Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh Lớp 3, 4, 5 học tốt môn Tin học

 PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO THỊ XÃ QUẢNG TRỊ
 TRƯỜNG TIỂU HỌC NGUYỄN TRÃI
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH HỌC TỐT MÔN TIN HỌC
 Lĩnh vực môn: Môn tin học
 Tên tác giả: Hoàng Thị Minh Huệ
 Chức vụ: Giáo viên tin học
 Đơn vị công tác : Trường tiểu học Nguyễn Trãi thị xã Quảng Trị
 NĂM HỌC 2019-2020 I. TÊN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
 “Một số biện pháp giúp học sinh học tốt môn tin học”
II. MỞ ĐẦU:
1. Lý do chọn sáng kiến kinh nghiệm: 
Trong thời đại của chúng ta, sự bùng nổ Công Nghệ Thông Tin đã tác động 
lớn đến công cuộc phát triển kinh tế xã hội. Đảng và Nhà nước đã xác định rõ ý 
nghĩa và tầm quan trọng của tin học và CNTT, truyền thông cũng như những yêu 
cầu đẩy mạnh của ứng dụng CNTT, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu 
CNH, HĐH, mở cửa và hội nhập, hướng tới nền kinh tế tri thức của nước ta nói 
riêng - thế giới nói chung. 
Chỉ thị số 3398 /CT-BGDĐT của bộ giáo dục đào tạo ngày 11/8/2011 chỉ rõ 
một trong những nhiệm vụ trọng tâm của năm học 2011/2012 là “Tăng cường 
ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy - học và công tác 
quản lý giáo dục”.
Chính vì xác định được tầm quan trọng đó nên Nhà nước ta đã đưa môn tin học vào 
trong nhà trường và ngay từ tiểu học học sinh được tiếp xúc với môn tin học để 
làm quen dần với lĩnh vực CNTT, tạo nền móng cơ sở ban đầu để học những phần 
nâng cao trong các cấp tiếp theo.
2. Mục đích nghiên cứu:
 Môn tin học ở bậc tiểu học bước đầu giúp học sinh làm quen với một số kiến thức 
ban đầu về CNTT như: Một số bộ phận của máy tính, một số thuật ngữ thường 
dùng, rèn luyện một số kỹ năng sử dụng máy tính, kỹ năng soạn thảo văn bản 
- Hình thành cho học sinh một số phẩm chất và năng lực cần thiết cho người lao 
động hiện đại.
- Góp phần hình thành và phát triển tư duy thuật giải. 
- Bước đầu hình thành năng lực tổ chức và xử lý thông tin. 
- Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập, lao động xã 
hội hiện đại. 
- Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính các sản phẩm tin học. 
- Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng CNTT trong học tập.
3. Đối tượng nghiên cứu: 
- Khách thể: Môn tin học lớp 3, 4, 5. 
- Đối tượng nghiên cứu: Học sinh khối lớp 3, 4, 5 trường Tiểu học Nguyễn Trãi. 
4. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm:
- Học sinh lớp 4.
5. Phương pháp nghiên cứu: 
* Phương pháp nghiên cứu lí luận:
Bộ môn tin học hiện nay đang là một bộ môn tự chọn ở trường tiểu học và chủ 
yếu là sử dụng phương pháp trực quan sinh động để ứng dụng thực hành; do đó 
việc nghiên cứu lí luận là không thể thiếu do vậy khi xây dựng đề tài này tôi đã 
nghiên cứu các tài liệu tham khảo sau: Giáo trình Word thực hành, Giáo trình 
thiết kế bài trình chiếu, Tin Học Thực Hành, Đồ họa thực hành, Sách hướng dẫn các em không có nhiều thời gian để thực hành làm bài tập một cách đầy đủ. Hơn 
nữa nhiều máy cấu hình máy đã cũ, chất lượng không còn tốt nên hay hỏng hóc, 
ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng học tập của học sinh. 
Đời sống kinh tế của địa phương còn một số gia đình gặp nhiều khó khăn, một 
số học sinh ở nhà không có máy vi tính. 
- Về phía giáo viên: Môn Tin học mới chỉ là môn tự chọn trong chương trình bậc 
tiểu học nên chương trình và sự phân phối chương trình bước đầu có sự thống 
nhất và đang hoàn chỉnh. Hiện nay Bộ giáo dục và đào tạo mới đưa vào chương 
trình dạy học theo bộ sách hướng dẫn tin học lớp 3, 4, 5 từ năm học 2017-2018. 
Chương trình phong phú nhưng kiến thức nhiều và nặng hơn. Tuy giáo viên đã 
được đào tạo đúng trình độ chuyên môn về tin học nhưng chưa được tập huấn và 
đặc biệt từ khi có chương trình sách giáo khoa mới giáo viên tự tiếp cận, tìm tòi 
để giảng dạy. 
- Về phía học sinh: Đa số các em học sinh chỉ được tiếp xúc với máy vi tính ở 
trường là chủ yếu, do đó sự tìm tòi và khám phá máy vi tính với các em còn hạn 
chế, nên việc học tập của học sinh vẫn còn mang tính chậm chạp. 
2.3 Những thành công và hạn chế
- Thành công : khi học sinh học các phần mềm như: 
+ Phần mềm soạn thảo văn bản (lớp 3, 4, 5): Học sinh ứng dụng từ các môn 
học.
Tập Làm Văn để trình bày đoạn văn bản sao cho phù hợp, đúng cách. ứng 
dụng soạn thảo văn bản để soạn thảo giải những bài toán đã học ở bậc tiểu 
học. 
+ Phần mềm vẽ (lớp 3, 4): Học sinh ứng dụng trong môn Mỹ thuật, học được từ 
môn mỹ thuật để vẽ những hình ảnh sao cho sinh động, hài hoà thẩm mĩ. 
+Trong chương trình tin học ở bậc tiểu học được phân bố xen kẽ giữa 
các bài vừa học, vừa chơi. Điều đó sẽ rèn luyện cho học sinh óc tư duy sáng tạo 
trong quá trình chơi những trò chơi mang tính bổ ích giúp cho học sinh thư 
giãn sau những giờ học căng thẳng ở lớp,  
- Có được sự quan tâm chú ý của các cấp uỷ đảng, nhà trường, phụ huynh tạo điều 
kiện mua sắm máy móc thiết bị để các em có được phòng máy học tập
- Đề tài tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên chủ động xây dựng kế hoạch chương 
trình giảng dạy phù hợp với đối tượng học sinh tiểu học
- Tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên, học sinh tiếp cận với công nghệ thông tin.
- Học sinh hứng thú say mê với bộ môn tin học, giúp các em sáng tạo, chăm chỉ tìm 
tòi khám phá.
- Hạn chế: Xây dựng trên cơ sở kinh nghiệm và thử nghiệm chương trình sách giáo 
khoa mới còn mới mẻ.
2.4 Những mặt mạnh- mặt yếu của đề tài
- Mặt mạnh: Hình thành cho học sinh một số phẩm chất và năng lực cần thiết 
cho người lao động hiện đại như: 
+ Góp phần hình thành và phát triển tư duy thuật giải. - Giáo viên biết kết hợp giữa giờ lý thuyết và thực hành sao cho phù hợp, không nên 
xem nhẹ giờ dạy lý thuyết thì mới thực hành tốt được cũng như khi học sinh thực 
hành tốt thì sẽ hiểu sâu hơn về lý thuyết. 
Ví dụ: Khi học bài các thao tác với tệp văn bản (khối 4). Giáo viên dạy phần lưu 
văn bản, mở văn bản, khi học lý thuyết học sinh mới chỉ hiểu là lưu văn bản vào 
trong máy là để văn bản đó không bị mất đi, có thể mở ra được. Nhưng đến khi 
thực hành học sinh mới thực sự hiểu rằng khi lưu văn bản đó luôn luôn được lưu 
trữ và tồn tại trong máy, có thể mở ra bất cứ lúc nào để chỉnh, xem và chỉnh sửa. 
- Giáo viên nên tận dụng những phương tiện sẵn có của môn tin học áp dụng vào 
trong giảng dạy lý thuyết để học sinh dễ quan sát và nhận biết, giúp cho buổi học 
thực hành của hiệu quả hơn. 
Qua đợt khảo sát đầu năm học học với học sinh khối 4 (lấy ví dụ thực tế cụ thể 
giữa hai lớp 4A và lớp 4B) dạy bài các thao tác với tệp tin văn bản. Lớp 4A dạy 
có sử dụng đồ dùng trực quan bằng máy tính, thao tác trên máy tính. bài khám 
phá máy tính. Giáo viên hướng dẫn trực tiếp học sinh trên máy. 
 Tệp Tệp: Khi em lưu bài thơ soạn 
 thảo bằng Word hay bức tranh vẽ 
 bằng chương trình Paint, thông 
 tin đó được ghi trên đĩa cứng, đĩa 
 mềm, thành 1 tệp. Mỗi tệp có 
 1 tên. Mỗi tệp sẽ là 1 biểu 
 tượng. Tệp có thể là chương 
 trình máy tính hoặc dữ liệu. 
 Thư mục Thư mục: Là nơi chứa các tệp 
 có tác dụng quản lí dữ liệu. 
 Trong thư mục có thể chứa các 
 thư mục khác gọi là thư mục 
 con. Mỗi thư mục cũng có 1 tên.
Còn lớp 4B dạy sử dụng đồ dùng trực quan bằng hộp thoại miêu tả hình ảnh 
trong máy tính. trong bài “Sử dụng thiết bị lưu trữ ngoài”.
 ĐĨA 
 CỨNG
 ĐĨA MỀM, 
 ĐĨA CD
* Tổng hợp kết quả thu được khi áp dụng và so sánh cụ thể giữa hai lớp: 
 LỚP 4A LỚP 4B - Cơ sở lý luận : 
+ Từ việc xác định rõ vai trò và tầm quan trọng của việc nghiên cứu đề tài cũng 
như nhiệm vụ trọng tâm của đề tài, Tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu 
lí luận, quan sát trò chuyện, khảo nghiệm và một số phương pháp khác.
- Bộ môn tin học là bộ môn mới và chủ yếu là thực hành. Để tạo được sự hào 
hứng học tập và sáng tạo trong quá trình thực hành giáo viên phải biết tận dụng 
những nguồn tài nguyên sẵn có của máy vi tính, hoặc truy cập mạng để tìm 
kiếm thông tin, tìm kiếm tài nguyên trên Internet phục vụ cho quá trình dạy và 
học. 
+ Nắm bắt sâu sát đối tượng học sinh áp dụng những biện pháp phù hợp tạo điều 
kện thuận lợi để các em tiếp thu bài tốt nhất. Sưu tầm một số trò chơi có ích để 
rèn luyện về ngón khi sử dụng bàn phím (Mario Typing), phần mềm luyện tư duy, 
tính toán, nhanh nhạy, giải trí (Solitare, minesweeper) 
+ Muốn có giờ dạy đạt hiệu quả cao, bản thân mỗi giáo viên dạy Tin học nhận thức 
được cần phải có kế hoạch bồi dưỡng Tin học cho bản thân bằng cách tự tìm tòi, 
tham khảo các tài liệu có liên quan và có thể hỏi các đồng nghiệp của trường 
bạn. 
-Những việc cụ thể cần làm khi chuẩn bị một bài dạy:
+ Để tiết dạy của mình đạt kết quả cao thì việc soạn giáo án là nhiệm vụ rất quan 
trọng. Nếu như trước giờ lên lớp giáo viên đã có sự chuẩn bị chu đáo về giáo án 
và các phương tiện dạy học thì sẽ vững tin hơn khi lên bục giảng. Vậy việc 
chuẩn bị một giáo án cần làm những công việc gì?
- Nghiên cứu tài liệu và xác định nội dung dạy học:
+ Nghiên cứu vị trí, yêu cầu các bài học trong kế hoạch dạy học cả năm, nghiên 
cứu kĩ sách giáo khoa, sách hướng dẫn giảng dạy, sách bài tập và các tài liệu có 
liên quan tới bài đó.
+ Xác định cụ thể vị trí và mối liên quan của bài học với bài trước và bài sau.
+ Xác định cụ thể mục tiêu bài học, mức độ yêu cầu về 3 mặt: Kiến thức mới, 
phát triển tư duy và khả năng suy luận, rèn luyện kĩ năng.
+ Xác định kiến thức trọng tâm và quan tâm bồi dưỡng cho những học sinh có 
khả năng giỏi về bộ môn tin học
+Lựa chọn những phương pháp dạy học cụ thể và chuẩn bị các phương tiện 
tương ứng. Đặc biệt cần lựa chọn một số bài tập ở lớp và ở nhà ( có hướng dẫn 
những chỗ cần thiết nhất là đối với những học sinh kém). Xác định bài tập bắt 
buộc và bài tập kèm thêm ( chia thành 2 loại cho học sinh trung bình và học sinh 
khá giỏi). Tự để học sinh thực hành các câu lệnh đã học sau đó hướng dẫn cho 
các em thực hành những bài tập khó hơn và gợi ý khả năng tư duy sáng tạo của 
học sinh.
+ Soạn các câu lệnh gợi ý hay hướng dẫn học sinh làm bài tập ở nhà. Khi làm 
các bài tập trên phải luôn chú ý tới tín vừa sức với mỗi học sinh.
- Kiểm tra việc chuẩn bị của học sinh về bài học :
+ Tình hình nắm vững kiến thức đã học có liên quan đến bài mới. + Có ý thức và thói quen sử dụng máy tính trong hoạt động học tập, lao động xã hội 
hiện đại. 
+ Có thái độ đúng khi sử dụng máy tính các sản phẩm tin học. 
+ Bước đầu hiểu khả năng ứng dụng CNTT trong học tập.
IV. KẾT LUẬN -KIẾN NGHỊ:
1. Kết luận chung:
Nâng cao hiệu quả giáo dục luôn là vấn đề cấp bách đựơc đặt lên hàng đầu trong 
sự nghiệp giáo dục. Dạy tốt-học tốt là mục tiêu mà những người làm công tác 
giáo dục hướng tới . 
Sáng kiến kinh nghiệm mang nội dung “Một số biện pháp giúp học sinh học tốt 
môn tin học” sẽ phần nào giúp các đồng nghiệp có thêm những kinh nghiệm 
nhằm góp phần quan trọng vào việc giảng dạy bộ môn tin học còn mới mẻ trong 
trường tiểu học hiện nay đặc biệt là những trường đang bắt đầu áp dụng bộ môn 
tin học trong trường tiểu học.
 Tôi mong muốn những biện pháp cũng như quan điểm của mình được quý 
vị đón nhận và áp dụng triển khai trong để chứng minh tính khả thi của sáng kiến 
kinh nghiệm rất mong Ban giám hiệu và các đồng chí đồng nghiệp góp ý kiến để 
sáng kiến kinh nghiệm ngày càng hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn BGH, 
BCH công đoàn và các đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi hoàn thành đề tài này.
2. Kiến nghị và đề xuất :
* Về phía Phòng GD và ĐT: 
Hàng năm PGD nên có kế hoạch tổ chức các lớp tập huấn, bồi dưỡng trong hè 
cho giáo viên tin học để giáo viên được học tập và tiếp cận với các phương pháp 
dạy học mới.
* Về phía nhà trường: 
- Môn tin học là môn chủ yếu thực hành trên máy tính là dụng cụ học tập có giá 
trị cao về vật chất do đó cần có sự quan tâm đúng mức của các cấp các ngành và 
nhà trường tạo điều kiện sắm sửa máy móc, trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và 
học môn tin học để giúp cho các em có điều kiện học tập tốt nhất.
- Nhà trường có ý kiến với cấp trên hàng năm nên tổ chức các lớp tập huấn, bồi 
dưỡng trong hè cho giáo viên tin học để giáo viên được học tập và tiếp cận với 
các phương pháp dạy học mới.
* Về phía giáo viên: 
- Tìm tòi sáng tạo cách dạy, cách học tạo sự hứng thú tiếp thu bài . 
- Yêu nghề, mến trẻ, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ 
- Thăm lớp dự giờ, hội thảo phương pháp giảng dạy các bộ môn khác. 
- Tích cực tham mưu với nhà trường để tăng cường nâng cấp máy, trang thiết bị 
dạy học. 
* Về phía phụ huynh học sinh: 
Cần có sự quan tâm đúng mực quản lý thời gian và tạo điều kiện mua sắm máy tính 
để các em thực hành ở nhà.