trên sự phù hợp với tính cách của giáo viên. Hãy hình dung bạn bước vào một 
lớp học đơng tới 30 học sinh ( hoặc đơng hơn ) việc mà bạn cố gắng dành chút 
sức lực cuối cùng của một ngày để quát lên “KEEP SILENT, PLEASE !!! ” 
dường như khơng phải là điều lí tưởng, để giúp cải thiện tình trạng này, bản thân 
tơi đã tiến hành thực nghiệm đề tài “Vài kinh nghiệm thu hút sự chú ý trong 
giờ học Tiếng Anh đối với các em học sinh lớp 4 người Êđê”.
 Đối tượng nghiên cứu: các em học sinh lớp 4B, 4C người Êđê.
 Phạm vi nghiên cứu: PH1 Trường TH Ea Bơng.
 II. Mục đích nghiên cứu:
 Nhằm tạo sự tập trung học, thu hút sự chú ý của các em học sinh lớp 4 
người Êđê cũng như nâng cao chất lượng giảng dạy, cải thiện khả năng tiếp 
nhận kiến thức, mang lại hiệu quả thiết thực trong cơng tác dạy và học mơn 
Tiếng Anh cho học sinh lớp 4 người Êđê tại địa bàn trường Tiểu học Ea Bơng là 
mục đích chính của đề tài nghiên cứu này. 
 - 1 - 1. Thực trạng
 Trường Tiểu học Ea Bơng nằm tại vùng khĩ khăn của Huyện Krơng Ana, 
hầu hết học sinh là người Êđê cho nên việc giao tiếp bằng Tiếng Việt đối với các 
em cịn gặp rất nhiều khĩ khăn. Học sinh ở bậc tiểu học cịn nhỏ nên tốc độ viết 
– nĩi bằng Tiếng Việt của các em cịn chậm. Đây là một lí do chủ yếu dẫn đến 
việc hạn chế thời gian tổ chức các trị chơi.
 Hạn chế về trang thiết bị dạy học, các hình thức tổ chức, các loại hình hoạt 
động giao lưu bằng Tiếng Anh vẫn chưa được phổ biến.
 Đa số phụ huynh và học sinh chưa ý thức được tầm quan trọng của mơn 
học này, vẫn cho rằng mơn Tiếng Anh ở bậc tiểu học là mơn học tự chọn, các 
em rất ít chú trọng học và chưa cĩ sự tập trung cao trong việc học, nhất là phần 
từ vựng. 
 Việc nhận biết mặt chữ Tiếng Việt đối với các em học sinh lớp 4 người Êđê 
vẫn cịn gặp nhiều khĩ khăn.
 1.1 Thuận lợi – khĩ khăn
 * Thuận lợi
 Ban giám hiệu rất quan tâm đến cơng tác chuyên mơn, coi chuyên mơn là 
một trong những ưu tiên hàng đầu trong hoạt động của nhà trường.
 Bản thân là một giáo viên Tiếng Anh người Êđê, cho nên tơi hiểu được 
những trở ngại khi các em giao tiếp bằng Tiếng Việt lẫn Tiếng Anh.
 Khoảng cách giữa các trường Tiểu học trong địa bàn xã Ea Bơng gần nên 
việc dự giờ, trao đổi ý kiến chuyên mơn với đồng nghiệp, nội dung các trị chơi 
để vận dụng trong giờ dạy Tiếng Anh ở bậc tiểu học, cũng như cách thức tổ 
chức và tiến hành dạy thực nghiệm cĩ phần dễ dàng và thuận tiện hơn rất nhiều.
 * Khĩ khăn
 Là trường cĩ hơn 70% học sinh là dân tộc Êđê, đa số các em nĩi Tiếng Việt 
chưa chuẩn, giao tiếp bằng Tiếng Việt cịn hạn chế (sai thanh dấu).
 Thiếu phịng học chuyên dụng để đáp ứng yêu cầu dạy 4 tiết/ tuần theo 
chương trình của Bộ Giáo Dục, do đĩ việc thực hiện cơng tác dạy học Tiếng 
Anh cịn hình thức, chưa cĩ điều kiện giảng dạy chuyên sâu.
 Cha mẹ và các em học sinh người Êđê tại địa bàn trường đều chưa nhận 
thức được tầm quan trọng của việc học Tiếng Anh, vẫn xem Tiếng Anh như là 
một mơn phụ trong chương trình học, chưa chú trọng đầu tư , mua sắm sách vở 
phục vụ học Tiếng Anh cho con em mình. Đây chính là bước cản lớn nhất trong 
cơng tác dạy và học Tiếng Anh tại trường Tiểu học Ea Bơng.
 Trường TH Ea Bơng chỉ cĩ duy nhất một giáo viên Tiếng Anh nên việc dự 
giờ trao đổi để tìm ra hướng mới trong cơng tác giảng dạy cịn hạn chế.
 III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề: 
 - 3 - Việc sử dụng các trị chơi trong dạy học Ngoại ngữ nhằm thu hút sự chú ý 
của học sinh trong giờ học là một nhiệm vụ quan trọng, giáo viên cần phải biết 
vận dụng sao cho phù hợp, linh hoạt cho học sinh theo hình thức ” học mà chơi, 
chơi mà học”. Tuy nhiên, tùy vào từng bài cụ thể mà giáo viên cĩ thể chọn ra 
trị chơi phù hợp với nội dung bài học.
 Hình minh họa - Trị chơi Slap the board
 Chúng ta cĩ thể sử dụng trị chơi “Slap the board” để kiểm tra từ vựng 
hoặc củng cố kiến thức.
 Ví dụ: Khi dạy Unit 13: Would you like some milk? 
 Giáo viên ghi các từ mới trong bài, dán lên bảng, sau đĩ gọi từng cặp học 
sinh lên hoặc chia nhĩm, giáo viên hơ to từ bằng Tiếng Việt, các em học sinh sẽ 
đập lên bảng vào từ bằng Tiếng Anh tương ứng, nhĩm nào vỗ đúng và nhiều 
hơn thì sẽ dành chiến thắng.
 Ngồi ra, giáo viên cịn cĩ thể lồng ghép trị chơi Guessing game – hỏi 
đốn, giáo viên cho học sinh mơ tả để các em học sinh cịn lại trong lớp đốn.
 - 5 - 
 Hình minh họa - The Fairy tales
 Mặt khác, giáo viên cũng cĩ thể tổ chức cho các em đĩng vai theo câu 
chuyện để tạo sự phấn khích. Chắc chắn rằng quá trình này sẽ giúp các em cĩ 
thĩi quen tập trung chú ý trong khoảng thời gian lâu hơn. Thơng qua đĩ, học 
sinh giữ được trật tự trong suốt tiết học mà khơng bị gị bĩ hay gượng ép. Và 
một khi đã khắp phục được tình trạng mất trật tự hay nĩi chuyện riêng trong giờ 
học thì học sinh sẽ trở nên ngoan hơn, học tập tốt hơn, bài học được các em 
tham gia trong sự nghiêm túc. Chính vì thế, chất lượng giáo dục sẽ ngày càng 
được cải thiện.
 Một phần cũng khơng thể thiếu trong giảng dạy Tiếng Anh đĩ là âm nhạc. 
Tiết học cĩ chứa âm điệu cộng hưởng cùng nhạc điệu sẽ làm kích thích sự chú ý, 
tăng mức độ hào hứng học cho các em. Điều này khơng chỉ làm các em tích cực 
học mà cịn tạo ra được hiệu ứng tốt cho cả thầy lẫn trị trong mỗi tiết học.
 - 7 - HS biết cách chia theo nhĩm trình độ để tránh gây mặc cảm cho em học 
chưa tốt hoặc sự tự kiêu cho các em học giỏi) 
 Xếp học sinh khá, giỏi ngồi cùng các em trung bình và yếu: mục đích cho 
các em học khá giỏi giúp đỡ, chia sẻ với bạn các câu hỏi, bài tập khĩ.
 Giải pháp 3: Xây dựng nội dung bài giảng sao cho thật hấp dẫn, lơi 
cuốn kết hợp lồng ghép tam ngữ trong giao tiếp(Anh-Việt-Êđê)
 Nội dung học tập nhàm chán, thiếu hấp dẫn cũng là điều dễ khiến các em 
chán nản, chỉ biết nĩi chuyện cho nhanh hết giờ. Để học sinh chú ý trong học 
tập, khơng ồn ào gây mất trật tự thì trong các tiết học địi hỏi ngườii giáo viên 
phải thật sự nỗ lực và thật sáng tạo trong các bài giảng của mình. Nếu cứ gõ 
thước và nhắc “ Các em im lặng đi, các em khơng được nĩi chuyện rồi gọi tên 
liên tục: Duy, Nam, Bảo” thì sẽ khơng cĩ hiệu quả mà ngược lại giáo viên sẽ 
mất thời gian, từ đĩ cĩ thể tạo thêm sự căng thẳng trong giờ học. Nếu giáo viên 
biết kết hợp các hình thức, phương pháp dạy học một cách linh hoạt, mềm dẻo, 
phù hợp thì sẽ thu hút học sinh chú ý hơn vào bài học, khắp phục được tình 
trạng mất trật tự, nĩi chuyện riêng một cách nhanh chĩng. 
 Hình 2- Vai trị của giáo viên đối với cơng tác dạy học
 - 9 - Hình minh họa - Giáo cụ trực quan
 Việc giảng dạy ngoại ngữ cần lấy thực tiễn làm cơ sở, sử dụng giáo cụ trực 
quan một cách khoa học mới cĩ thể đạt được hiệu quả như mong muốn. Để phát 
huy vai trị của phương pháp ứng dụng giáo cụ trực quan trong giảng dạy ngoại 
ngữ, cần chú ý một số vấn đề sau đây:
 • Một là, giáo cụ trực quan cần lưu ý lứa tuổi của người học
 • Hai là, lựa chọn giáo cụ trực quan căn cứ vào tính chất, nội dung bài 
 giảng
 • Ba là, huy động cùng lúc nhiều giác quan vào việc học
 • Bốn là, phát huy hết mức vai trị chủ đạo của giáo viên
 • Năm là, ứng dụng giáo cụ trực quan cần hợp lý, cĩ giới hạn
 Với các chủ đề gần gũi, xác thực với cuộc sống trong bộ sách giáo khoa 
Tiếng Anh tiểu học của Bộ giáo dục từ khối 3 đến khối 5, giáo viên cĩ thể giới 
thiệu từ mới thơng qua đồ dùng trực quan như hình ảnh hay đồ vật thật.
 Ví dụ: Khi dạy Unit 12: What does your father do? 
 Giáo viên cĩ thể sử dụng những tấm hình chụp thật và giới thiệu: My 
mother is a teacher.; My father is a factory worker; My sister is a clerk; My 
brother is a farmer.
 Sau đĩ giáo viên cĩ thể dùng máy chiếu để chiếu lại các đồ vật bị khuyết 
để học sinh nhắc lại từ vựng trong bài đã học. Tuy nhiên khơng phải lúc nào 
cũng cĩ sẵn đồ vật thật ở trên trường cho nên giáo viên phải chuẩn bị tranh ảnh 
minh họa kèm theo. Trong bộ sách giáo khoa Tiếng Anh mới, hình ảnh được 
đưa ra giới thiệu rất sẵn, sống động và là hình ảnh thật trong cuộc sống. Vì vậy, 
giáo viên khơng những phải biết khai thác và sử dụng một cách triệt để mà cịn 
phải sử dụng một cách linh hoạt và sáng tạo các tranh ảnh này. Đây là cách dạy 
nhẹ nhàng và dễ hiểu nhất đối với các em học sinh Tiểu học, nĩ vừa khêu gợi trí 
tị mị, sự chú ý cũng như mang lại hiệu quả tối đa cho mỗi tiết học Tiếng Anh.
 - 11 - Cĩ một định lý trong giáo dục học là: Tâm trạng của học sinh khi học ảnh 
hưởng rất lớn đến khả năng tiếp thu và kết quả học tập.
 Trạng thái tâm lý thuận lợi cho việc học là: thoải mái, vui vẻ, phấn khích, 
tập trung. Học mà vui sướng, tập trung và hăng say như là đang được chơi một 
trị thú vị, là học nhanh vào nhất. Ngược lại, nếu rơi vào một trong các trạng thái 
như hoang mang, sợ hãi, cáu kỉnh, bực bội, buồn chán, lơ đãng thì sẽ khĩ dung 
nạp được kiến thức.
 Ảnh minh họa
 Theo bài báo nhan đề “Humour as means to make mathematics enjoyable” 
của Shmakov & Hannula (Univ. of Turku, Finland):
 One “fundamental principle of human behavior is that emotions energize 
and organize perception, thinking and action” (Ref: Izard, The psychology of 
emotions, N.Y.: Plenum Press, 1991). Research has confirmed a positive 
relationship between positive affect 
and achievement. It seems that the 
affective outcomes are most important 
during the first school years, as they 
are less likely to be altered later on. Two 
key elements of a desired affective 
disposition are self-confidence and 
motivation to learn (Ref: Hannula, Affect in 
Mathematical Thinking and learning. In: J. Maaß & W. Schlưglmann eds., New 
mathematics education research and practice, 2006).
 Nhiều phương pháp giáo dục cổ điển chỉ chú trọng đến phần kiến thức, 
nhồi nhét kiến thức, mà khơng quan tâm đến tâm lý học sinh. 
 Các phương pháp giáo dục hiện đại đang chú ý hơn đến việc làm sao cho 
học sinh “học mà phấn khởi như chơi”, nhằm tăng hiệu quả của quá trình tiếp 
thu kiến thức. Một trong các phương pháp đĩ thậm chí cĩ tên rất ngộ là CheCha 
(viết tắt của hai chữ Cheerful và Challenging gép lại với nhau), được giới thiệu 
trong bài báo cĩ nhắc tới phía trên của Shmakov & Hannula. Phương pháp 
CheCha dựa trên các câu truyện tranh ảnh hài hước và các “riddles” (bài tốn 
đố) cũng như các trị chơi để kích thích trí tị mị của học sinh, và tạo khơng khí 
vui vẻ trong quá trình học.
 Những giáo viên luơn tìm kiếm những cách thức vui nhộn, hài hước để tạo 
động lực cho học sinh. Chúng ta cũng biết rằng ở các trường Sư phạm giáo viên 
 - 13 -