Sáng kiến kinh nghiệm Một vài biện pháp tạo hứng thú cho học sinh Lớp 4 trước khi học kỹ năng nghe tiếng Anh

 Một vài biện pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 4 trước khi học kỹ năng Nghe Tiếng 
 Anh
 I. PHẦN MỞ ĐẦU
 1. Lý do chọn đề tài
 Ngày nay, tiếng Anh là được công nhận là ngôn ngữ quốc tế được sử dụng 
chung và phổ biến trên toàn thế giới. Kể từ khi Việt nam gia nhập vào Tổ chức 
thương mại thế giới WTO, ngày càng nhiều tập đoàn, công ty nước ngoài đầu tư 
vào Việt Nam mở rộng thị trường và hợp tác kinh doanh. Vì vậy, nhu cầu sử 
dụng nguồn nhân lực bắt buộc ngoài điều kiện có trình độ chuyên môn cao thì 
khả năng sử dụng tiếng Anh trong công việc và giao tiếp phải chuyên nghiệp, 
đây chính là vần đề nghiêm trọng của người lao động và người sử dụng lao 
động. Do vậy việc giao tiếp tốt bằng tiếng Anh sẽ giúp cho mọi người có nhiều 
cơ hội làm việc tại các công ty nước ngoài với mức lương cao và có thể thăng 
tiến nhanh hơn trong công việc. Đặc biệt đối với một nước đang phát triển như 
Việt Nam, tiếng Anh đã được giảng dạy từ rất sớm cũng như nhiều người trẻ đã 
nhận thức được tầm quan trọng của nó vì những lý do như tìm được một công 
việc chất lượng cao, giao tiếp với thế giới bên ngoài, tiếp cận những nguồn khoa 
học mà mình đang theo đuổi. Vì vậy, ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói 
riêng có vai trò và vị trí quan trọng trong sự nghiệp giáo dục đào tạo và trong sự 
phát triển của đất nước. 
 Một thực tế đáng lo ngại là hiện nay việc áp dụng các phương pháp dạy 
tiếng Anh theo hướng tích cực tại các trường trung học phổ thông mang lại hiệu 
quả không cao, khiến cho các bậc phụ huynh và học sinh không hài lòng. Đa số 
học sinh sau 7 năm học tiếng Anh ở bậc phổ thông, các em không thể nghe, nói, 
đọc, viết. Nhiều cuộc khảo sát gần đây cho thấy kết quả rất bi quan: sau khi học 
hết trung học cơ sở (lớp 9), học sinh chỉ có thể nghe nói được những thông tin 
cơ bản như chào hỏi, tên tuổi, chứ không thể kể lại được một câu chuyện khoảng 
100 từ. Nhận biết về điều này, nhiều phụ huynh đã chủ động đưa con em mình 
đến các trung tâm, trường ngoại ngữ để trẻ có thể tiếp xúc với các chương trình 
học thực tế để rèn luyện kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Điều này càng tăng thêm 
mối lo ngại rằng trong thực tế, các trường học chưa đáp ứng đủ nhu cầu học tập 
tiếng Anh một cách chuyên nghiệp và điều này càng chứng minh rằng việc đầu 
tư về cơ sở vật chất còn sơ sài chưa đáp ứng được nhu cầu của người học như ở 
các trung tâm Tiếng anh.
 Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định 1400/QĐ-TTg ngày 30 tháng 9 năm 
 2008 Về việc phê duyệt Đề án "Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục 
 quốc dân giai đoạn 2008 – 2020". Nhiệm vụ đặt ra là xây dựng và triển khai 
 chương trình mới đào tạo ngoại ngữ bắt buộc ở cấp học phổ thông đạt các bậc 
 trình độ như sau: tốt nghiệp tiểu học đạt trình độ bậc 1 theo Khung năng lực 
GV: Nguyễn Thị Thanh Thúy 
Trang 1 Một vài biện pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 4 trước khi học kỹ năng Nghe Tiếng 
 Anh
cho học sinh tập trung vào bài học nghe. Chính vì vậy giáo viên dạy tiếng Anh 
cần trau dồi về kiến thức, thường xuyên đổi mới phương pháp dạy học giúp học 
sinh chủ động. Lấy học sinh làm trung tâm của hoạt động học nhằm giúp các em 
phát huy tính tư duy, độc lập, phát triển khả năng học tập, tạo niềm say mê và 
hứng thú đối với thầy và trò trong từng giờ học. Tạo cho các em niềm đam mê 
với môn học tiếng Anh nhằm giúp các em đủ khả năng và đạt được trình độ sau 
khi hoàn thành chương trình tiểu học. 
 Xuất phát từ quá trình dạy học và kinh nghiệm áp dụng tôi đã chọn đề tài 
“Một vài biện pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 4 trước khi học kỹ năng 
nghe tiếng Anh” để khắc phục những khó khăn trên và để việc dạy nghe trong 
nhà trường đạt chất lượng tốt hơn, đây cũng là cơ hội cho tôi và các đồng nghiệp 
tại huyện Krông Ana học hỏi và trao đổi kinh nghiệm trong giảng dạy cũng như 
hoàn thiện tốt hơn những kinh nghiệm mà tôi đưa ra dưới đây. 
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
 - Nêu ra một số biện pháp tạo hứng thú, thúc đẩy động lực học, tạo môi 
trường học tập vui vẻ và thân thiện cho học sinh khi học kỹ năng nghe tiếng 
Anh. Giúp học sinh có thái độ tích cực trong học tập, bên cạnh học tốt kỹ năng 
nghe đề tài này còn giúp học sinh phát triển đồng đều các kỹ năng: nói, đọc, 
viết.
 - Khuyến khích học sinh tự học nghe ở nhà qua các kênh học online, 
 youtube, nghe các bài hát tiếng anh và xem phim hoạt hình bằng tiếng anh
 3. Đối tượng nghiên cứu
 Đề tài này nghiên cứu về một vài biện pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 
 4 trước khi học kỹ năng nghe tiếng Anh.
 4. Giới hạn của đề tài
 - Thời gian thực hiện đề tài từ năm học 2016-2017; 2017-2018.
 - Đề tài tập trung nghiên cứu các hoạt động phần pre-listening activities 
 (hoạt động trước khi nghe) học sinh khối 4 trường TH Nguyễn Thị Minh Khai, 
 xã Ea Bông, huyện Krông Ana, tỉnh Đaklak. 
 5. Phương pháp nghiên cứu
 a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận: 
 - Phương pháp phân tích-tổng hợp tài liệu: nghiên cứu các khái niệm công 
 cụ, tình hình dạy học ngoại ngữ, các văn bản, tài liệu, sách, báo.
 - Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập: tìm hiểu thực trạng học 
 ngoại ngữ của huyện và trường TH Nguyễn Thị Minh Khai huyện Krông Ana.
GV: Nguyễn Thị Thanh Thúy 
Trang 3 Một vài biện pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 4 trước khi học kỹ năng Nghe Tiếng 
 Anh
khoa, học liệu và hình thức đào tạo, bồi dưỡng nhằm đáp ứng mục tiêu đào tạo 
và nhu cầu học tập ngoại ngữ của học sinh, sinh viên; quan tâm xây dựng và 
phát triển môi trường thực hành ngoại ngữ thông qua phát triển các cộng đồng 
học tập ngoại ngữ; Tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng chuẩn hóa đội ngũ giáo viên, 
giảng viên ngoại ngữ, đặc biệt là đội ngũ giáo viên ngoại ngữ phổ thông đáp ứng 
yêu cầu triển khai chương trình ngoại ngữ hệ 10 năm; rà soát, thống nhất 
chương trình, tài liệu, học liệu đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với đối tượng, cấp 
học; chú trọng phương thức đào tạo, bồi dưỡng trực tuyến; thực hiện công tác 
khảo thí ngoại ngữ đảm bảo minh bạch, khách quan, công bằng. Như vậy, tiếng 
Anh ngày nay trong các trường phổ thông được quan tâm hơn bao giờ hết.
 Điều quan trọng nhất hiện nay là môi trường học ngoại ngữ trong nhà trường 
nên hướng tới việc khuyến khích các em thực hành nhiều hơn và quan tâm hơn 
trong việc đầu tư cơ sở vật chất. Học sinh phải được luyện tập nghe - nói trong 
những phòng riêng biệt, đầy đủ máy móc. Chỉ khi cơ sở vật chất đồng bộ, thầy 
cô mới có điều kiện đánh giá toàn diện trình độ của các em. Chính những người 
đang giảng dạy bộ môn tiếng Anh khẳng định rằng nhà trường chỉ có thể tạo ra 
môi trường dạy và học tiếng Anh năng động khi kết hợp được các yếu tố: Giáo 
viên giỏi, chương trình - sách giáo khoa tiên tiến, ưu tiên thực hành và cơ sở vật 
chất đảm bảo. 
 Trong việc học ngoại ngữ, kỹ năng nghe là một kỹ năng quan trọng, đòi hỏi 
người học phải giỏi các kỹ năng nói, đọc, viết, có vốn từ vựng tốt... thì nghe mới 
tốt và ngược lại. Không có lý do gì khi xếp các kỹ năng với nhau: nghe, nói, 
đọc, viết thì kỹ năng nghe được xếp lên vị trí đầu tiên. Do đó, để học tốt kỹ năng 
này nhà trường cần trang bị đầy đủ các thiết bị như: máy tính kết nối mạng, CD 
player, loa, đài (cassatte), bảng tương tác, máy chiếu (projector)
 Xuất phát từ nhu cầu học tập của học sinh, nhu cầu của người dạy đòi hỏi 
đổi mới không những về cơ sở vật chất mà còn về phương pháp dạy học lấy học 
sinh làm trung tâm. Do đó các cấp lãnh đạo cần quan tâm đầu tư hơn nữa về cơ 
sở vật chất; ban lãnh đạo nhà trường luôn quan tâm đến nhu cầu của học sinh và 
giáo viên, tu sửa kịp thời trang thiết bị hư hỏng; giáo viên đứng lớp giảng dạy 
phải tự trau dồi về kiến thức qua các kênh thông tin, thường xuyên đổi mới 
phương pháp giảng dạy qua từng năm học, bài trừ những phương pháp không 
còn phù hợp, nghiên cứu đầu tư cho phương pháp mới, phát huy những phương 
pháp có hiệu quả đã sử dụng. Có như vậy mới thúc đẩy được sự hứng thú trong 
học sinh và nâng cao chất lượng của môn tiếng Anh.
 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
 - Thuận lợi: 
GV: Nguyễn Thị Thanh Thúy 
Trang 5 Một vài biện pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 4 trước khi học kỹ năng Nghe Tiếng 
 Anh
 Một số cha mẹ học sinh chưa quan tâm đúng mức đến việc học của con em 
 mình. Đa số cha mẹ học sinh không biết và hiểu nhiều về tiếng Anh. Vì vậy, họ 
 không thể chủ động trong việc hướng dẫn con học tiếng Anh và hướng dẫn con 
 em mình sử dụng một số phần mềm tiện ích trong việc học nghe tiếng Anh ở 
 nhà. Đa số phụ huynh học sinh có hoàn cảnh khó khăn nên chưa đủ điều kiện 
 trang bị máy tính, loa cho các em.
 3. Nội dung và hình thức của giải pháp
 a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
 - Thông qua các biện pháp mà tôi đưa ra nhằm mục đích tạo hứng thú trong 
học tập đối với học sinh, không gây sự nhàm chán và mất tập trung trong khi 
học. Giúp các em phát triển kỹ năng nghe tốt hơn và tạo môi trường học tập thân 
thiện, vui tươi, từ đó các em học sinh yêu thích môn tiếng Anh hơn.
 - Giúp giáo viên nhận thức được rằng cần thường xuyên đổi mới phương 
pháp giảng dạy sao cho phù hợp với từng kỹ năng và phù hợp với từng đối 
tượng học sinh. Giúp giáo viên dễ dàng bao quát và kiểm soát lớp học, quân tâm 
hơn đối với mỗi cá nhân học sinh. 
 - Tích hợp dạy và học với nhiều nguồn tư liệu giúp học sinh mở rộng kiến 
thức và sự hiểu biết, động viên, khuyến khích học sinh học tiếng Anh qua mạng 
(IOE); học qua các kênh như mạng internet, nghe nhạc tiếng Anh rèn kỹ năng, 
các bài tập nghe trong sách tham khảo
 - Kết hợp các giải pháp, biện pháp trong quá trình học tập nhằm đánh giá 
thường xuyên và đánh giá định kỳ đối với từng đối tượng học sinh, từ đó giáo 
viên có kế hoạch bồi dưỡng các em học sinh khá, giỏi và phụ đạo các em học 
sinh yêu trong quá trình học tập. Bên cạnh đó giáo viên có cơ sở để đổi mới 
phương pháp dạy học sao cho phù hợp với từng đối tượng học sinh.
 b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
 Nghe (Listening) là một trong kỹ năng quan trọng trong môn tiếng Anh, 
kỹ năng này bổ trợ cho người học học tốt các kỹ năng khác như kỹ năng nói 
(speaking), đọc (reading) và viết (writing). Mỗi kỹ năng đều có tiến trình dạy và 
học riêng, kỹ năng nghe cũng chia làm 3 bước chính: trước, trong khi và sau khi 
nghe, sau đây là các bước dạy cơ bản của kỹ năng nghe: 
 Trước khi nghe (Pre-listening):
 - Giới thiệu nội dung chủ điểm/tình huống;
 - Các câu hỏi đoán về nội dung sắp nghe;
 - Các bài tập bổ trợ, các hoạt động gây hứng thú cho học sinh trước khi 
nghe.
GV: Nguyễn Thị Thanh Thúy 
Trang 7 Một vài biện pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 4 trước khi học kỹ năng Nghe Tiếng 
 Anh
 Biện pháp 1: Tạo hứng thú cho học sinh trước khi nghe bằng các trò 
chơi (cho phần Pre-listening activities).
 + Mục đích: Sử dụng các trò chơi trước khi nghe nhằm các mục đích: 
một là tạo môi trường học tập vui vẻ, thư giãn; hai là tạo hứng thú và tăng động 
cơ học tập; ba là ôn lại kiến thức liên quan đến bài nghe giúp học sinh nghe 
chính xác thông tin trong bài. Như vậy, sử dụng trò chơi (games) trong khi dạy 
nghe mang lại lợi ích khá lớn đối với giáo viên và học sinh. Đây được coi như là 
một phương pháp dạy học tích cực lấy học sinh làm trung tâm mà tôi thường 
xuyên sử dụng. 
 Games cũng là một trong các kỹ thuật đánh giá thường xuyên trên lớp đối 
với học sinh, vì vậy giáo viên nên thường xuyên sử dụng trò chơi khi dạy học.
 Có rất nhiều trò chơi trong quá trình dạy học vì vậy giáo viên cần chắt lọc 
một số trò chơi phù hợp với từng bài nghe trong sách giáo khoa. Sau đây là một 
số trò chơi tôi thường áp dụng:
 1. Trò chơi: Challenging (thách đấu).
 + Mục đích: ôn lại từ theo chủ điểm và rèn luyện kỹ năng nghe, nói.
 + Chuẩn bị: không cần chuẩn bị đồ dùng.
 + Cách chơi:
 • Giáo viên sẽ chia lớp thành 2 đội (hoặc hai học sinh) rồi đưa ra nội dung 
kiến thức bài học. Hai đội hội ý trong vòng 30 giây và lần lượt thách đấu với đội 
bạn. 
 • Đội nào thách đấu được nhiều số từ hơn thì được quyền nói trước. Nếu 
nói đủ và đúng số lượng từ đã thách đấu thì ghi sẽ được 1 điểm. 
 • Nếu nói sai 1 từ hay nói ra 1 từ không thuộc chủ điểm đó hoặc nói không 
đủ số lần thách đấu thì sẽ chịu thua cuộc và điểm sẽ thuộc về đội kia.
 • Cuộc chơi tiếp tục với những chủ đề khác nhau. Cuộc chơi sẽ dừng lại 
cho đến khi thời gian ấn định đã hết hay giáo viên đã kiểm tra xong chủ điểm 
các từ cần kiểm tra.
+ Kết thúc trò chơi: Tuyên dương đội nào ghi được nhiều điểm nhất.
 • Chú ý: Có thể áp dụng trò chơi này với từng cá nhân học sinh.
 Sau đây là một giờ học nghe tôi áp dụng trò chơi “Challenging: thách đấu”
Ví dụ: Unit 13: Would you like some milk? – Lesson 1 part 3: listen and tick
 Chủ điểm: Food and Drink
 Cách chơi: như nêu trên.
GV: Nguyễn Thị Thanh Thúy 
Trang 9