Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh Lớp 4

 ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
 MỤC LỤC
TT NỘI DUNG Trang
 1 Mục lục 1
 2 I. Phần mở đầu 2
 3 1. Lý do chọn đề tài 2
 4 2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài 2
 5 3. Đối tượng nghiên cứu 3
 6 4. Phạm vi nghiên cứu 3
 7 5. Phương pháp nghiên cứu 3
 8 II. Nội dung 3
 9 1. Cơ sở lý luận 3
10 2. Thực trạng 4
11 2.1. Thuận lợi, khó khăn 4
12 2.2. Thành công, hạn chế 5
13 2.3. Mặt mạnh, mặt yếu 5
14 2.4.Các nguyên nhân, các yếu tố tác động 6
15 2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã 6
 đặt ra.
16 3. Giải pháp, biện pháp 7
17 3.1. Mục tiêu giải pháp, biện pháp 7
18 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp 8
19 3.3.Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp 17 
20 3.4.Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp 17
21 3.5.Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên 18
 cứu.
22 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn 18
 đề nghiên cứu.
23 III. Kết luận, kiến nghị 19
24 1. Kết luận 19
25 2. Kiến nghị 19
26 IV. Tài liệu tham khảo 21
 Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 1 ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
 - Giải quyết những khó khăn trong việc dạy chính tả, rèn cho học sinh ý thức, 
thói quen và hoàn thiện kĩ năng viết đúng chính tả, nhằm nâng cao chất lượng môn 
Tiếng Việt.
 - Nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, tích lũy thêm kinh nghiệm, giúp bản thân 
và các giáo viên trong khối dạy tốt tiết luyện viết.
 - Giúp cho tất cả các giáo viên Tiểu học thấy rõ tầm quan trọng của tiết luyện 
viết, kiên trì rèn luyện cho các em viết đúng chính tả ngay từ các lớp dưới.
 - Đẩy mạnh phong trào thi đua viết đúng chính tả, rèn luyện chữ viết sạch đẹp 
trong học sinh.
 3. Đối tượng nghiên cứu
 Kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4 trường Tiểu học Nguyễn Thị 
Minh Khai .
 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
 Trong điều kiện và năng lực có hạn, đề tài chỉ đi sâu vào nghiên cứu và áp 
dụng rèn viết đúng chữ viết Tiếng Việt cho học sinh lớp 4 góp phần nâng cao chất 
lượng học tập ở các môn học.
 Tôi bắt đầu nghiên cứu và thực hiện từ năm học 2014 – 2015 đến nay.
 5. Phương pháp nghiên cứu.
 Phương pháp thống kê, phân tích.
 Phương pháp luyện tập
 Phương pháp tuyên dương, khen thưởng
 Phương pháp đối chiếu và so sánh kết quả sau khi vận dụng các biện pháp trên.
 II. PHẦN NỘI DUNG
 1. Cơ sở lý luận
 Tiếng Việt là ngôn ngữ chung thống nhất trên toàn đất nước Việt Nam, nhưng 
mỗi vùng đều có sự khác biệt về cách phát âm của từng địa phương. Những cách 
phát âm đó làm cho Tiếng Việt thêm giàu đẹp, phong phú. Cho nên khi đối thoại 
với nhau ta đều có thể nghe và hiểu được. Mặt khác của sự khác biệt về phát âm 
giữa các địa phương lại dẫn đến tình trạng viết sai chính tả do phát âm. Trong cuộc 
sống của con người, cụ thể là người Việt Nam không chỉ giao tiếp bằng ngôn ngữ 
nói mà còn giao tiếp bằng ngôn ngữ viết. Như trong lĩnh vực học tập nghiên cứu 
tài liệu cũng như việc giao tiếp giữa người với người, giữa các thế hệ đời trước với 
đời sau. Tiếng Việt là công cụ để giao tiếp tư duy và học tập, trong thực tế cuộc 
sống của con người, người ta vẫn thường có câu: “Văn hay không bằng chữ tốt”. 
Chính vì vậy yêu cầu đặt ra trong việc giao tiếp bằng ngôn ngữ viết là làm sao phải 
đảm bảo được người đọc hiểu đúng hoàn toàn ý nghĩa, nội dung trong văn bản của 
người viết. Viết đúng chính tả là giúp cho học sinh có điều kiện sử dụng Tiếng 
Việt đạt hiệu quả cao trong việc học tập các môn học khác trong nhà trường. Để 
đạt được yêu cầu này trên lĩnh vực chữ viết phải được thể hiện một cách thống 
 Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 3 ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
 2.2.Thành công, hạn chế
 Thành công:
 Tìm ra được cách hướng dẫn giúp các em viết đúng, viết đẹp, chữ viết có 
nhiều sáng tạo. Giáo viên không ngại khó, ngại khổ hướng dẫn học sinh, còn học 
sinh tích cực rèn luyện, thường xuyên trau dồi chữ viết của mình. Học sinh không 
xem nhẹ về chữ viết mà ngày một chú trọng hơn và luôn biết giữ gìn vở sạnh chữ 
đẹp để có thể tham gia phong trào thi “Vở sạch – chữ đẹp của trường tổ chức”. 
Giáo viên có thêm một số kinh nghiệm trong dạy chữ viết cho học sinh.
 Hạn chế: 
 Một số giáo viên còn chưa tự giác rèn chữ viết mẫu của mình, chưa nắm bắt 
kịp thời mẫu chữ mới. Gia đình học sinh không quan tâm nhiều đến chữ viết của 
con mình mà chỉ giao nhiệm vụ cho giáo viên mà không kèm viết ở nhà. Hiện nay 
đang đẩy mạnh công nghệ thông tin nên hầu hết các loại hồ sơ đều được vi tính 
hóa nên cũng có phần tác động đến chữ viết của giáo viên. Một số giáo viên chưa 
mạnh dạn đề xuất với nhà trường quan tâm đến việc bồi dưỡng chữ viết, biểu 
dương khen ngợi kịp thời những học sinh đạt thành tích về chữ viết.
 2.3. Mặt mạnh, mặt yếu
 Mặt mạnh
 Đa số giáo viên đều có ý thức rèn chữ viết của bản thân và cho cả học sinh, 
luôn tự tin về chữ viết của mình. Phong trào Vở sạch – chữ đẹp luôn được Ban 
giám hiệu, giáo viên quan tâm. Học sinh nắm được cách viết, biết cách trình bày 
theo từng kiểu bài, biết cách viết chữ hoa sáng tạo. Viết kịp tốc độ theo chuẩn kiến 
thức kĩ năng của từng lớp học.
 Mặt yếu
 Một số giáo viên chữ viết chưa được đẹp, chưa có kinh nghiệm và biện pháp 
tốt để rèn chữ viết cho học sinh. Học sinh viết chưa đúng mẫu, chưa đúng độ cao, 
khoảnh cách giữa các chữ không đồng đều, điểm đặt dấu phụ, dấu thanh chưa đúng 
quy định. Một số em còn viết hoa tùy tiện, chưa nắm được luật chính tả. Chưa 
phân biệt được cách trình bày bài thơ, đoạn văn. Ngồi viết chưa đúng tư thế, ý thức 
giữ vở chưa cao...
 2.4.Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
 Qua thực tế giảng dạy nhiều năm ở lớp 4, bản thân tôi được gần gũi, tiếp xúc, 
trao đổi với học sinh, với phụ huynh học sinh, với các đồng nghiệp trong trường và 
đi đến kết luận. Tình trạng viết sai chính tả của học sinh lớp 4 là do những nguyên 
nhân chủ yếu sau :
 - Do ảnh hưởng của cách phát âm tiếng địa phương: vì đối tượng học sinh của 
tôi đều con em có bố mẹ thuộc quê hương Bình Định và Quảng Nam, ít nhiều các 
em vẫn còn ảnh hưởng tiếng của bố mẹ.
 -Do các em chưa có động cơ, thái độ đúng đắn trong việc học và rèn luyện 
viết chính tả, khi viết các em còn lơ là, không tập trung vào bài viết, lâu ngày thành 
 Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 5 ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
của các em chưa đạt yêu cầu. Thực trạng trên là rất đáng lo ngại đòi hỏi mỗi chúng 
ta cần phải nghiên cứu và tìm ra biện pháp để giúp đỡ các em khắc phục lỗi chính 
tả.
 3. Giải pháp, biện pháp: 
 3.1.Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
 Để giúp các em hạn chế và khắc phục các lỗi cơ bản hay mắc phải đồng thời 
khơi dậy lòng hứng thú say mê luyện viết thì trước tiên phải có sự kết hợp nhuần 
nhuyễn giữa giáo viên và học sinh.
Cụ thể: 
 Đối với giáo viên: Tăng cường bồi dưỡng chuyên môn nâng cao trình độ, sử 
dụng đồ dùng hợp lí. Quan tâm đến mọi đối trượng học sinh, chú ý hơn đến những 
em viết xấu, viết sai nếu cần thiết giáo viên phải viết mẫu để các em luyện viết 
theo. Tâm huyết với nghề, nhiệt tình kiên trì giúp các em luyện viết, sửa sai.
 Đối với học sinh: Cần rèn kĩ năng nghe để nhớ, nhớ để viết, cần thuộc lòng 
các quy tắc chính tả cơ bản. Tạo thói quen học tập, thói quen luyện viết ở nhà, làm 
các bài tập chính tả và các bài luyện viết giáo viên giao. Có ý thức khắc phục các 
lỗi sai mà giáo viên đã chỉ ra. Có ý thức học hỏi các bạn chữ viết đẹp trong lớp.
 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
 Muốn đề ra biện pháp thực hiện, trước hết phải tìm ra các nguyên nhân dẫn 
đến việc học sinh viết sai lỗi chính tả. Theo tôi, học sinh viết sai lỗi chính tả nhiều 
là do 5 nguyên nhân chính sau đây:
 Học sinh chưa có ý thức viết đúng chính tả. Cụ thể là những tiếng, từ có sẵn 
trong tài liệu hướng dẫn hoặc giáo viên đã ghi trên bảng và những từ thường xuyên 
sử dụng nhưng vẫn viết sai. Có những giáo viên đã sửa nhiều lần nhưng nhiều em 
vẫn viết sai. Một số học sinh đọc còn sai. Vì thế các em không nhớ chữ ghi âm, 
tiếng và từ, dẫn đến việc thông hiểu nội dung còn hạn chế. Các em không nhớ các 
qui tắc chính tả đã học nên viết tùy tiện, nghĩ sao viết vậy, có em còn sáng tạo 
thêm các vần mới lạ như: unh, ing, âch,Ngoài ra có em không nắm nghĩa của từ, 
vốn từ ngữ tích lũy được còn rất hạn chế nên hay viết lẫn lộn các âm đầu, âm cuối, 
vần và thanh.
 Hiện nay, với sự phát triển nhanh về kinh tế, văn hóa và xã hội; việc nghe, 
nói, đọc xem của học sinh thì rất nhiều nhưng viết thì ngày càng giảm. Học sinh 
chịu sự tác động của kênh hình trong học tập nhiều hơn kênh chữ và việc lạm dụng 
các vở bài tập, các câu hỏi trắc nghiệm trong kiểm tra, trong thi cử làm cho học 
sinh rất ít có cơ hội được viết, được rèn chính tả. Căn cứ vào các nguyên nhân trên, 
tôi đề ra các biện pháp thực hiện sau đây:
 a. Biện pháp 1: Phát huy tính có ý thức trong dạy chính tả
 Trong tuần đầu nhận lớp, ngoài việc củng cố nề nếp lớp học, sinh hoạt nội qui 
của trường, của lớp; tôi cho các em chép chính tả bài “ Quyết định độc đáo” 
 Quyết định độc đáo
 Cách đây không lâu, lãnh đạo hội đồng thành phố Nót - tinh ghêm ở nước 
Anh đã quyết định phạt tiền các công chức nói hoặc viết tiếng Anh không đúng 
 Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 7 ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
cho các em đọc đúng chính âm được. Chúng ta chỉ có thể khắc phục lỗi chính tả 
cho học sinh ở mỗi vùng miền khác nhau bằng cách Dạy chính tả theo khu vực. 
Nghĩa là, chúng ta phải xác định được “trọng điểm chính tả” cần dạy cho học sinh, 
nội dung về giảng dạy chính tả phải phù hợp với tình hình thực tế mắc lỗi chính tả 
của học sinh ở địa phương đó. Hiện nay, Tài liệu hướng dẫn Tiếng Việt đã có 
những bài tập chính tả cho giáo viên lựa chọn hoặc giáo viên có thể tự soạn nội 
dung bài tập sao cho phù hợp với học sinh thuộc vùng miền mình đang dạy. Đó là 
điều kiện thuận lợi cho giáo viên, nhưng cũng là những khó khăn đòi hỏi sự sáng 
tạo, sự đầu tư nhiều cho bài dạy ở mỗi giáo viên. Để dạy chính tả theo khu vực, tôi 
tiến hành như sau:
 Điều tra, phát hiện và tổng hợp những lỗi chính tả cơ bản của học sinh. 
Lỗi mà đa số học sinh lớp tôi mắc phải chủ yếu là lỗi do ảnh hưởng của cách phát 
âm theo phương ngữ. Cụ thể:
 - Lẫn lộn các phụ âm đầu (v/d/gi; r/g; x/s; tr/ch).
 - Lẫn lộn các vần ( âc/ât; in/ inh; iêc/iêt; ươc/ươt).
 - Lẫn lộn các âm cuối ( n/ng; n/nh).
 - Lẫn lộn thanh hỏi, thanh ngã.
 Căn cứ vào kết quả điều tra, tôi tiến hành lập bảng tổng hợp sau đây và phát 
đến từng học sinh.
 BẢNG TỔNG HỢP MỘT SỐ LỖI CHÍNH TẢ THƯỜNG MẮC PHẢI
 Ví dụ
 Các lỗi chính tả
 Viết đúng Viết sai
 1.Lẫn lộn âm đầu
 - v/d/gi - vẻ vang, gia đình - dẻ dang, da đình
 - r/g; - gọn gàng, cá rô - rọn ràng, cá gô
 - x/s; - hoa sen, màu xanh - hoa xen, màu sanh
 - tr/ch - cây tre, trân trọng - cây che, chân chọng
 2. Lẫn lộn các vần: 
 - iu/ iêu - dịu dàng, kì diệu - diệu dàng, kì dịu
 - in/ inh - niềm tin, trắng tinh - niềm tinh, trắng tin
 - in/ iên - quả chín, đàn kiến - quả chính, đàn kín
 - ui/ uôi - mặt mũi, cuối cùng - mặt muỗi, cúi cùng
 - êu/ iêu - đều đặn, kêu gọi, - điều đặn, kiêu gọi
 3. Lẫn lộn các âm cuối: 
 - n/ng - buôn làng, mong muốn -buông làng, mong muống
 - t/c - đôi mắt, ăn mặc - đôi mắc, ăn mặt
 Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 9