SKKN Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Tập đọc Lớp 4

 BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC MÔN TẬP ĐỌC
 A. ĐẶT VẤN ĐỀ:
 Trong nhà trường hay ngoài xã hội thì hoạt động đọc của các em được tồn tại ở 
mọi lúc, mọi nơi: Đọc thư từ, báo chí, sách vở, đọc tên đường phố, đọc tên nhà, tên 
cửa hiệu.Tùy theo khả năng, đọc ở mỗi người sẽ có mục đích, sự cảm nhận về nội 
dung đọc sẽ hoàn toàn khác nhau. Đối với người học sinh đọc là hành động học tập. 
Thông qua hoạt động đọc, học sinh tiếp thu được những kiến thức, kinh nghiệm học 
tập, tiếp nhận được những sản phẩm văn hóa tinh thần của người xưa, của xã hội, của 
thầy cô, bạn bè,  để lại; đọc để cập nhật những kiến thức, những thành tựu khoa học 
và những tiến bộ của xã hội loài người. Như vậy môn tập đọc có ý nghĩa to lớn vì nó 
có cả nhiệm vụ giáo dục, giáo dưỡng và phát triển.
 Là bậc học đầu tiên của hệ thống giáo dục phổ thông, nó có vai trò “nền tảng” rất 
quan trọng. Giáo dục Tiểu học không chỉ tạo những cơ sở ban đầu bền vững về tri thức 
mà còn hình thành cho trẻ những đường nét cơ bản về nhân cách con người. Trong nhà 
trường Tiểu học hiện nay, số học sinh có kĩ năng đọc – đọc hiểu tốt hầu như chỉ tập 
trung ở các lớp khá - giỏi (lớp chọn), số học sinh có kĩ năng đọc ở mức độ tương đối 
và một số học sinh có kĩ năng đọc chưa tốt thì tập trung ở các lớp còn lại. Nếu không 
chấn chỉnh kịp thời dễ dẫn đến hậu quả đáng tiếc sau này, cần phải có những biện pháp 
tích cực để giáo dục các em. Trách nhiệm này không của riêng ai mà của toàn hệ thống 
giáo dục trong nhà trường, của cả cha mẹ học sinh và cả bản thân các em học sinh. 
Nhưng điểm mấu chốt là nhà trường- nơi trực tiếp giáo dục các em.
 Được phân công chủ nhiệm lớp 4.2, nhiều em trong lớp có kĩ năng đọc chưa 
thông thạo nên tôi luôn luôn cố gắng làm thế nào để học sinh của lớp mình không chỉ 
đọc lưu loát mà còn hiểu nội dung bài đọc, diễn cảm được giọng đọc qua bài học, tạo 
tinh thần thoải mái trong học tập tạo động cơ học tập đúng đắn, nên tôi chọn nghiên 
cứu và áp dụng đề tài: “BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC 
MÔN TẬP ĐỌC”.
 B. NỘI DUNG:
I. Thực trạng
 Ngành giáo dục đã quan tâm nhiều đến việc đọc – viết của học sinh; trong soạn 
giảng từng môn học và hoạt động giáo dục, kể cả hoạt động ngoại khóa thì đều có văn 
bản chỉ đạo tổ chức theo phân hóa đối tượng học sinh, tránh tình trạng ngồi nhầm lớp 
(học lớp 4, lớp 5 mà đọc – viết chưa thông thạo). Tuy nhiên vấn đề này chỉ được thực 
hiện với hình thức đối phó (chỉ thể hiện trên giáo án), còn thực tế thì chưa khắc sâu, 
chưa được coi trọng, bởi giáo viên đa số chỉ tập chung vào dạy sao cho hết là chủ yếu, 
giáo viên chỉ phân hóa, dạy đủ bước khi có kiểm tra, dự giờ.
 Qua thực tế giảng dạy, nhìn chung kĩ năng đọc của đa số các em còn lấp vấp, 
có em còn đánh vần, ngắt ý, ngắt câu sai, ngữ điệu đều đều,dẫn đến năng lực đọc 
chưa cao, khả năng giao tiếp, tư duy và cảm thụ văn học bị hạn chế, kỹ năng đọc Ngay từ đầu năm, Giáo viên chủ nhiệm phải tổ chức bầu chọn những em năng 
động, có năng lực và được tập thể tín nhiệm vào ban cán sự lớp. Báo cáo trung thực 
những diễn biến xảy 
ra hàng ngày cho giáo viên chủ nhiệm. Làm việc đúng nội quy của lớp – của trường.
 Tạo môi trường thân thiện để các em trao đổi với nhau về tâm tư, nguyện vọng 
xu hướng , sở thích của mình, qua đó các em thể hiện được “điều em muốn nói” và 
thấy được "mỗi ngày đến trường là một niềm vui". Từng bước phát huy tinh thần làm 
chủ tập thể của học sinh, cùng thi đua giúp đỡ lẫn nhau. Biết động viên thăm hỏi khi 
bạn đau ốm, gặp khó khăn, hoạn nạn. Xây dựng và phát huy tốt lớp học tự quản.
 1.3. Giao việc từ dễ đến khó để tạo cơ hội khen học sinh
 Trong giảng dạy người thầy nên chú ý nhiều đến từng đối tượng học sinh, để có 
những câu hỏi phù hợp với khả năng của từng em “ Áp dụng kĩ năng đặt câu hỏi”, từ 
dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp nhằm khơi dậy trong các em những khao khát về 
sự hiểu biết, về niềm tin vào bản thân. Sự tự tin trong con người các em chính là 
những ngọn lửa mạnh mẽ thúc đẩy cho các em tiến bộ.
 Người thầy cần tìm thấy ở các em những ưu điểm để động viên, khích lệ các em 
phát triển mặc dù những ưu điểm ấy rất nhỏ. Không nên bỏ qua, hoặc thờ ơ trước 
những kết quả mà các em đạt được. Giáo viên phải là người trực tiếp theo dõi, kiểm 
tra, động viên nhắc nhở các em. 
 2. Rèn kĩ năng đọc
 2.1. Đối với học sinh
 - Trong giờ tập đọc, chú ý nghe bạn phát âm, cách đọc, giọng đọc và trao đổi 
với bạn để học tập. Khi giáo viên đọc mẫu, phải chú ý lắng nghe cách phát âm, cách 
ngắt nhịp ở mỗi câu, đoạn nhấn giọng ở các từ ngữ, đọc diễn cảmđể hiểu bài tập đọc 
có nhiều cách đọc. Đọc như thế nào là đúng hơn, hay hơn.
 - Phải yêu thích môn học và luôn có hứng thú trong các tiết học, biết đọc hiểu 
đến đọc diễn cảm không những ở các bài của phân môn Tập đọc mà còn áp dụng với 
các bài học trong 
các phân môn của môn Tiếng Việt và một số môn khác. Thường xuyên có ý thức đọc 
thêm sách, báo, truyện...để tăng thêm sự hiểu biết cho bản thân, từ đó nâng cao khả 
năng bộc lộ để tăng thêm sự hiểu biết cho bản thân.
 - Nên vận dụng những lời khuyên của giáo viên và bạn bè vào việc rèn đọc .
 2.2. Đối với giáo viên
 a. Phân loại học sinh
 Qua tìm hiểu đối tượng học sinh và lựa chọn, phân loại học sinh theo bốn đối 
tượng:
 Đối tượng 1: Học sinh đọc lấp vấp, đánh vần, ấp a ấp úng, phát âm sai. không nặng nề. Giáo viên phải đọc mẫu thật diễn cảm, thật có hồn trong lời đọc để tả 
được cái hay, cái đẹp của văn bản từ đó cuốn hút học sinh nghe để thấy được cái hay 
riêng trong mỗi bài văn, câu chuyện; các em sẽ thấy thích đọc ngay, thích khám phá và 
thích đọc được giống thầy cô giáo.
 Tổ chức lớp học với nhiều hình thức, phương pháp mới. Việc này đòi hỏi người 
giáo viên phải nắm vững các phương pháp, nhạy bén và sáng tạo, sử dụng linh hoạt 
các hình thức cho phù hợp với học sinh của lớp mình: đọc nhóm, thi đọc, đọc phân 
vai,tổ chức trò chơitất cả tạo nên một không khí vui nhộn trong giờ học.
 d. Luyện đọc đúng, đọc lưu loát văn bản.
 - Luyện phát âm 
 Muốn học sinh đọc đúng, đọc ngắt giọng, nhấn giọng dẫn đến đọc diễn cảm, 
trước hết, phải giúp các em phát âm chuẩn, đọc đúng loại câu, đúng ngữ điệu câu, hiểu 
nội dung bài, các em phải biết đặt mình vào vị trí của nhân vật, của tác giả.
 Khi dạy Tập đọc, chúng ta phải chú ý quan tâm đến tất cả các đối tượng học 
sinh trong lớp mình và khi dạy học, chúng ta phải phụ thuộc vào trình độ của học sinh, 
từng vùng miền để hướng dẫn cho các em đọc đúng, phát âm chuẩn. Nếu học sinh đọc 
chưa tốt, phát âm chưa đúng thì giáo viên phải dừng lại luyện đọc cho đúng. Nếu học 
sinh đọc đúng, đọc tốt rồi thì chúng ta mới luyện đọc hay, đọc diễn cảm. Động viên 
các em và giao nhiệm vụ cho cả lớp cùng giúp bạn bằng cách không treo ghẹo mà tạo 
cơ hội cho bạn sửa chữa.
 - Luyện ngắt giọng
 Những lỗi sai trên là do người đọc không tính đến cấu trúc ngữ pháp Chủ ngữ 
và vị ngữ, chỗ ngắt giọng không được rơi vào sau hư từ hoặc trong cụm một từ, một từ 
lại tách ra làm hai. Để chữa được những lỗi này giáo viên cần hướng dẫn cho học sinh. 
Tuy nhiên cũng không nên cứng nhắc khi dạy ngắt giọng, giáo viên phải biết rằng 
trong cùng một câu lại có nhiều cách ngắt giọng. Vấn đề là giáo viên nên chọn cách 
ngắt giọng nào cho hay hơn.
 Thông thường khi đọc văn bản nào đó, nếu gặp những dấu câu ta cần phải ngắt, 
nghỉ, đó chính là việc ngắt giọng. Sau dấu chấm xuống dòng phải nghỉ lâu hơn sau dấu 
chấm; sau dấu chấm phải nghỉ lâu hơn sau dấu phẩy, sau dấu phẩy cũng có lúc phải 
nghỉ khác nhau. Dấu phẩy ngăn cách giữa các vế câu phải nghỉ lâu hơn dấu phẩy sau 
trạng ngữ, dấu phẩy sau trạng ngữ phải nghỉ lâu hơn dấu phẩy ngăn cách các bộ phận 
đẳng lậpKhi đọc câu, có những chỗ ta ngắt giọng để tách các nhóm từ trong câu 
(cách ngắt giọng lôgic), cách ngắt giọng này phụ thuộc vào ý nghĩa và quan hệ giữa 
các từ trong câu. Để đọc chuẩn, giáo viên lưu ý học sinh không đọc tách rời danh từ 
với đặc điểm, tính chất của danh từ ấy. Đối với bài thơ, đoạn văn, câu văn mà học sinh 
đọc thành tiếng chưa ngắt, nghỉ giọng đúng chỗ, tôi mời các em đánh dấu chỗ ngắt, 
nghỉ.
 - Luyện về ngữ điệu: báo cáo kết quả để nhận xét. Tôi sơ kết ý kiến ngắn gọn, nhấn mạnh ý chính, khắc 
sâu kiến thức cho học sinh.
 Đọc thầm (đọc lướt) để nắm ý hoặc chọn ý cũng vô cùng quan trọng. Tôi 
thường từng bước đề ra yêu cầu từ dễ đến khó để học sinh làm quen dần với cách đọc 
thầm nhanh (mở rộng trường nhìn, đọc lướt câu hoặc cả đoạn cho đến hết bài). Học 
sinh đọc đúng một bài văn, bài thơ giúp các em cảm nhận được cái hồn, cái tinh tế của 
bài văn, bài thơ đó. Từ đây, giáo viên hướng dẫn học sinh khám phá những điều mới 
lạ, những nét nổi bật của bài thơ, bài văn.
 - Luyện đọc diễn cảm
 Ở bước này, tôi thường căn cứ vào nội dung, phong cách văn bản để dẫn dắt, 
gợi mở học sinh tìm ra cách đọc và tập thể hiện bằng giọng đọc. Bằng trực tiếp hay 
gián tiếp giáo viên cho học sinh phát hiện ra các từ cần nhấn giọng, cách ngắt nhịp của 
các câu thơ để luyện đọc tốt cho học sinh.
 Đối với văn bản nghệ thuật: Tôi hướng dẫn học sinh thể hiện tình cảm, thái độ 
qua giọng đọc phù hợp với sự việc, hình ảnh, cảm xúc, tính cách nhân vật trong bài.
 Đọc diễn cảm, yêu cầu đọc đúng giọng vui buồn, giận dữ, trang nghiêm phù 
hợp với từng ý cơ bản của bài đọc, phù hợp với kiểu câu, thể loại, đọc có cảm xúc cao, 
biết nhấn giọng ở từ ngữ biểu cảm, gợi tả, phân biệt lời nhân vật, lời tác giả Tốc độ 
đọc, sự lên cao, hạ thấp giọng đọc. Mỗi kiểu câu đều có ngữ điệu riêng. Để đọc diễn 
cảm hay, tôi luôn đàm thoại, thảo luận với học sinh để các em hiểu được ý đồ của tác 
giả và vì sao phải đọc với giọng đọc như vậy. Tôi thường đặt câu hỏi cho các em: Vì 
sao đọc như thế? Chỗ nào trong cách đọc của bạn, của cô làm các em thích?
 Những học sinh đọc chưa hay, tôi kiên trì luyện tập thêm, không nản chí bỏ 
qua cũng không đòi hỏi các em phải đọc được như các bạn giỏi. Tôi tổ chức đọc theo 
nhóm để những em học sinh nổi trội hơn hướng dẫn thêm cho những học sinh đọc 
chưa tốt. Cuối giờ, để khuyến khích các em đọc lưu loát, tôi thường cho các em thi đọc 
tiếp sức, trò chơi gọi sốLớp bầu chọn và tuyên dương cá nhân đọc nhanh nhất, lưu 
loát nhất, gợi ý và rút kinh nghiệm lần sau cho các bạn khác cố gắng hơn. Những em 
đọc chưa đạt tốc độ, tôi khuyến khích động viên các em lần sau đọc trước ở nhà. Em 
nào đọc chậm, tôi thường gọ
 3. Luyện đọc thông qua kĩ năng tự quản của lớp
 Thông qua các chủ điểm sinh hoạt tháng, tuần, giáo viên chủ nhiệm thường 
xuyên tổ chức cho các em thi thố tài năng bằng các trò chơi giải trí lành mạnh. Nhằm 
tạo cho các em gắn bó với tập thể, thấy được tinh thần trách nhiệm của mình đối tập 
thể. Từ đó xây dựng cho các em ý thức, sáng tạo trong công việc, biết sống vì mọi 
người, biết yêu thương con người. Đó cũng chính là con đường hình thành nhân cách 
tốt nhất cho các em.
 Trong lớp có 08 em đọc chưa đạt yêu cầu (Đối tượng 1, 2), tôi chọn 08 em đọc 
tốt (Đối tượng 3, 4) để hướng dẫn bạn đọc vào 15 phút đàu giờ, người hướng dẫn sẽ - Giáo viên cần phải là người chuẩn mực, là tấm gương sáng cho học sinh noi 
theo, phải luôn cân nhắc thận trọng mọi cử chỉ lời nói, việc làm, không để học sinh có 
nhận xét không tốt về thầy cô.
 - Quá trình tìm hiểu phải kĩ lưỡng, chính xác và chắc chắn. Tìm hiểu về gia 
đình, xã hội xung quanh, quan hệ với bạn bè, thực hiện xem học bạ ở các năm học 
trước hoặc hỏi thăm giáo viên chủ nhiệm cũ.
 - Không nóng vội mà phải luôn thể hiện sự thương yêu học sinh, tin tưởng các 
em sẽ tiến bộ.
 - Cần phối hợp chặt chẽ với nhà trường, hội phụ huynh, cha mẹ học sinh. 
Không nên giáo dục bằng lí thuyết mà phải nêu gương điển hình để các em học tập.
 Qua quá trình nghiên cứu và tìm hiểu thực tế. Tôi thấy rằng, việc rèn kĩ năng đọc 
cho học 
sinh là một quá trình rèn luyện lâu dài, liên tục, diễn ra ở nhiều môi trường khác nhau, 
liên quan nhiều đến các mối quan hệ xã hội. Vì vậy nó đòi hỏi người thầy giáo phải có 
đức tính kiên trì, khéo léo trong ứng xử, bền bỉ, tế nhị để có thể tìm hiểu sâu sắc từng 
đối tượng học sinh, và thương yêu các em với một tình cảm chân thành, tạo mói quan 
hệ gần gũi. Cần có cách cư xử nhẹ nhàng, chừng mực với từng đối tượng, thể hiện sự 
quan tâm đến các em, qua đó tạo cho các em có sự tinh tưởng tuyệt đối với giáo viên.
 C. KẾT LUẬN:
I. Kết Luận trong nghiên cứu
 Để “Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn tập đọc” đạt kết quả như 
mong muốn, mỗi chúng ta cần thực hiện tốt các nguyên tắc giáo dục sau:
 - Kịp thơi, thường xuyên tạo cho giáo viên, cha mẹ học sinh và các tổ chức đoàn 
thể trong nhà trường nắm vững yêu cầu nội dung, biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học 
sinh. Tránh tư tưởng xem nhẹ, thực hiện nhiệm vụ qua loa, mang tính hình thức, không 
có hiệu quả.
 - Phải soạn – giảng đúng theo phân hóa, nghiên cứu kĩ bài trước khi lên lớp, khi 
giao nhiệm vụ phải đúng năng lực, đúng đối tượng, phải nắm vững và vận dụng linh 
hoạt nhiều phương pháp phù hợp với tình hình lớp..
 - Biện pháp nâng cao chất lượng dạy học môn tập đọc chủ yếu thông qua hai con 
đường: Con đường dạy học và con đường tổ chức các hoạt động ngoại khóa. Do đó 
chúng ta cần tổ chức các hoạt động trong nhà trường, đặc biệt là các hoạt động phong 
trào, các hoạt động thi đua, các hoạt động thực tiễn,Thông qua các hoạt động đó để 
rèn luyện học sinh. Hoạt động càng phong phú, đa dạng, thì quá trình giáo dục học 
sinh càng có hiệu quả tốt.