Sáng kiến kinh nghiệm Rèn kĩ năng vẽ tranh phong cảnh cho học sinh Lớp 4

 PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO HUYÊN ĐÔNG TRIỀU
 TRƯỜNG TIỂU HỌC QUYẾT THẮNG
 ********************
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
RÈN KĨ NĂNG VẼ TRANH PHONG CẢNH CHO HỌC SINH LỚP 4
 Họ và tên: Nguyễn Khánh Chi
 Đơn vị : Trường Tiểu học Quyết Thắng
 Năm học 2013- 2014 - Ở đây đối tượng nghiên cứu của tôi là các em học sinh khối 4 trường 
Tiểu học Quyết Thắng - Mạo Khê - Đông Triều - Quảng Ninh. Đây là đối 
tượng trực tiếp tôi giảng dạy môn Mĩ thuật.
 - Thời gian nghiên cứu: Năm học 2013-2014.
 - Địa điểm nghiên cứu: Tại trường Tiểu học Quyết Thắng - Mạo Khê - 
Đông Triều - Quảng Ninh.
1. Cơ sở lí luận. 
 Để đạt được mục tiêu giáo dục, nhà trường Tiểu học đã duy trì đủ 9 môn học; 
Mĩ thuật là một trong những môn học đó. Đặc trưng của môn học là không nhằm 
đào tạo hoạ sĩ tương lai hay tạo ra những người chuyên làm về 
công tác mĩ thuật mà nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản của cái 
đẹp để các em tiếp xúc và làm quen với cái đẹp, cảm thụ cái đẹp, biết vận dụng 
vào trong cuộc sống hàng ngày. Hỗ trợ các em ở các môn học khác giúp các em 
phát triển toàn hiện, lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kỹ năng 
cơ bản góp phần hình thành con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
 Trong xã hội phát triển nhu cầu thẩm mĩ ngày càng cao, do vậy việc đào 
tạo con người biết nhận thức, cảm thụ cái đẹp ngày càng quan trọng. Những năm 
qua giáo dục thẩm mĩ đã trở thành môn học trong chương trình giáo dục phổ 
thông, là một môn học độc lập, môn Mĩ thuật có mục tiêu chương trình sách 
giáo khoa, sách hướng dẫn, thiết bị riêng cho dạy và học, giáo viên được đào 
tạo, kết quả học tập của học sinh được theo dõi và kiểm tra, đánh giá một cách 
nghiêm túc. Việc giảng dạy môn Mĩ thuật dân tộc đảm bảo cho các em có thể 
giải quyết được các bài tập hàng ngày và hiểu về vẻ đẹp, về nền mĩ thuật truyền 
thống, ngoài ra nó còn tạo điều kiện cho học sinh học có hiệu quả cao hơn các 
môn học khác.
2. Cơ sở thực tiễn.
Từ thực tế giảng dạy môn Mĩ thuật tôi thấy : Các em rất yêu thích Mĩ thuật, vì 
qua đó các em được tiếp xúc, làm quen với một số tác phẩm hội hoạ nổi tiếng 
của thiếu nhi không những ở trong nước mà cả của quốc tế. Các em được vẽ Tôi sử dụng phương pháp phỏng vấn trực tiếp và gián tiếp giáo viên có kinh 
nghiệm trong giảng dạy ở các trường TH và THCS. Những ý kiến này đã giúp 
tôi khẳng định hướng giải quyết các nhiệm vụ của đề tài.
c. Phương pháp quan sát sư phạm.
 Là phương pháp quan sát thực tế, có sự ghi chép cẩn thận. Đối với 
phương pháp này tôi sử dụng để theo dõi việc thực hiện các bài tập của học sinh.
d. Phương pháp thực nghiệm sư phạm.
 Mục đích của thực nghiệm sư phạm là chứng minh hiệu quả của việc ứng 
dụng của trò chơi vận động vào các giờ thể dục nội và ngoại khoá của học sinh 
TH đối với việc cảm nhận và vẽ được tranh phong cảnh.
3.Tổng quan.
a. Quan điểm của Nhà Nước, của Đảng, Bác Hồ, về sự phát triểnTDTT.
 Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến mục tiêu giáo dục toàn diện cho thế hệ 
trẻ. Trong văn kiện Đại Hội Đảng lần thứ VII nêu rõ “Giáo dục đào tạo cùng với 
khoa học và công nghệ phải thực sự trở thành quốc sách hàng đầu, chuẩn bị tốt 
hành trang cho thế hệ trẻ đi vào thế kỉ 21” là nhu cầu của bản thân con người, đồng 
thời là vốn quí để tạo ra tài sản trí tuệ và vật chất cho xã hội”. 
 * Tóm lại: Qua những chỉ thị, nghị quyết, thông tư của Đảng, nhà nước 
chứng tỏ các cấp chính quyền rất quan tâm đến công tác giáo dục mĩ thuật của 
học sinh nói riêng, và nhân dân nói chung, tạo những điều kiện thuận lợi nhất để 
các em phát triển toàn diện về Đức – Trí - Thể – Mĩ, góp phần cải tạo nòi giống, 
đáp ứng được yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
b. Mục tiêu dạy Mĩ thuật trong trường học
Ai cũng biết rằng tất cả các ngôi nhà được xây lên phải bắt đầu từ nền móng. 
Móng nhà có vững chắc thì ngôi nhà đó mới được bền vững. Trong hệ thống 
giáo dục, bậc học được ví như nền móng của “ngôi nhà” đó là bậc Tiểu học. Bậc 
Tiểu học là bậc học đầu tiên, là cơ sở ban đầu để con người có thể tiếp thu được 
vốn tri thức ở các cấp học tiếp theo, cũng như mọi tri thức khoa học hiện đại. 
Bấy lâu nay, mọi người thường chú trọng đến các lớp cuối THPT mà coi nhẹ các - Để giảng dạy môn mĩ thuật trong chương trình đào tạo được thành công, 
điều này phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố như : tài liệu, phương tiện, đồ dùng 
trực quan, ...
 - Có một số đồ dùng cần thiết cho việc giảng dạy Mĩ thuật cho học sinh 
như : bộ đồ dùng dạy học các phân môn từ lớp 1 đến lớp 5, sách tham khảo, một 
số tranh ảnh về tượng, phù điêu, ...
 + Cơ sở vật chất :
 Nhà trường quan tâm đầu tư công nghệ thông tin cho dạy học. Vì thế 
góp phần thuận tiện cho việc dạy và học của giáo viên, học sinh. Học sinh lúc 
nào cũng có đủ đồ dùng, không bị quên ở nhà. 
 Khó khăn 
 + Về nhận thức :
 - Bên cạnh những thuận lợi như trên thì dạy và học môm Mĩ thuật vẫn còn 
gặp phải một số khó khăn :
 - Do quan niệm của một số giáo viên, một số bậc phụ huynh về môn học 
còn hạn chế cho rằng đó là môn học phụ, chưa coi trọng kết quả của giáo viên 
chuyên môn, sự thiếu quan tâm mua sắm đồ dùng học tập cho học sinh, ... Điều 
đó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng học tập của giáo viên và học sinh gây cho 
học sinh cảm giác chán nản, không tự tin làm bài. Trên thực tế điều tra tôi còn 
thấy có giáo viên giảng dạy bộ môn về phương pháp sư phạm còn hạn chế, lời 
nói còn chưa hấp dẫn, lôi cuốn học sinh, trình bày bảng còn vụng về, lúng 
túng,... dẫn đến học sinh không lắng nghe, không tập trung tìm hiểu bài còn mơ 
hồ, không nắm được mục tiêu của bài học. Điều đó khiến cho các em không 
thích thú với bài học, thể hiện tác phẩm của mình qua loa, đại khái, vì thế không 
thấy được cái hay, cái đẹp và vận dụng vào cuộc sống hàng ngày.
 + Trang thiết bị dạy học :
 - Bên cạnh đó còn một số học sinh tỏ thái độ thờ ơ với môn học vì thực tế 
đời sống dân trí còn nghèo, hầu hết là con em thuần nông nên điều kiện để phụ 
huynh tập trung đầu tư cho học tập của các em còn hạn chế, điều đó ảnh hưởng 
không nhỏ đến tinh thần học tập của các em. Biện pháp tiến hành 
 Từ thực tế giảng dạy ở giai đoạn đầu, phần đông học sinh yêu thích 
môn học. Bên cạnh đó có một số em rất thờ ơ, thậm chí chán nản đến giờ học, 
điều này khiến cho tiết học trở nên nặng nề, không hứng thú. Vì vậy việc khắc 
phục tâm lý cho học sinh quả là khó khăn và hết sức cần thiết. Dựa vào tâm lý 
của học sinh là thích khen ngợi, động viên và hay tò mò nên trước
thời gian thực hành, tôi giới thiệu cho các em một số tác phẩm vẽ tiêu biểu của 
những hoạ sĩ nhí trong trường bạn để các em xem và tự học tập theo cách vẽ, 
cách thể hiện tranh. Phân tích cho các em thấy được cái hay, cái đẹp được thể 
hiện qua các bức tranh đó, động viên các em ai cũng có thể vẽ đẹp, chỉ cần các 
em cố gắng tập trung, lắng nghe và thổ lộ tình cảm, thổ lộ những suy nghĩ của 
mình với bạn bè, với thầy giáo, cô giáo cùng tháo gỡ những gì em còn chưa 
hiểu. Vì thế sự căng thẳng và chán nản trong mỗi giờ học được giảm bớt đi, các 
em đã có hứng thú hơn với các tiết học. Sau đó trong những bài học vẽ tranh tôi 
khuyến khích các em vẽ nhiều và vẽ đẹp cho học sinh tự nhận xét, tự đánh giá 
tác phẩm của bạn có đẹp hay không đẹp và vì sao? Như vậy tôi đã hướng dẫn 
cho các em biết tự nhận xét, đánh giá được bài vẽ của mình.
 Môn học Mĩ thuật không chỉ đòi hỏi các em vẽ phải đẹp các bài tập thực 
hành mà còn đòi hỏi các em có sự cảm nhận giá trị nghệ thuật, nắm được mục 
tiêu giáo dục ở trong mỗi bài học. Vì thế trong quá trình giảng dạy tôi đều phải 
lựa chọn các phương pháp sao cho phù hợp.
 Muốn học sinh thể hiện được những tác phẩm theo cảm nhận của riêng 
mình thi người giáo viên phải gợi ý, giảng giải đặc biệt là phải tạo ra được 
không khí sôi nổi, thoải mái, học mà chơi, chơi mà học, khích lệ, động viên học 
sinh tự tìm tòi, tự sáng tạo ra những cái hay, cái đẹp ở mỗi bài học, từ đó học 
sinh có thể lựa chọn và vận dụng linh hoạt vào các bài tập sau này của mình.
 Trên thực tế muốn có tiết học trở lên hấp dẫn, luôn cuốn, tìm tòi, khám 
phá, phát huy được trí tưởng tượng, sáng tạo của mình thì giáo viên là người 
phải hiểu sâu sắc được mục tiêu giáo dục. từ đó mới có thể chuẩn bị đồ dùng, học sinh chủ động, tích cực tham gia và phát huy hết khả năng và năng lực của 
mình ở mỗi bài vẽ.
 - Trong mỗi tiết học, giáo viên cần lựa chọn và phối hợp các phương pháp 
dạy học để luôn luôn tạo được không khí học tập vui vẻ, nhẹ nhàng, hấp dẫn, lôi 
cuốn học sinh, tránh giờ học tẻ nhạt, khô cứng. Đưa đầy đủ, phong phú, đa dạng 
về các vùng miền gần gũi với học sinh ở thể loại tranh phong cảnh.
Ví dụ: phong cảnh biển
Ví dụ: phong cảnh núi rừng
Ví dụ: phong cảnh nông thôn
 - Muốn giảng dạy tốt môn học trước hết giáo viên phải hiểu được mục 
đích, yêu cầu của môn học, từ đó tìm ra cho mình một định hướng giảng dạy 
đúng đắn.
 - Phải hiểu được đặc điểm tâm lý của trẻ, hiểu biết được mức độ cảm nhận 
của học sinh về thế giới xung quanh thông qua các bài học.
 - Luôn tôn trọng gần gũi học sinh.
 - Phải có tính kiên trì trong công tác giảng dạy, khéo léo động viên kịp 
thời đối với các em.
 - Việc quan trọng yêu cầu của mỗi tiết học là giáo viên phải chuẩn bị đầy 
đủ đồ dùng trực quan, trực quan phải đẹp, hấp dẫn để học sinh quan sát.
 - Sử dụng linh hoạt trong phối hợp các phương pháp dạy học.
 - Thường xuyên trao đổi để tìm ra phương pháp dạy học thích hợp.
 - Ứng dụng thông tin phần mềm công nghệ thông tin vào môn Mĩ thuật 
như qua đĩa, băng hình, ... có như vậy chất lượng học tập mới đạt kết quả cao. 
 III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
 Số học sinh không 
 Số học sinh thích 
 thích học môn Mĩ 
 Lớp học Ghi chú
 thuật
 % TS %
 4A 100 0 0
 4B 100 0 0
 4C 100 0 0
 4D 100 0 0
 Kết quả cuối năm 100% các em học sinh thích học Mĩ thuật, các em học 
tập với tinh thần hăng say và cũng thông qua việc giảng dạy rút kinh nghiệm của 
bản thân. Tôi nhận thấy đề tài này có những ưu điểm sau :
 - Về phía giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học, lời nói 
cử chỉ có phần mềm dẻo hơn, hoạt động của giáo viên trên lớp ít (chủ yếu là 
giáo viên tổ chức cho học sinh hoạt động) mà đem lại hiệu quả cao.