Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp hướng dẫn học sinh học tốt môn Tin học khối Lớp 4

 MỤC LỤC
 I. PHẦN MỞ ĐẦU.............................................................................................1
 1. Lý do chọn đề tài..............................................................................................2
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài..........................................................................3
 3. Đối tượng nghiên cứu...........................................................................................3
 4. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu..........................................................................3
 5. Phương pháp nghiên cứu......................................................................................3
II. PHẦN NỘI DUNG.........................................................................................4
1. Cơ sở lý luận .........................................................................................................4
2. Thực trạng..............................................................................................................5
2.1. Thuận lợi và khó khăn khi thực hiện đề tài .....................................................5
2.2. Thành công và hạn chế .....................................................................................6
2.3. Những mặt mạnh- mặt yếu của đề tài................................................................7
2.4. Các nguyên nhân và các yếu tố tác động...........................................................7
2.5. Phân tích đánh giá các vấn đề mà thực trạng đề tài đã đặt ra............................8
3. Các giải pháp, biện pháp ...............................................................................10
3.1. Mục tiêu của giải pháp.......................................................................................10
3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp. ..................................10
3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp và biện pháp đề tài .........................................16
3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp và biện pháp : ........................................16
3.5. Kết quả thu được qua khảo nghiệm và giá trị của đề tài ..............................17
4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu ...18
III. PHẦN KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ.................................................................19
1. Kết luận..................................................................................................................19
2. Kiến nghị ...............................................................................................................20
 1 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
 Môn tin học ở bậc tiểu học bước đầu giúp học sinh làm quen với một số kiến 
thức ban đầu về CNTT như: Một số bộ phận của máy tính, một số thuật ngữ 
thường dùng, rèn luyện một số kỹ năng sử dụng máy tính,  
 Hình thành cho học sinh một số phẩm chất và năng lực cần thiết cho 
người lao động hiện đại như: 
- Góp phần hình thành và phát triển tư duy thuật giải. 
- Bước đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lý thông tin. 
- Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập, lao động xã hội 
hiện đại. 
- Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính các sản phẩm tin học.
- Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng CNTT trong học tập
 3. Đối tượng nghiên cứu
 - Học sinh khối lớp 4 trường Tiểu học Lê Hồng Phong. 
 - Một số biện pháp hướng dẫn học sinh khối lớp 4 học tốt môn Tin học để nâng cao 
chất lượng môn Tin học khối lớp 4 nói riêng và toàn trường nói chung.
 4. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
 Các biện pháp dạy học môn Tin học đối với khối lớp 4 trường Tiểu học 
 Lê Hồng Phong năm học 2014 – 2015. 
 5. Phương pháp nghiên cứu
 * Phương pháp nghiên cứu lí luận
 Bộ môn tin học là một bộ môn mới ở trường tiểu học và chủ yếu là sủ 
dung phương pháp trực quan sinh động để ứng dụng thực hành do đó việc 
nghiên cứu lí luận là không thể thiếu do vậy khi xây dựng đề tài này tôi đã 
nghiên cứu các tài liệu tham khảo sau: Giáo trình Word thực hành, Giáo trình 
Excel thực hành, Tin Học Thực Hành, Đồ họa thực hành, Hướng dẫn sửa lỗi 
máy tính, Giáo trình photoshop, Sách giáo khoa quyển 1, Sách giáo khoa quyển 
2, Sách giáo khoa quyển 3. 
* Phương pháp ứng dụng thực tiễn
- Phương pháp quan sát.
 3 - Tuy môn Tin học mới chỉ là môn học tự chọn nhưng nhà trường đã tạo điều 
kiện để học sinh có thể học từ khối lớp 3, tạo điều kiện sắm sửa máy móc, trang 
thiết bị phục vụ cho việc dạy và học môn Tin học. 
 * Giáo viên
 Giáo viên được đào tạo những kiến thức đạt chuẩn về tin học để đáp ứng 
yêu cầu cho dạy và học môn tin học trong bậc tiểu học. 
 * Học sinh
 Vì là môn học trực quan, sinh động, môn học khám phá những lĩnh vực mới 
nên học sinh rất hứng thú học, nhất là những tiết thực hành. 
 b. Khó khăn
 Nhà trường đã có hai phòng máy vi tính để cho học sinh học nhưng lại ở 
 hai phân hiệu vì vậy vẫn còn hạn chế về số lượng cũng như chất lượng, mỗi ca 
 thực hành có tới 3 – 4 em ngồi cùng một máy nên các em không có nhiều thời 
 gian để thực hành làm bài tập một cách đầy đủ. Hơn nữa nhiều máy cấu hình 
 máy đã cũ, chất lượng không còn tốt nên hay hỏng hóc, ảnh hưởng rất nhiều 
 đến chất lượng học tập của học sinh. 
 Đời sống kinh tế của địa phương còn gặp nhiều khó khăn, rất ít học sinh ở 
 nhà có máy vi tính. 
 Học sinh chưa có sách giáo khoa để học, các em chỉ được học những kiến 
 thức thông qua bài giảng của giáo viên dạy trên lớp. 
 Đa số các em học sinh chỉ được tiếp xúc với máy vi tính ở trường là chủ 
yếu, do đó sự tìm tòi và khám phá máy vi tính với các em còn hạn chế, nên việc 
học tập của học sinh vẫn còn mang tính chậm chạp. 
 2.2. Thành công và hạn chế
 a. Thành công
- Có được sự quan tâm chú ý của các cấp uỷ đảng, nhà trường, phụ huynh tạo 
điều kiện mua sắm máy móc thiết bị để các em có được phòng máy học tập.
 Đề tài tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên chủ động xây dựng kế hoạch 
 chương trình giảng dạy phù hợp với đối tượng học sinh tiểu học.
 5 Hình thành cho học sinh một số phẩm chất và năng lực cần thiết cho 
người lao động hiện đại như: 
 - Góp phần hình thành và phát triển tư duy thuật giải. 
 - Bước đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lý thông tin. 
 - Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập, lao động xã hội 
 hiện đại. 
 - Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính các sản phẩm tin học.
 - Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng công nghệ thông tin trong học tập
 - Có ý thức tìm hiểu công nghệ thông tin trong các hoạt động xã hội. 
 b. Mặt yếu 
 Học sinh còn bỡ ngỡ e dè với các phần mềm do phần lớn được sử dụng 
bằng câu lệnh ngoại ngữ chuyên ngành mà học sinh khó ghi nhớ.
2.4. Các nguyên nhân và các yếu tố tác động
 Môn Tin học mới chỉ là môn tự chọn trong chương trình bậc tiểu học 
nên chương trình và sự phân phối chương trình bước đầu chưa có sự thống nhất 
và đang hoàn chỉnh. 
 Hiện nay Bộ giáo dục và đào tạo mới đang thí điểm dạy môn Tin học 
vào cho một số tỉnh và thành phố như thành phố Hải Phòng, Hà nội, Hạ Long, Hồ 
Chí Minh ... 
 Việc biên soạn SGK vẫn còn nhiều bất cập chưa hợp lý đặc biệt rất khó khăn 
cho giáo viên trong việc cập nhật update phần mềm thực hành cho học sinh tiểu 
học.
 Việc nối mạng và sử dụng mạng lan đôi khi còn gặp một số vấn đề khó khăn 
vì điều kiện hoàn cảnh của trường ở vùng sâu, vùng xa nên đường truyền 
chưa được ổn định.
 2.5. Phân tích đánh giá các vấn đề mà thực trạng đề tài đã đặt ra
 Trong những năm qua, ngành giáo dục đã xây dựng một kế hoạch tổng thể 
về công nghệ thông tin, mục tiêu phấn đấu Tin học phải được sử dụng để hỗ trợ cho 
việc dạy và học các môn học khác. Tuy nhiên đối với trường Tiểu học Lê Hồng 
Phong vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
 7 Tuy gặp nhiều khó khăn do các yếu tố tác động, nhưng là một nhà giáo 
giảng dạy môn kiến thức trừu tượng này, tôi đã kết hợp nhiều cách dạy khác nhau 
nhằm tạo hứng thú cho các em khi dạy phần lý thuyết.
 Ví dụ: Trong phần soạn thảo văn bản, tôi dùng mạng lan để giúp các em 
quan sát kĩ hơn từng thao tác của giáo viên, và quản lý được học sinh của mình. 
Trong giờ thực hành, học sinh thao tác máy, tôi có thể kiểm tra và biết được các em 
đang làm gì, ai thực hành tốt hơn để tuyên dương trước lớp. Trong giờ thực hành 
soạn thảo văn bản của lớp 4 và 5, tôi khuyến khích các em viết thể loại văn mà các 
em vừa mới học nhằm giúp các em vừa luyện gõ phím vừa khắc sâu bài học hơn. 
 Trong phần mềm vẽ Paint cho học sinh lớp 3, 4, 5 tôi dạy bằng máy chiếu, vì 
trong phần này, lý thuyết và thực hành song song nhau. Chính vì vậy, để các em 
quan sát trực quan và cùng tập vẽ với giáo viên trên máy của mình, qua cách đó các 
em sẽ nắm bài tốt hơn, các em sẽ áp dụng môn mỹ thuật vào phần thực hành Paint.
 Với từng phần mềm, người giáo viên nghiên cứu, linh hoạt bài giảng của 
mình sẽ làm cho tiết học sinh động hơn và học sinh có hứng thú trong tiết học Tin 
học.
 3. CÁC GIẢI PHÁP BIỆN PHÁP
3.1. Mục tiêu của giải pháp
 - Nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của Đề tài. 
 - Biện pháp và việc dạy tin học trong bậc tiểu học. 
 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
* Trước khi thực hiện Đề tài, tôi đã khảo sát khối lớp 4,5 thông qua giờ dạy lý 
thuyết, dạy thực hành, kiểm tra bài cũ. Khi tổng hợp kết quả thu được: 
Trước khi thực hiện đề tài
 Mức độ thao tác
 Mức độ Số học sinh Tỷ lệ
 Thao tác nhanh, đúng 23/93 24%
 Thao tác đúng 35/93 38%
 Thao tác chậm 24/93 26%
 Chưa biết thao tác 11/93 12%
 9 Tệp Tệp: Khi em lưu bài thơ soạn thảo 
 bằng Word hay bức tranh vẽ bằng 
 chương trình Paint, hình ảnh chụp, 
 báo cáo bằng Excel, thông tin đó 
 được ghi trên đĩa cứng, USB, thiết bị 
 nhớ flash, thành 1 tệp. Mỗi tệp có 
 1 tên. Mỗi tệp sẽ là 1 biểu tượng. 
 Tệp có thể là chương trình máy tính 
 hoặc dữ liệu. 
Thư mục Thư mục: Là nơi chứa các tệp có 
 tác dụng quản lí dữ liệu. Trong thư 
 mục có thể chứa các thư mục khác 
 gọi là thư mục con. Mỗi thư mục 
 cũng có 1 tên.
 Còn lớp 4B dạy sử dụng đồ dùng trực quan bằng hộp thoại miêu tả hình 
ảnh trong máy tính. Trong bài “Chương trình máy tính được lưu ở đâu”
 Đĩa CD
 Đĩa cứng
 Thiết bị Thiết bị 
 nhớ Flash nhớ USB
 11 ? Làm thế nào để vẽ đường thẳng Giữ phím Shift
được, thẳng đứng theo chiều dọc hoặc Bước1: Chọn công cụ đường thẳng
chiều ngang. Nêu các bước vẽ đường Bước2: Giữ phím Shift và vẽ đường 
thẳng. thẳng đó
? Để đường cong không bị méo và bị Chọn kích chuột thêm 1 lần vào đường 
mất em phải làm gì. Nêu các bước vẽ cong
đường cong. Bước1: Chọn công cụ vẽ đường cong
 Bước2: Vẽ đường thẳng và uốn cong 
 đường thẳng 
 Bước 3 Kích chuột thêm 1 lần vào đường 
 cong 
 2. Xây dựng các bài thực hành với nội dung phù hợp
 Hệ thống các bài tập thực hành, các bài tập phù hợp với nội dung của bài 
giảng, liên hệ với một số môn học khác trong chương trình học của các em. Các 
bài tập không quá dài, nâng dần từ mức đơn giản đến phức tạp, ngoài ra giáo 
viên cũng phải kết hợp những bài đã học trước để học sinh ôn lại và vận dụng vẽ 
một cách có hệ thống. 
Trong một giờ thực hành với bài vẽ hình vuông sau: 
 Ở hình trên ngoài vẽ hình vuông ra học sinh còn phải sử dụng công cụ vẽ 
đường thẳng, vẽ đường cong một chiều, màu vẽ đã học ở bài trước để vẽ và 
trang trí cho các hoa văn của hình vuông trên. Từ hình vuông trên các em sẽ liên 
 13