Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp sửa lỗi chính tả cho học sinh ở Lớp 4

 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP SỬA LỖI CHÍNH TẢ CHO HỌC SINH LỚP 4A
 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 Ngôn ngữ được hiểu dưới hai dạng nói và viết thực sự có vai trò quan 
trọng trong giao tiếp. Con người có thể giao tiếp bằng nhiều phương tiện khác 
nhau nhưng ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất. Ngôn ngữ nói để 
giao tiếp trực tiếp nhưng ngôn ngữ viết ngoài trao đổi thông tin ngay hiện tại thì 
nó còn giúp cho việc lưu giữ thông tin cho nhiều thế hệ. Nhờ có ngôn ngữ viết 
mà con người truyền được những kinh nghiệm quý báu cho đời sau. Chữ viết 
đúng, viết đẹp thì khả năng tiếp nhận thông tin được chính xác và đầy đủ. 
Ngược lại chữ viết xấu, mắc nhiều lỗi chính tả viết sai khiến người tiếp nhận 
thông tin qua chữ viết hiểu vấn đề một cách sai lệch. Ngoài ra chữ viết đúng 
giúp học sinh phát triển tư duy, óc phán đoán khả năng suy nghĩ. Vì vậy mà 
ngôn ngữ nói, viết luôn được nâng niu, rèn giũa, viết chữ đúng, viết đẹp là 
nguyện vọng là mong muốn của tất cả mọi người.
 Tiếng Việt là một trong những bộ môn quan trọng của bậc tiểu học nói 
riêng và các bậc học khác nói chung . Mục đích của việc dạy Tiếng Việt ở tiểu 
học là : "Hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sử dụng nghe , nói, đọc, 
viết để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi, góp 
phần rèn luyện các thao tác tư duy và hình thành nhân cách con người Việt Nam 
; bồi dưỡng, tình yêu Tiếng Việt, hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng của 
Tiếng Việt". 
 Hiện nay việc rèn chữ viết cho các em “Viết chữ đẹp, không mắc lỗi 
chính tả ” là một vấn đề rất quan trọng trong việc giáo dục học sinh ở bậc Tiểu 
học. Ngoài ra còn nhằm rèn luyện cho học sinh những phẩm chất tốt. Qua thực 
tế cho thấy tình trạng học sinh viết chữ xấu, viết ẩu, mắc lỗi chính tả còn nhiều. 
Từ đó, phần nào ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục ở Tiểu học nói chung cũng 
như ảnh hưởng đến kết quả các phong trào thi đua “Dạy tốt - Học tốt” của nhà 
trường nói riêng. Mặt khác, đối với bậc Tiểu học, yêu cầu cơ bản tối thiểu đối 
với học sinh là đọc thông viết thạo. Chữ viết của học sinh còn liên quan đến tất 
 1 gióp học sinh ph¸t triÓn mét c¸ch toµn diÖn vÒ §øc - ChÝ - Mü. ViÖc rÌn kÜ n¨ng 
viÕt cho häc sinh gióp cho häc sinh n¾m ch¾c luËt chÝnh t¶, häc TiÕng viÖt tèt 
h¬n, rÌn ®«i bµn tay khÐo lÐo, ph¸t triÓn tư duy, ãc s¸ng t¹o. Hình thành cho học 
sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về tình cảm, trí 
tuệ, thể chất và các kĩ năng cơ bản. Mục tiêu dạy môn Tiếng Việt cho học sinh 
trong trường học hiện nay là phải rèn luyện cho học sinh sử dụng thành thạo 
ngôn ngữ Tiếng Việt. Ngôn ngữ thường được thể hiện ở hai dạng chính là ngôn 
ngữ nói và ngôn ngữ viết. Nhiệm vụ của người giáo viên là phải làm sao để học 
sinh có kỹ năng sử dụng tốt cả hai dạng ngôn ngữ này để các em áp dụng trong 
giao tiếp hàng ngày. Trong việc rèn kỹ năng sử dụng ngôn ngữ cho học sinh, 
chúng ta không được phép coi trọng việc rèn dạng ngôn ngữ này hay xem nhẹ 
việc rèn dạng ngôn ngữ kia. Tuy nhiên, trong thực tế dạng ngôn ngữ viết là dạng 
ngôn ngữ luôn được thể hiện tường minh. Lời nói có thể “ gió bay”, nhưng chữ 
viết thì sẽ được lưu lại trên giấy. “ Chữ viết là nết người”, nhìn chữ viết ta có thể 
biết người đó cẩn thận hay cẩu thả, gọn gàng hay luộm thuộm Để thực hiện 
tốt việc giáo dục cho học sinh, cần hình thành kĩ năng cơ bản: Nghe - nói - đọc - 
viết. Trong những năm học gần đây chữ viết của học sinh trong các nhà trường 
Tiểu học là vấn đề các cấp lãnh đạo, các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh học 
sinh hết sức quan tâm. Các phong trào(Giữ vở sạch, viết chữ đẹp) của giáo viên 
và học sinh được duy trì thường xuyên theo định kỳ hàng năm và phát triển sâu 
rộng trong phạm vi toàn quốc. Song vì nhiều lý do mà chất lượng chữ viết của 
học sinh chưa tốt. Bên cạnh việc học sinh viết chữ đẹp, đúng còn khá phổ biến 
học sinh viết không đúng mẫu, cỡ chữ qui định đặc biệt còn có em mắc nhiều 
lỗi chính tả. Vì vậy có em nhận thức rất nhanh, chữ viết tương đối đẹp nhưng 
lại không đạt danh hiệu học sinh giỏi cũng chỉ vì trong bài viết mắc nhiều lỗi 
chính tả. Trẻ em đến tuổi học, thường bắt đầu quá trình học tập bằng việc học 
chữ. Ở giai đoạn đầu tiên( Bậc Tiểu học) trẻ tiếp tục được hoàn thiện năng lực 
nói tiếng mẹ đẻ. Nhà trường xuất phát từ dạng thức nói, từ hệ thống ngữ âm 
tiếng mẹ đẻ để dạy trẻ học chữ. Trẻ em biết chữ mới có phương tiện để học 
Tiếng việt và học các môn Khoa học tự nhiên và môn Khoa học xã hội khác. Trẻ 
 3 - Học sinh chưa nắm được chắc chắn luật viết ở một số trường hợp cơ 
bản: k/c/qu hoặc ch/tr và r/d/gi.
 - Khả năng phân tích tiếng của học sinh chưa được phát huy ở các lớp 
dưới.
 - Việc nắm nghĩa từ của học sinh còn chưa chính xác.
 - Học sinh còn chủ quan thiếu tính cẩn thận trong khi viết.
 - Viết hoa tuỳ tiện, danh từ riêng không viết hoa, viết hoa không đúng 
mẫu.
 - Viết thừa nét, viết thiếu nét, đặt nhầm vị trí các dấu thanh.
 - Viết sai phụ âm đầu và vần, chữ viết không rõ ràng
 - Viết không đúng qui định, khoảng cách các con chữ, không đúng qui 
trình, kĩ thuật.
 V× vËy nói viết đúng, viết đẹp luôn là mục tiêu giáo dục của các môn học. 
Đồng thời đó cũng là cái đích cần vươn tới trong các phong trào giáo dục toàn 
diện của bậc Tiểu học. Từ thực tế trên để các em viết đúng, chuẩn xác người 
giáo viên cần tìm hiểu rõ nguyên nhân để có kế hoạch, biện pháp cụ thể, phù 
hợp với từng đối tượng học sinh. 
 II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1.Mục đích nghiên cứu 
 - Mục đích của Quá trình nghiên cứu là để nắm được nguyên nhân chủ yếu 
dẫn đến việc học sinh viết sai lỗi chính tả. Đề ra những biện pháp khắc phục lỗi 
chính tả mà các em học sinh lớp 4A thường hay mắc phải. Giúp học sinh học tốt 
phân môn chính tả để làm cơ sở cho học sinh phát triển tư duy; làm cơ sở nền móng 
để lĩnh hội tri thức ở tất cả các môn học khác.
 - Đề xuất một số biện pháp nhằm tăng cường chất lượng dạy học phân môn 
chính tả tại trường. Có kế hoạch, biện pháp rèn kĩ năng viết đúng, viết đẹp cho 
học sinh nhằm trang bị cho học sinh kĩ năng viết chữ để học tập và giao tiếp, tạo 
điều kiện thuận lợi cho các em học tốt các môn học khác. Góp phần vào việc 
nâng cao thành tích học tập cho học.
2. Đối tượng nghiên cứu
 5 d. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm, đánh giá chữ viết.
 - Chấm bài viết của học sinh. Phân đối tượng thành các nhóm bài viết đạt 
ở mức độ nào để có biện pháp rèn luyện và động viên kịp thời 
e. Phương pháp nêu gương
 Động viên khuyến khích kịp thời giúp học sinh thêm tự tin yêu thích môn 
học có ý thức luyện viết. Nêu gương điển hình để học sinh noi theo.
f. Phương pháp thực nghiệm:
 - Áp dụng linh hoạt một số biện pháp thực nghiệm để vận dụng vào trong 
các giờ dạy. Ưu tiên là giờ dạy Chính tả, Tập làm văn. 
5. Thực trạng nghiên cứu
 a. Đối với giáo viên:
 - Hầu hết các giáo viên nhiệt tình công tác, chịu khó học hỏi việc đổi
mới phương pháp dạy học, thương yêu học sinh, coi trọng việc rèn chữ cho học 
sinh. 
 Tuy nhiên bên cạnh đó còn có những giáo viên còn chưa thực sự nhiệt tình 
tự giác bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, chưa coi trọng lắm đến chữ viết cho 
học sinh nên dẫn đến tình trạng học sinh viết xấu, viết sai mắc nhiều lỗi chính tả. 
Qua các tiết dự giờ tham khảo, hầu hết các tiết dạy chính tả chưa được giáo viên 
đầu tư cao mà chủ yếu dựa vào sách giáo khoa và sách giáo viên là chính.Một số 
giáo viên chưa chú ý đến đặc điểm phương ngữ vùng miền đang ở, không xác 
định rõ các lỗi chính tả cơ bản của học sinh trong lớp nên việc rèn chính tả 
không đi vào trọng điểm, giáo viên ít củng cố và khắc sâu cho học sinh nắm các 
quy tắc, mẹo luật chính tả qua bài viết hoặc qua bài tập. Bên cạnh đó còn tồn tại 
một thực trạng là: Nhiều giáo viên chưa nghiên cứu kĩ về chính tả cho bản thân 
mình và cho học sinh trong giờ dạy các môn học khác. Hầu hết giáo viên chỉ 
phát âm đúng trong giờ tập đọc, chính tả còn các môn khác phát âm theo kiểu 
bình thường của người địa phương.Ta vẫn biết rằng việc phát âm không đúng 
chuẩn cũng ảnh hưởng rất lớn đến viết chính tả.
 7 rõ ràng. Viết không đúng qui định, khoảng cách các con chữ, không đúng qui 
trình, kĩ thuật.
 - Nhiều em chưa chịu khó ít rèn luyện và đọc thêm sách báo nên vốn từ ngữ 
của các em chưa được mở rộng .
* Từ những nguyên nhân mắc lỗi chính tả của học sinh và thông qua thực tế 
giảng dạy, tôi đã tổng hợp và phân loại các loại lỗi chính tả mà học sinh hay mắc 
phải là :
a) Lỗi về âm đầu :
- Lẫn lộn giữa ng / ngh :
vd : gập ghềnh - viết thành: ngập ngềnh.
 nghi nhớ - viết thành: ngi nhớ
 ghé - viết thành: ngé
 - Lẫn lộn giữa x/ s
Ví dụ: xôn xao - viết thành : xôn sao
 suôn sẻ - viết thành: suôn xẻ
 - Lẫn lộn giữa d / gi
 Ví dụ : giày da - viết thành: dày da 
 giao hàng - viết thành : dao hàng 
b) Lỗi về vần : lẫn lộn giữa vần ua và ươ , uyên và iên , oăn và oang
 vd : thuở - viết thành : thủa
 Tiền tuyến - viết thành : tiền tiến
 khúc khuỷu - viết thành : khúc khỉu 
 họa hoằn - viết thành họa hoàng
 Bánh quy - viết thành: bánh qui
 c) Lỗi viết hoa : các em thường viết sai ở dạng .
 - Không viết hoa các chữ cái ghi tiếng của danh từ riêng, tên riêng, địa 
danh ,... 
 vd : Cao bá Quát, trần đại nghĩa ,...
 - Viết hoa tuỳ tiện không theo quy tắc: Các em thường có thói quen viết 
hoa tuỳ tiện các chữ các đầu như : Đ, K, C, P, H , ...
 9 có thanh hỏi. Những tiếng có âm cờ thì ta phải đọc nặng giọng hơn so với những 
tiếng có chứa âm tờ. hoặc những tiếng có chứa âm cuối là âm ngờ thì 
khi đọc ta phải ngân dài hơn so với những tiếng có chứa âm cuối là âm nờ  
Việc đọc đúng, rõ ràng rành mạch, mạch lạc, đọc hay, đọc chuẩn của giáo viên 
là quan trọng nhất. Không những đọc đúng mà còn phải viết đúng, đẹp, đúng 
quy cách chữ hiện hành do Bộ Giáo dục quy định. Trình bày khoa học trong dạy 
học (nhất là ghi trên bảng lớp vì chữ viết chính là dụng cụ trực quan hữu hiệu 
mà các em có thể dựa vào đó để bắt chước, rèn luyện). Như chúng ta đã biết 
muốn viết đúng thì phải đọc đúng. Vì vậy khi hướng dẫn học sinh viết chính tả 
phải hướng dẫn cụ thể, tỉ mỉ nhất là khi phân tích từ khó , tiếng khó. Là giáo 
viên dạy lớp phải bổ sung, điều chỉnh mục đích của môn chính tả sao cho phù 
hợp với lớp mình phụ trách, cũng như trong việc lựa chọn để cho học sinh làm 
bài tập chính tả. Vì bài tập chính tả có phân định rõ: một là phần bài tập bắt 
buộc; hai là bài tập lựa chọn dành cho các vùng có phương ngữ khác nhau. Nên 
nhắc nhở phân tích các từ ngữ mà học sinh viết sai và thường gặp trong các môn 
học khác để các em hiểu nghĩa từ và luôn viết đúng. Tôi thường xuyên nghiên 
cứu, tìm hiểu các tài liệu tham khảo như dạy viết ở Tiểu học, tài liệu tham khảo 
“ Nét chữ - Nết người”. Mẫu chữ viết trong trường Tiểu học, bộ từ điền chính 
tả. Ngoài ra tôi còn tham khảo, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp trong việc 
rèn viết đúng chính tả cho học sinh. Tôi chú trọng rèn chữ cho học sinh trong tất 
cả các giờ học, động viên tuyên dương những học sinh có tiến bộ về chữ viết, có 
ý thức giữ vở sạch, viết chữ đẹp.
6.2. Phân loại học sinh 
 Việc phân loại học sinh trong môn Tiếng việt được giáo viên tiến hành 
khi dạy như chữ em nào đẹp, chữ xấu, hay mắc lỗi chính tả .Đối với bản thân 
tôi phân loại cụ thể, rõ ràng hơn vào các nhóm nhỏ như: nhóm hay sai phụ âm 
đầu, nhóm hay viết sai dấu thanh, nhóm viết cẩu thả, nhóm viết sai cả tiếng 
Việc phân loại học sinh như vậy mất khá nhiều thời gian nhưng dựa vào đó tôi 
có những yêu cầu khác nhau, vận dụng phương pháp khác nhau để đạt kết quả 
tốt nhất. Có thể sắp xếp chỗ ngồi hợp lí cho các em ở vị trí giáo viên dễ quan sát, 
 11